Het Vaticaan publiceerde vorige week nieuwe instructies voor katholieke scholen. “De grootste verandering voor Nederlandse katholieke scholen is eigenlijk dat ze nadrukkelijk worden opgeroepen erop uit te gaan”, aldus Titus Frankemölle, diaken en voorzitter van de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR).
Met het twintig pagina’s tellende document – getiteld De identiteit van katholieke scholen voor een cultuur van dialoog – hoopt de Vaticaanse Congregatie voor Katholiek Onderwijs wereldwijd de identiteit van katholieke scholen te beschermen en te promoten. Want, zo citeert het document paus Franciscus, “we kunnen geen cultuur van dialoog creëren als we geen identiteit hebben”.
“Voor Nederland staat er weinig nieuws in de instructies, omdat we in Nederland al voldoen aan de statuten van het reglement: we hebben dat vastgelegd in het Algemeen Reglement voor het Katholiek Onderwijs”, legt Frankemölle uit.
De NKSR is de koepel van katholieke onderwijsorganisaties voor het primair, voortgezet en beroepsonderwijs. Daarin zit ook de bisschop-referent voor het katholiek onderwijs, bisschop Jan Hendriks van Haarlem-Amsterdam.
“De belangrijkste boodschap uit dit document is dat katholieke scholen de dialoog nog meer moeten aangaan en de Blijde Boodschap moeten doorgeven. Ze moeten vertellen en laten zien waar de katholieke identiteit voor staat: liefde, zorg voor de ander, het besef van de menselijke waardigheid, zorg voor de schepping. Uitgangspunt hierbij is dat iedereen door God geschapen is en als zodanig ook behandeld dient te worden.”
Als voorbeeld van dialoog binnen de school geeft Frankemölle het vak godsdienst en levensbeschouwing. “Ik vind dat er ook andere godsdiensten en levensbeschouwingen aan bod moeten komen, maar de basis van waaruit we God, mens en maatschappij benaderen ligt in het christendom. Dat samen onderzoeken, dat is juist de dialoog.”
Buiten de school zijn er volgens de NKSR-voorzitter manieren van dialoog te vinden in meewerken aan goede doelen of stagekeuzes van leerlingen.
“We moeten er niet alleen zijn voor mensen die in ons eigen clubje zitten”, zegt hij, iets wat in de instructies ook duidelijk naar voren komt. Hierin staat dat “een smal katholiek schoolmodel” in tegenspraak is met de visie van een open en missionaire Kerk.
Veel van de strikte regels die in het document benoemd worden, zijn eenvoudig toepasbaar voor kerk- en kloosterscholen. Hier gaat het dan om bijvoorbeeld de selectie van leerlingen of eisen die aan leerkrachten worden gesteld.
Voor de ongeveer 3700 katholieke schoolbesturen en schoolvestigingen in Nederland ligt dat lastiger, omdat we zulke kerk- en kloosterscholen tegenwoordig niet meer kennen, aldus Frankemölle. “Het Nederlandse onderwijs ligt mede vanwege onze wetgeving op afstand van de Kerk. Toch ligt ook hier een opdracht voor de Kerk om de Blijde Boodschap in de scholen te vertellen.”
Maar heeft zo’n Vaticaanse instructie überhaupt zin, in een land waarin de meerderheid van de leerlingen op katholieke scholen niet of niet-praktiserend katholiek is, en lang niet alle katholieke scholen evenveel werk maken van hun identiteit?
“Het klopt dat de instructies een soort ideaalbeeld schetsen dat verder afstaat van de Nederlandse situatie. Maar zo gaat dat met iedere wetgeving. Zo is het verkeer hier fantastisch geregeld, toch houdt lang niet iedereen zich aan de verkeersregels. Met deze instructies voor scholen gaan we uit van het optimale beeld, dat op dit moment in Nederland niet eenvoudig te verwerkelijken valt. Maar we weten tegelijkertijd dat we als katholieken altijd al een tegenbeweging zijn geweest. We blijven tegen de stroom in roeien, treden iedereen in liefde tegemoet en laten zien dat onze boodschap Christus is.”
“Jij en ik moeten zaaien, God mag oogsten”
Tweet dit!
Hij vindt het een zegen dat er zoveel katholieke onderwijsorganisaties in Nederland zijn. “Bisschoppelijke gedelegeerden bezoeken de schoolbesturen, parochies kunnen contact zoeken met deze scholen en de NKSR dient als aanjager van het uitdragen van de katholieke identiteit. Zo kunnen we allemaal bijdragen aan de missionaire opdracht van de Kerk.”
Frustrerend vindt hij de Nederlandse situatie dus helemaal niet. “Jij en ik moeten zaaien, God mag oogsten.”
Lees hier de Engelstalige instructies.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
