Bijna een kwarteeuw geleden verruilde Marc van der Post het parochiepastoraat in Enschede voor een arme volkswijk in Buenos Aires. Daar heeft hij geleerd dat hij als missionair werker niet alleen veel kan bereiken, maar zelf ook verrijkt wordt: “De kans op verrassingen is heel groot.”

Het verhaal van Van der Post begint in 1998 met een reis naar Zuid-Amerika, om bevriende Latijns-Amerikaanse religieuzen op te zoeken. Hij bezocht hen in Brazilië en in een arme wijk in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires.

Daar begon het voor hem al te kriebelen, geeft hij aan: “Ik werkte destijds in Enschede als pastoraal werker en was na zeven jaar toe aan verandering. Tijdens mijn reis ontstond het verlangen om daar een paar jaar te gaan werken. Ik was vrijgezel en kon in principe gaan en staan waar ik wilde. Daardoor dacht ik: waarom niet? Het zou een enorme verrijking voor mij zijn.”

Sprong gewaagd

Daarbij werd hij ook nog eens verliefd op Alejandra, die inmiddels zijn vrouw is. Van der Post besloot de sprong te wagen en kwam uiteindelijk samen met haar terecht in El Jagüel, een volkswijk in Buenos Aires. Hij zag daar al snel mogelijkheden om iets op te bouwen vanuit het presentiepastoraat.

Dat is een pastorale methode die niet uitgaat van een centrale plek, zoals een parochie, maar er juist op gericht is om daar te zijn waar de mensen zijn. “Je gaat de wijk in, leert mensen kennen en komt dingen op het spoor die je samen met de mensen kunt gaan opzetten. Het gaat vooral om het aanwezig zijn.”

Genoeg uitdagingen

El Jagüel is niet de armste of de meest problematische wijk van de stad, maar kent wel genoeg uitdagingen. De mensen die er wonen verdienen weinig geld en hebben vaak geen uitzicht op een pensioen.

Veel jongeren worstelen met een drugsverslaving, wat criminaliteit en geldproblemen in de hand speelt. Hoewel El Jagüel als een gevaarlijke wijk bekendstaat, valt dat volgens Van der Post wel mee, al laat de veiligheid op straat soms te wensen over.

‘Buurman’

Van der Post werd een soort ‘buurman’ voor de wijk, legt hij uit: geen professional, maar iemand die gewoon, als vrijwilliger, dingen organiseert. Zo geeft hij bijvoorbeeld bijbelcursussen. Ongeveer twintig jaar geleden richtte hij vanuit die rol een buitenschoolse opvang op die nu nog steeds bestaat. Kinderen kunnen er wat eten en drinken en spelletjes doen.

“Bij een spelletje gaan ze ruzie maken en gooien ze dingen omver. Maar als je met geduld en aandacht met ze aan het spelen raakt, merk je dat dat kinderen goed doet. Het is misschien maar een spelletje, maar je ziet dat dat een groot effect heeft.”

‘God vinden’

Voor Van der Post speelt het geloof een centrale rol in wat hij doet. “Dat is mijn leven, mijn manier van in het leven staan. Ik ben naar Zuid-Amerika gegaan omdat ik de intuïtie had dat ik daar God zou vinden op een manier die mij goed zou doen. Dat merk ik en dat beleef ik, ook in de ontmoeting met de mensen hier. Dat maakt God meer tastbaar voor mij.”

“Missie betekent voor mij in de eerste plaats ontmoeting”, vervolgt hij. “Wat een missionair werker kenmerkt, is dat hij of zij zich buiten de eigen kring waagt. Daar is de kans op verrassingen dus heel groot. Je treedt buiten je vertrouwde kaders en daar vindt een ontmoeting plaats.”

“De mensen die ik hier ontmoet en meemaak zijn een verrijking voor mij en ik ben op mijn beurt een verrijking voor hen”, vervolgt hij. “En dat is het eigenlijk: ik denk dat God ons daar voortdurend toe uitnodigt.”

Missionair bezig zijn

Zelf trok hij voor het missionarissenbestaan naar Argentinië, maar je hoeft volgens Van der Post geen verre oorden op te zoeken om missiewerk te doen. In Nederland werkte hij bijvoorbeeld een tijdlang met dak- en thuislozen, wat ook een vorm van missie was. “Dat was voor mij ook heel spannend, om daarmee te beginnen, om buiten mijn eigen kring mensen op te zoeken.”

En zelfs binnen een parochie zijn er mogelijkheden om missionair bezig te zijn. “Je kunt je alleen maar bezighouden met je eigen parochianen, maar je kunt ook de mensen opzoeken die wel binnen de parochiegrenzen wonen maar verder niet betrokken zijn, of misschien niet eens katholiek zijn. In zulke ontmoetingen is veel potentie aanwezig. Daar draait missie uiteindelijk om: dat je iets met die potentie doet.”