De Kerk is er niet voor zichzelf. Zij is bedoeld om God, Christus, het Evangelie aan de wereld te tonen. Het Concilie laat in Lumen Gentium, die grote tekst over de Kerk, weten dat de Kerk “eerst haar aandacht op de katholieke gelovigen” richt. Maar de Kerk beweegt zich ook in een geseculariseerde wereld, in een wereld die God niet meer kent of zich bewust van God heeft afgekeerd.
In 2001, op een vastenconferentie in de Notre-Dame van Parijs, gaat kardinaal Joseph Ratzinger uitvoerig in op de gevolgen van een wereld zonder God, een wereld waar “geen enkele straal van zijn aanwezigheid meer valt”. Dan is de wereld in gevaar. “Vandaag is de mens in gevaar”, zegt paus Franciscus in 2013.
Wat is er met onze ethiek, onze visie op de mens, op de economie aan de hand, als wij door het geld worden geregeerd, en niet meer door “God onze Vader”? Ratzinger verwijst in zijn vastenconferentie naar de regimes van Hitler, Stalin en Pol Pot, duivelse werelden van wreedheid en vernietiging.
Daar kun je zien wat er gebeurt als mensen zich volledig van God losmaken, waar mensen geen God, geen morele grens, geen macht meer boven zich dulden. Daar ontstaat de hel, zegt Ratzinger, daar is “geen enkele afstraling” meer van de menselijke gelijkenis met God.
Maar Ratzinger doet meer dan waarschuwen, dan klagen over een wereld in gevaar. Ratzinger is altijd in dialoog met de wereld om hem heen. Hij reikt aan die wereld tegelijkertijd de hand. “Waar God dood lijkt, kan zijn licht toch nog blijven werken.”
“Sterren die heel ver weg en uitgedoofd zijn, kunnen in onze wereld nog stralen.”
Tweet dit!
Er zijn atheïsten, zegt Ratzinger, die een “grote zin voor ethiek hebben”, gevoelig zijn voor een licht dat ooit van de berg Sinaï kwam, een licht dat nog steeds straalt en mensen leidt en een weg wijst. “Sterren die heel ver weg en uitgedoofd zijn, kunnen in onze wereld nog stralen.”
Hier klinkt de tekst van het Concilie door. De Kerk is er niet voor zichzelf, zij is er voor alle mensen, verbonden met de joden, de moslims en “de anderen die een onbekende God in schaduwen en beelden zoeken.”
Van hen, zegt het Concilie, blijft God niet ver! Als mensen “geen weet hebben van het Evangelie van Christus en van zijn Kerk”, dan kunnen die mensen toch naar God zoeken, in de stem van hun geweten op zoek zijn naar Hem, met een oprecht hart, en “het eeuwig heil bereiken”.
Alles wat bij deze mensen aanwezig is “aan goedheid en waarheid”, in hun inspanning voor een rechtvaardig leven, ziet de Kerk als “een voorbereiding op het Evangelie”. De Kerk blijft de hand naar de wereld uitsteken. Zij blijft het Evangelie aan allen, aan héél de schepping verkondigen.
En als mensen door het kwaad misleid zijn, de waarheid van God in een leugen veranderd hebben? Als mensen wanhopig geworden zijn door zonder God te leven en te sterven? Juist dan, zegt het Concilie, is de Kerk er voor allen, en blijft zij de hand reiken aan de hele wereld. De Kerk is universeel en missionair. “Verkondig het Evangelie aan heel de schepping” (Mc. 16,15).
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
