In het scheppingsverhaal in Genesis rust God op de zevende dag van “al het werk dat Hij verricht had”. God zegent die dag en maakt die dag heilig. Zo staat het er, in enkele woorden. Kort daarvoor, op de zesde dag, bezag God “alles wat Hij gemaakt had, en Hij zag dat het heel goed was”.
Even later, in hoofdstuk 3, wordt de mens na zijn zondeval uit het paradijs verdreven. De sabbat is een dag van rust en vrede, een heilige dag, een dag die de vreugde om de schepping viert, ondanks de zonde, de onheiligheid, ondanks de onrust, ondanks de oorlog. Het is heilzaam om “het leven af en toe stil te leggen”, zegt radiomaakster Chazia Mourali in 2022.
De sabbat is het geschenk bij uitstek van het jodendom aan de wereld. Joodse denkers als André Neher en Abraham Heschel schreven indringend over de sabbat, het grootste geschenk van de joodse kalender. De katholieke denker Romano Guardini schreef in 1925 een beroemde beschouwing over de sabbatsrust. God zelf rust uit na zijn werk. God “sabbatiseert”.
Op de sabbat mogen zelfs de dieren geen werk verrichten. Voor slavenwerk is er geen plaats. God, mens en dier moeten op de sabbat op adem komen. Als dat niet gebeurt, dan is de schepping in gevaar. De sabbat, die al op vrijdagavond begint, is een dag van feestelijkheden, ingezet door de moeder met het aansteken van twee kaarsen. Aan God, de schepper van het Licht, wordt dank gezegd.
“Wij hebben een ‘innerlijk midden’ nodig. Als je dat verwaarloost, dan is het leven in gevaar.”Tweet dit!
Sabbat betekent “ophouden”, je bevrijden van de dagelijkse, materiële wereld. De sabbat opent de poort naar een andere dimensie, van rust en bezinning. De sabbat is dus meer dan ‘niets’ doen. De sabbat geeft bezieling en richting aan de andere dagen.
Van God mag je nooit afgesneden zijn, zegt Heschel. Op de sabbat kom je dicht bij God, bij je ziel. Je kunt dan de Thora bestuderen, je trekt je mooie kleren aan, zoals katholieken vroeger deden als het zondag was. Op de sabbat kom je los van alles wat jou onvrij en onrustig maakte. De tijd staat even stil.
Lees ook
God heeft een groot hart |
Als je geen sabbat kent, geen zondag viert, dan “gaat de ziel ten onder”. Op de sabbat en de zondag staat God in het centrum, leren het jodendom en het christendom, dat al vroeg de erfenis van de sabbat in de zondagsviering overnam.
In het bedevaartsoord Mariazell zegt paus Benedictus, in 2007, over de zondag dat dit de dag is waar wij iets op het spoor kunnen komen “van de vrijheid en de gelijkheid van alle schepsels van God”. Zonder de Heer, zonder deze dag, kan alles leeg en zinloos worden, ook onze “vrije tijd”, hoe goed en noodzakelijk ook. Wij hebben een “innerlijk midden” nodig. Als je dat verwaarloost, dan is het leven in gevaar.
Zonder de Heer en zonder de dag die Hem toebehoort, komt ons leven tekort, zegt Benedictus. “Zonder Degene die ons leven met zijn liefde draagt, is het leven zelfs leeg. Dit midden weg te nemen of te verraden, zou aan ons leven zelfs zijn grond ontnemen, zijn innerlijke waardigheid en zijn schoonheid.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.