Het Concilie spreekt in Lumen Gentium over “het mysterie van de heilige Kerk”, over de openbaring van “het mysterie van de Vader”. Christus is op aarde gekomen om “de wil van de Vader te vervullen” en zo een begin te maken met het rijk der hemelen op aarde. Van dat rijk is de Kerk de kiem op aarde. Het rijk van Christus is “nu reeds op mysterievolle wijze aanwezig”.
De Kerk, zegt Antoine Bodar in 1995, is de hoedster van een groot geheim. Zij hoedt de schatten van de Eucharistie, van de biecht, de vergeving door de Heer zelf. Daar, in dat geheim, in die innerlijke kern, ligt de toekomst van de Kerk. De encycliek Lumen Fidei (2013) spreekt over die kern, over het licht van het geloof dat zo krachtig is dat het niet van onszelf afkomstig kan zijn.
Dat licht komt uit een “meer oorspronkelijke bron”, uiteindelijk van de levende God “die ons roept en ons zijn liefde openbaart”. In de Eucharistie worden alle mensen opgeroepen tot vereniging met Christus, het licht van de wereld.
De Kerk is er, zegt paus Benedictus, om ervoor te zorgen dat God wordt gezien. Zij is door de Heer zelf gewild. Natuurlijk wordt zij door mensen gevormd, maar achter dit werk van mensen schuilt het mysterie van een goddelijke, bovenmenselijke werkelijkheid.
De crisis in ons denken over de Kerk, zegt Joseph Ratzinger – de latere paus Benedictus – in 1985, is dat wij die bovenmenselijke werkelijkheid uit het oog verliezen en de Kerk gaan zien als ‘onze’ Kerk waar wij vrij, naar onze eigen behoeften alles kunnen gaan organiseren. Dan kan alles in de Kerk tot een zuiver menselijk project worden, met grote gevolgen voor je visie op die Kerk, en op Christus. Jezus kan dan tot een ‘project’ van sociale bevrijding worden.
De Kerk kan alleen maar op weg zijn en opbouwen in het licht van God, zegt paus Franciscus in 2013. Wij kunnen van alles bouwen, maar als “we Jezus Christus niet belijden, werkt het niet”. Dan bouwen we zandkastelen, “dan worden we een gewone hulporganisatie, maar geen Kerk, geen Bruid van de Heer.”
“Ratzinger benadrukt in 1985 dat het niet om onze Kerk gaat, die wij gemaakt hebben, maar om zijn Kerk, die ons geschonken is”
Ratzinger benadrukt in 1985 dat het niet om onze Kerk gaat, die wij gemaakt hebben, maar om zijn Kerk, die ons geschonken is. Door onze doop en door de Eucharistie, zegt Ratzinger, zijn wij opgenomen in de Kerk van de Heer. Die Kerk, zegt de voormalige concilietheoloog Ratzinger, moet altijd vernieuwd, hervormd worden, maar in laatste instantie, in haar kern, is zij “geen partij, geen vereniging.”
Haar diepste structuur, zegt Ratzinger, is “niet democratisch, maar sacramenteel, en dus hiërarchisch”. Het gaat uiteindelijk niet om meerderheidsbesluiten, maar om “de autoriteit van Christus”. De Kerk moet aan de mensen doorgeven wat Christus heeft gezegd.
De werkelijke hervorming, zegt Ratzinger in 1985, gaat niet om structuren, om uiterlijke façaden, maar om innerlijkheid, om zichtbaar te maken wat Christus heeft gewild. De heiligen van de Kerk ging het niet om nieuwe structuren, maar om de hervorming van zichzelf. Wat de Kerk nodig heeft “is heiligheid, geen management”.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.