Op de dag dat ik mijn werkzaamheden voor Katholiek Nieuwsblad officieel hervatte – 1 mei, dag van de arbeid, door de Kerk niet toevallig toegewijd aan de heilige Jozef – hield paus Franciscus een toespraak voor onze collega’s van de Italiaanse katholieke krant Avvenire.
Dit bij gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van dat dagblad. Over de hoofden van de verzamelde Avvenire-medewerkers richtte de paus zich vermoedelijk tot alle katholieke journalisten en communicatoren. Ik voelde me in elk geval aangesproken.
Het opmerkelijke is dat de paus uitgerekend Jozef tot voorbeeld voor de journalistiek stelt. Jozef spreekt geen woord in de evangeliën, hij is de stille man op de achtergrond. Hij is, zegt Franciscus ook, op het eerste gezicht de “antithese van de communicator”.
Maar schijn bedriegt. “De stilte van Jozef wordt bewoond door de stem van God”, aldus de paus. Jozef is een harde werker, een opvoeder, een discrete en zorgzame voogd. Hij is de man van de concreetheid en de nabijheid. Hij weet wanneer hij moet dromen en wakker moet worden om op pad te gaan. Hij houdt moed, zelfs al begrijpt hij alle verwarrende gebeurtenissen om zich heen nog niet volledig.
Bij nader inzien, concludeert paus Franciscus, is de stap niet zo groot tussen de timmermanswerkplaats en de redactie. Deze opdracht waarmaken is een niet geringe taak. Hoe kunnen we de stilte koesteren, wanneer we de drang voelen ons uit te spreken tegen misstanden en onrecht? Dat moeten we ook doen. Het is onze journalistieke én gelovige plicht.
Wij voelen daarnaast ook de hete adem van de economische wetmatigheden in de nek; we moeten gelezen worden om te overleven, we moeten de aandacht trekken in een medialandschap waarin zovelen om aandacht schreeuwen. De menselijke neiging is dan: harder schreeuwen. Proberen alle anderen te overstemmen, je te onderscheiden. Maar juist dan word je één van de vele schreeuwers.
In plaats daarvan moeten we op de eerste plaats proberen te luisteren. Met aandacht, vertrouwen en welwillendheid zin en onzin onderscheiden in de veelheid van stemmen die in Kerk en samenleving klinken. De Heilige Geest niet kooien, zegt de paus; niet in de valstrik stappen van de rigiditeit en het onwrikbare eigen gelijk, maar evenmin in die van het morele relativisme, waarbij alles even waar of onwaar is.
Net als Avvenire viert ons eigen mooie Katholiek Nieuwsblad dit jaar een (iets bescheidener) jubileum, wij bestaan 35 jaar in 2018. Hij is welkom, maar ik vermoed dat de paus ons niet zal komen toespreken. Maar in feite heeft hij ons nu al een dijk van een mission statement meegegeven, waar we nog vele jaren mee vooruit kunnen.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
