Seminarist Klaas Gerard Jumelet pleit in zijn opiniestuk in KN 3 voor een middenweg tussen verstard traditionalisme en charismatisme zonder theologische diepgang. Zijn oplossing: “Gewoon Echt Katholiek” zijn. Maar wat als ‘gewoon’ in de praktijk neerkomt op lauwheid?

Jongeren zoeken geen evenwichtsoefening tussen uitersten, maar een geloof dat hen werkelijk raakt. Hun verlangen naar een levende traditie of vurige geloofsbeleving is geen extremisme, maar een zoektocht naar betekenis. Ze willen een geloof dat hen leert kijken met een sacramentele blik, waarin de wereld doordrongen is van Gods aanwezigheid.

Een katholiek geloof dat leeft, is een manier van kijken: een wereldbeeld waarin God zich manifesteert in de tastbare realiteit. Jongeren zoeken niet alleen duidelijkheid of emotie, maar een geloof dat hoofd, hart en lichaam raakt en ruimte biedt voor een betekenisvolle ontmoeting met het goddelijke.

De aantrekkingskracht van de tridentijnse liturgie is niet slechts nostalgie, maar een verlangen naar een liturgie die een venster op het heilige opent. De warmte van een charismatische geloofsbeleving is geen oppervlakkige emotie, maar een ervaring waarin geloof niet alleen gedacht, maar ook geleefd en gevoeld wordt. Beide stromingen delen een diep katholiek besef: dat God tastbaar aanwezig is in het menselijke leven.

Leren zien

Katholiek zijn betekent dan ook niet balanceren tussen uitersten, maar leren zien zoals de katholieke traditie dat al eeuwenlang doet: als een wereld waarin het goddelijke zich door symbolen, rituelen en verhalen openbaart.

Brood en wijn worden lichaam en bloed. Water wordt doopsel. Liefde wordt sacrament. Een geloof dat slechts rationeel blijft of dat vervlakt tot een emotioneel consumptieproduct, mist deze sacramentele diepte.

Jumelets zorg is begrijpelijk: geloofsbeleving die verstijft in vormelijkheid of verdampt in zweverigheid mist haar essentie. Maar als “Gewoon Echt Katholiek” betekent dat we risico’s vermijden, blijven we hangen in een geloof dat vooral veilig wil zijn – en in de kern niets meer durft. Dan ontnemen we jongeren juist datgene wat het katholieke geloof uniek maakt: haar sacramentele blik, haar diepe doordringing van de werkelijkheid, haar moed om paradoxen te omarmen.

Echt katholiek betekent niet jongeren behoeden voor te veel enthousiasme of devotie, maar hen begeleiden om diepte te vinden. Een traditionele liturgie is geen probleem als die de deelnemer werkelijk opent voor de ontmoeting met God.

Een charismatische geloofsbeleving is geen probleem als die leidt tot toewijding en groei. Het probleem ontstaat pas als liturgie verstart tot een esthetische façade zonder innerlijk leven, of als charismatisme vervlakt tot religieus consumentisme.

Het katholieke geloof omvat het volledige spectrum van geloofsbeleving, zolang het geworteld blijft in het besef dat God in deze wereld werkzaam is. Jongeren hoeven niet te worden teruggefloten in een voorzichtige gulden middenweg, maar moeten worden begeleid in het vinden van een geloof dat werkelijk iets van hen vraagt. Een geloof dat hen leert zien, dat hen uitdaagt om niet slechts toeschouwer van het mysterie te zijn, maar deelnemer.

Diepte vinden

Laten we dus niet “GEK” zijn in de betekenis van “Gewoon Echt Katholiek”, maar in de betekenis van “Gedurfd Enthousiast Katholiek”. Een katholicisme dat geen angst heeft voor de werking van de Geest, dat geen schroom kent voor diepe rituele symboliek en dat erkent dat zowel traditie als vernieuwing vruchtbaar kunnen zijn als ze doordrenkt zijn van Gods aanwezigheid.

Katholiek geloof kan alleen dat blijven wat het is, als het de moed heeft om zichzelf steeds opnieuw te laten verrassen door God. Als we katholicisme herleiden tot een veilige balans tussen uitersten, verliezen we de essentie.

Maar als we de sacramentele diepte van geloof omarmen, kunnen we een Kerk zijn die jong blijft, niet omdat ze zich aanpast aan de tijd, maar omdat ze de eeuwen doorstaat door telkens opnieuw adem te halen in de Geest. Dat is pas echt katholiek. En dat is minstens zo radicaal als het Evangelie zelf.

Raymond Hintjes is pabodocent levensbeschouwing en voorzitter van de katholieke lerarenvereniging Sint Bonaventura.