Na lang aandringen besloot Brussel alsnog tot de terugkeer van de speciale EU-gezant voor godsdienstvrijheid. Het is beschamend dat er veel druk nodig was om zo’n belangrijke functie te behouden, maar nu is het tijd om door te pakken.
Je mag je afvragen hoe belangrijk vrijheid van geloof en religie is voor de Europese Commissie. Zelden horen we EU-commissarissen specifiek daarover. Ja, eenmaal per jaar verschijnt een verslag over mensenrechten, waarin staat dat het belangrijk is. Maar ik woon dicht genoeg bij Rotterdam om te zeggen: geen woorden, maar daden. En dan is het resultatenlijstje wel erg kort.
Beschamend is hoe de terugkeer verliep van de speciaal EU-gezant voor geloofsvrijheid. Die functie verviel in november, toen de termijn van de gewaardeerde Slowaak Jan Figel afliep. Maandenlang bleef het stil vanuit de Commissie.
Maar de coronacrisis of dat deze Commissie nieuw was aangetreden, mogen geen excuus zijn. De tienduizenden ambtenaren werkten gewoon door, en hadden wel tijd voor stapels voorstellen voor klimaat en honderden miljarden euro’s aan begrotingshulp. En het plaatsen van een vacature is zo gebeurd.
Gelukkig bleven religieuze organisaties en politici hameren op een terugkeer. In het Europees Parlement spraken we de EU-commissarissen er steeds op aan. En minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken heeft zich er op mijn aandringen ook sterk voor gemaakt.
Dat alles hielp. Enkele weken geleden besloot de Europese Commissie de functie alsnog te behouden, maar als de nieuwkomer aantreedt, is de functie pakweg een jaar vacant geweest. Treurig.
Aan de kant van de vervolgers zijn er namelijk geen onvervulde vacatures. Turkije gooit buitenlandse christenen de grens over, hindoe-extremisten in India vermoorden christenen, China sluit islamitische Oeigoeren in ‘heropvoedingskampen’ op en verbiedt jongeren kerken te bezoeken.
Bijna dagelijks lezen we over discriminatie, bedreigingen, geweld en zelfs dodelijke aanslagen.
“De gezant blijft een tandeloze tijger als de EU geen rugdekking geeft”
Tweet dit!
De geloofs-onvrijheid neemt toe. Een derde van alle mensen lijdt onder religieuze vervolging en christenen vormen de meest vervolgde religieuze groepering. Met name in Afrika en het Midden-Oosten worden zij verdreven.
De EU-gezant heeft dus werk genoeg. Hij moet regimes aanspreken op geloofsvrijheid en zijn stem is potentieel krachtig: hij spreekt namens 27 EU-landen met 450 miljoen inwoners en ’s werelds grootste economie. Veel EU-handelsakkoorden bevatten een clausule over naleving van mensenrechten, dus in theorie reikt de invloed van de gezant ver.
Nu de praktijk nog. Om te beginnen moet deze post voldoende personeel en budget krijgen. Meer dan tijdens het vorige mandaat, toen de afdeling voor religievrijheid bestond uit een enkele FTE.
De gezant blijft daarnaast een tandeloze tijger als de EU geen rugdekking geeft. Het komt erop aan dat de Unie echt prioriteit geeft aan geloofsvrijheid, en bereid is daarvoor een prijs te betalen.
Handel is goed, maar niet ten koste van geloofsvrijheid en andere fundamentele rechten. Desnoods moeten we akkoorden met onvrije landen als Irak, China en India durven aanpassen of zelfs verbreken: dan maar een paar euro’s minder handel met zulke landen.
Vrijheid van geloof is geen West-Europees luxe mensenrecht, zoals sommige dictators beweren. Het is een universeel mensenrecht dat het meest wezenlijke deel van een leven betreft. De overheid moet dat recht mogelijk maken, niet verhinderen.
Maar het geloof levend houden is lastig als je in een land woont waar Bijbels en kerken zijn verboden.
Verwijten als zouden bijvoorbeeld christenen de Chinese staat ondermijnen door hun geloof, kan ik niet serieus nemen. Staatsondermijnend gedrag past geheel niet bij de christelijke boodschap. Andere redenen lijken de doorslag te geven, bijvoorbeeld wanneer China al islamitische Oeigoeren in een kamp opsluit wegens “het dragen van een baard”.
Ik begrijp goed dat de EU veel prioriteit geeft aan de klimaatcrisis en de coronacrisis. Maar de geloofsvrijheidscrisis past ook in die categorie. Nu is het tijd voor actie, voordat er nog meer slachtoffers vallen.
Bert-Jan Ruissen is lid van het Europees Parlement voor de SGP.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
