Op 20 februari presenteerde minister Klever haar nieuwe beleid op ontwikkelingshulp. Er is maanden over nagedacht. Maar wat erin staat, is smal, gesloten, angstig. Een beleid dat zich terugtrekt, alsof Nederland alleen kan staan. Maar Nederland is verbonden. En de wereld vraagt om meer dan dit.
Mensen met een Missie en Tearfund werken al decennia aan vrede en gerechtigheid. Wij weten wat het is om een mens te zien, om te weten dat niemand op zichzelf staat. Maar in dit beleid ontbreekt dat besef.
Dit is een beleid dat rekent, optelt en aftrekt, maar niet ziet. Ontwikkelingssamenwerking wordt kleiner. Maatschappelijke organisaties worden onderaannemer van de overheid. En mensen worden middelen. Middelen voor een doel dat niet van hen is. Maar een mens is geen middel. Geen rekensom. Een mens is een mens. Wie dat vergeet, ziet niet wat nodig is.
De katholieke dichter Anton van Duinkerken zag in de jaren dertig hoe een samenleving kan verharden, hoe angst en eigenbelang kunnen winnen van verbondenheid. Hoe een volk zichzelf kan wijsmaken dat het sterk is door zichzelf. Maar zo hollen we ons uit. Minister Klever denkt Nederland te beschermen, maar wie muren bouwt, sluit zichzelf op.
In dit beleid verdwijnen vrouwenrechten naar de rand. Alsof ze een luxe zijn, maar dat zijn ze niet. Vrouwen zijn de ruggengraat van gemeenschappen, van wederopbouw en verzoening. In Nigeria voorkomen vrouwen dat jongeren radicaliseren. In Colombia beschermen vrouwen het land waarop zij leven. In conflictgebieden gaan vrouwen door waar anderen stoppen. Zonder hen is er geen vrede.
“Minister Klever denkt Nederland te beschermen, maar wie muren bouwt, sluit zichzelf op”
Tweet dit!
Religieuze minderheden worden in dit beleid niet gezien. Terwijl juist zij bruggen bouwen en samenlevingen bijeenhouden waar regeringen falen. In India werken christenen, hindoes en moslims samen aan een vreedzaam bestaan.
In Irak helpen religieuze gemeenschappen elkaar weer op te staan na de oorlogen die dit land hebben geteisterd. In Indonesië voeren zij de dialoog die anders verloren zou gaan. Zij verbinden en dragen de samenleving. Maar Nederland kijkt daarvan weg.
Nederland heeft vier pijlers in haar buitenlandbeleid: defensie, ontwikkelingssamenwerking, diplomatie en handel. Klever doet alsof deze los van elkaar staan. Maar zo werkt het niet. Een soldaat kan een stad innemen, maar geen vrede brengen. Een handelsattaché kan deals sluiten, maar geen rechtsstaat garanderen.
Een diplomaat kan onderhandelen, maar niet zonder wederzijds vertrouwen. Stabiliteit komt niet alleen van tanks en verdragen. Echte veiligheid vraagt om een integrale aanpak: harde macht waar nodig, maar altijd samen met zachte krachten. Met sociale structuren. Met lokale gemeenschappen die vrede willen én kunnen bewaren.
Klever vergist zich. Zij ziet ontwikkelingssamenwerking en geopolitiek als los van elkaar. Neem haar keuze om de Grote Meren-regio in Afrika los te laten. In Congo worden de grondstoffen gewonnen die onze economie draaiende houden: coltan voor telefoons, kobalt voor batterijen. Zonder dat geen energietransitie, geen elektrische auto’s.
Wat gebeurt er als wij ons terugtrekken? Als instabiliteit toeneemt en China en Rusland de handelsstromen gaan beheersen? Te denken dat Nederland dat niet zal voelen, is naïef: de gemiddelde Nederlander koopt straks een telefoon en betaalt geen 500 maar 1000 euro. Niet door schaarste, maar door chaos. En minister Klever? Die lijkt dat geen probleem te vinden.
Nederland is een handelsland. Maar handel heeft stabiliteit nodig. En stabiliteit komt niet vanzelf, niet alleen van wapens en verdragen. Stabiliteit komt van mensen, van vertrouwen, van samenleven. Maar minister Klever ziet dat niet. Zonder gerechtigheid is er geen stabiliteit. Zonder menselijke waardigheid geen veiligheid. Klever kiest voor afsluiting. Dus wordt ons werk nóg belangrijker. Wij weten wat ons te doen staat: luisteren, verbinden, en samen bouwen.
Rick van der Woud is directeur van de katholieke organisatie Mensen met een Missie, wereldwijd actief in de aanpak van onderdrukking en uitsluiting. Guido de Vries is directeur van Tearfund, een organisatie met een protestantse achtergrond die wereldwijd onrecht en armoede bestrijdt.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
