Priesters en leken hebben elk een eigen rol, maar toch bestaat er een tendens van leken die de rollen van gewijde ambten over willen nemen. Als de Kerk de hiërarchische verschillen wat meer zou durven loslaten, zal blijken dat er genoeg mogelijkheden zijn voor de talenten van leken.
De Vlaamse Veer Dusauchoit heeft bij de burgerlijke rechter haar gelijk gehaald over een kwestie die binnen de Kerk speelt. De rechter oordeelde dat afwijzing voor de diakenopleiding discriminatie is.
Ik bewonder de moed van deze vrouw en uiteraard ook haar jarenlange engagement van kerkbetrokkenheid. Maar ik denk ook dat haar poging om op liturgisch gebied, als leek, een andere positie te krijgen binnen onze Kerk bij voorbaat tot mislukken gedoemd was.
Natuurlijk heeft zij gelijk als zij vooropstelt dat ‘het volk van God’ voorgaat op een functionele invulling naar hiërarchische maatstaven, maar om een gewijd ambt toe te bedelen aan een vrouw is toch (nog) een brug te ver. De katholieke Kerk is daarbij nog altijd vooral een cleruskerk waarbij de geestelijkheid boven de gemeenschap staat. Dat blijkt uit allerlei beslissingen en wordt door de kerkleiding zelfs gestimuleerd (uit angst voor contaminaties). Maar tot op zekere hoogte is dat ook wel begrijpelijk.
Inherent echter aan dit clerocentrisme is vaak de onderwaardering van de leek wanneer die een ambitie heeft op het vlak van theologisch-catechetische of bestuurlijke invloed binnen de kerkgemeenschap. Of en in hoeverre daar gevolg aan wordt gegeven, hangt voornamelijk af van de goede wil van de geestelijken.
Priesters en leken hebben binnen onze Kerk een eigen rol; het is niet goed als een leek probeert de rol van het gewijde ambt (ook dat van diaken) over te nemen. Dat hoeft eigenlijk ook niet, als je ziet welke functies er allemaal nodig zijn binnen een levende Kerk en welke talenten en gaven men ook bij leken aantreft.
Echter, ze moeten wel een kans krijgen op een wijze die recht doet aan hun charisma. Je kunt als bisdom wel allerlei opleidingen voor leken organiseren om het eigen geloof en de inzet te verdiepen, maar als ze er vervolgens niets mee kunnen, heeft dat weinig zin. Juist evangelisatie vereist inzet van alle gelovigen, priesters en leken, en in onderling verband kunnen zij elkaar verrijken.
Misschien moet de geestelijkheid wat beter gaan beseffen dat het niet vanzelfsprekend is dat leken zich levenslang willen engageren aan een geloofsgemeenschap met inzet van al hun krachten, vaak ten koste van de eigen privéomgeving.
Een leek die besluit theologische opleidingen te volgen, is vaak meer gemotiveerd op geloofsgebied dan de wekelijkse kerkganger. Juist goed opgeleide leken kunnen binnen maatschappelijke geledingen vaak een aanzet geven om zekere geloofspunten te gaan overwegen. Zij komen op plaatsen waar priesters in de regel niet komen.
Wanneer men het hiërarchisch verschil, het gezag en de macht binnen de geloofsgemeenschap wat meer durft los te laten, zullen leken wellicht minder snel geneigd zijn het takenpakket van het gewijde ambt te willen overnemen. Het gaat er tenslotte om Christus aan de wereld bekend te maken: dat kan op verschillende manieren.
Chris Vermazen is catechist.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
