De ophef was groot toen in de Volkskrant een brede onderwijsstaking werd aangekondigd voor 15 maart en CNV Onderwijs tegelijkertijd aangaf niet mee te doen. Alle partijen, ook in Den Haag, weten dat de nood hoog is. Maar CNV is de vakbond voor constructief overleg: wij zien mogelijkheden om de problemen in het onderwijs aan te pakken met de onderhandelingen en gesprekken die we nu voeren.

In gesprek blijven

Dat CNV Onderwijs niet meedoet aan de staking, maar de problemen op andere manieren wil oplossen, heeft verschillende redenen. Ten eerste vinden wij dat als je in gesprek bent, je daar niet opeens uit kunt stappen, behalve als je denkt dat er niet naar je geluisterd wordt, of als je uitgepraat bent en niet krijgt wat je wilt. Het is als in een relatie: als je ruzie hebt met je partner los je de problemen op door met elkaar te blijven praten en met elkaar in gesprek te blijven. Dat is hoe CNV het aanpakt.

Daarnaast is 15 maart een rare datum voor een staking. We zijn nog in gesprek, en dan opeens 15 maart een staking uitroepen alleen omdat een aantal dagen later de Provinciale Statenverkiezingen worden gehouden? Vanuit de Provinciale Staten wordt de Eerste Kamer gekozen, maar die gaat helemaal niet over de verdeling van de middelen in het onderwijs.

Het verschil maken

De organisatoren van de staking roepen alle onderwijssectoren op om mee te doen. Maar de problemen in het onderwijs verschillen per sector. In het MBO en het HBO bijvoorbeeld, zitten we wat ons betreft totaal niet in een fase om te gaan staken. We zijn namelijk nog met minister van Engelshoven in gesprek over manieren om de werkdruk te verminderen en de uitstroom van jonge docenten te stoppen, en we kijken heel goed of de cao’s goed worden nageleefd. De minister herkent deze problemen en steunt ons hierin. Dan heb je een medestander en een overlegpartner die verschil kan maken. Het is gek om dan opeens tot staking over te gaan. In staking gaan, is een uiterst middel.

In het basisonderwijs daarentegen zijn de boosheid en de frustratie nog steeds erg groot. Dit wordt vooral veroorzaakt door de lerarentekorten en de werkdruk, problemen die ook overslaan naar het voorgezet onderwijs. In die laatste sector hebben we afgelopen jaar al actiegevoerd, tijdens de cao-onderhandelingen. Dat was toen een middel om de druk op werkgeversorganisatie VO-raad op te voeren. Met hen zijn we nu in gesprek om te zien hoe we de werkdruk kunnen verlagen.

Een zak geld erbij?

Nu opeens een algemene eis van 4 miljard euro neerleggen, is niet onze manier van werken. Ook met een zak geld erbij, tover je niet opeens honderden nieuwe leerkrachten uit een hoge hoed. Laten we dus eerst eens kijken of we wel de juiste dingen doen om de problemen aan te pakken. Blijft er bijvoorbeeld geen geld op de plank leggen dat anders ingezet kan worden?

Dit laat onverlet dat er zorgen zijn: over de hoge werkdruk, de oplopende tekorten, de hoge administratieve lasten en verslechtering van het imago van het onderwijs. CNV neemt de verantwoordelijkheid om deze problemen aan te pakken, met werkgevers en met de politiek. Dé oplossing is er niet; er is een fundamentele discussie nodig over wat goed onderwijs op de korte termijn en lange termijn inhoudt, over de inzet van onderwijsgeld en over de waardevolle inzet van personeel. Je moet aan tafels zitten om dat gesprek te voeren waarin het woord investeren altijd valt.

Lobbyen helpt

Naast concrete acties zijn we achter de schermen druk bezig met stille diplomatie op vele terreinen. Dat oogt misschien niet zo sexy als staken, maar is wel effectief.

Vorige week is bijvoorbeeld kenbaar gemaakt dat minister Arie Slob 96 miljoen naar voren haalt om de werkdruk op korte termijn te verminderen. Wij zijn daar heel blij mee. Hiermee kan de werkdruk op korte termijn verminderd worden. Wij hebben flink gelobbyd om dit geld komend schooljaar al voor elkaar te krijgen en niet pas in 2021. We lossen er het lerarentekort niet mee op, maar het is een stap in de goede richting.

 Loek Schueler is voorzitter van CNV Onderwijs