<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Opinie

Over de Vlaamse plannen voor religieuze vakken is het laatste woord nog niet gezegd

Benoit Lannoo 3 oktober 2024
image
De nieuwe Vlaamse regering heeft in haar plannen bekendgemaakt een einde te willen aan alle verschillende religievakken op officiële scholen. Foto: Taylor Flowe - Unsplash

“Geen godsdienstvakken meer”, kopte Het Laatste Nieuws. Dat is veel te kort door de bocht. De nieuwe Vlaamse regering wil komaf maken met de gesegregeerde levensbeschouwelijke en religieuze vakken in de officiële schoolnetten. Kan dit wel, en wat komt ervoor in de plaats?

Het regeerakkoord dat de N-VA van kersvers onderwijsminister Zuhal Demir vorige week afsloot met haar twee juniorpartners, de socialisten van Vooruit en de christendemocraten van CD&V, kondigt twee uur “interlevensbeschouwelijke dialoog” aan in de basis- en de secundaire scholen van de officiële schoolnetten.

‘Dialoogschool’

Voor alle duidelijkheid: het gaat niet over het katholieke schoolnet en de twee uur godsdienst die daar gegeven wordt. Er verandert dus niets voor de driekwart miljoen leerlingen en scholieren (op ruim een miljoen schoolkinderen in Vlaanderen) die naar katholieke scholen gaan.

Of zij nu gelovig zijn of niet, christelijk of moslim, religieus geletterd of niet: zij gaan twee uur per week onder leiding van een gedoopte en geschoolde katholieke godsdienstleerkracht in dialoog met de eigen christelijke traditie en met de diversiteit die hen omringt. De ‘dialoogschool’ wordt dat al jaren door onderwijskoepel Katholiek Onderwijs Vlaanderen genoemd. Het is zeer onwaarschijnlijk dat daar iets aan verandert, want noch Katholiek Onderwijs Vlaanderen noch N-VA en CD&V willen dat.

Anglicaans, joods, orthodox

Maar in het onderwijs georganiseerd door de Vlaamse gemeenschap of lokale overheden wordt zodra ouders van één leerling daarom verzoeken, twee uur lesgegeven vanuit een van de ‘erkende erediensten’ of vanuit het ‘niet-confessionele’ standpunt.

“Zeer gefragmenteerde lesopdrachten en klassen die in kleine groepjes opgesplitst worden: de Vlaamse regering wil er vanaf.”

Eén kind van anglicaanse komaf op een officiële school, en er moet een leerkracht zijn om dat kind twee uur anglicaanse godsdienst te geven. Of bijvoorbeeld joodse, orthodoxe of islamitische godsdienst, want dit geldt voor alle in België ‘erkende erediensten’. En daarnaast is er niet-confessionele zedenleer, een vak georganiseerd door wat de ‘georganiseerde vrijzinnigheid’ wordt genoemd.

‘Organisatorisch moeilijk’

“Het opsplitsen van leerlingen in het officieel onderwijs per levensbeschouwing is organisatorisch moeilijk”, stelt het kersverse regeerakkoord. Los van de vraag of zo’n opgesplitst onderwijs de dialoog niet eerder in de weg staat dan te bevorderen, vormt het systeem dat de nieuwe regering op de schop wil inderdaad een nachtmerrie in zowat elke officiële school. Doorgaans zijn er voldoende leerlingen die niet-confessionele zedenleer of islam volgen om daar leerkrachten een vol lesrooster mee aan te bieden.

Maar voor kleine leerlingenpopulaties is het puzzelen: een protestantse jongen waarvan de ouders op hun grondwettelijke recht staan om protestantse godsdienstles te eisen; die paar kinderen die hun ouders niet naar een katholieke school sturen maar waarvoor ze toch katholieke godsdienstles willen, enzovoort.

Uurtje nietsdoen

Een leerkracht van zo’n minderheidsgodsdienst gaf er onlangs bijna de brui aan omdat hij wekelijks meer dan zevenhonderd kilometer reed om zeven scholen te bedienen. Zeer gefragmenteerde lesopdrachten en klassen die in kleine groepjes opgesplitst worden: de Vlaamse regering wil er dus vanaf.

Vraag is echter of dat zal lukken. In Franstalig België werd in 2017 in de aldaar dominante officiële scholen één uur godsdienst of niet-confessionele zedenleer opgeofferd voor het vak Filosofie en Burgerschap, terwijl het tweede uur godsdienst of niet-confessionele zedenleer sindsdien buiten het lesrooster valt, niet verplicht is en zo een “uurtje nietsdoen door niemand” werd.

Religieonvriendelijk

Zo wist de Fédération Wallonie-Bruxelles alvast problemen met de Belgische grondwet uit de weg gegaan. Of de Vlaamse plannen de toets van het grondwettelijk hof doorstaan, moet nog blijken.

https://www.kn.nl/nieuwsbrief/

Maar vooral: wie zal dat nieuwe vak “interlevensbeschouwelijke dialoog” vormgeven en wie zal het geven? In onderhandelingsnota’s werd voor dat laatste naar de huidige leerkrachten verwezen, maar je ziet islamleerkrachten die amper Nederlands spreken dat niet meteen kunnen. De kans is groot dat de grote groep leerkrachten niet-confessionele zedenleer dit laken naar zich toe trekt, gesteund door vaak ronduit religieonvriendelijke directies. Hier is het laatste woord nog niet over gezegd.

Benoit Lannoo is kerkhistoricus en was zowel in de journalistiek als in de politiek actief; hij heeft ook ervaring als leerkracht katholieke godsdienst in zowel officiële als katholieke Vlaamse scholen.

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.