De bezorgdheid van de EU voor christenvervolging elders is prijzenswaardig. Daarmee lijkt echter voorbij te worden gegaan aan het feit dat ook in eigen huis de religieuze tolerantie steeds verder te zoeken is.
Sinds de Arabische ‘lente’ van 2011 zijn er in Egypte ruim 200 kerken verwoest of afgebrand. In een land als Nigeria loopt het aantal kerken dat werd aangevallen zelfs in de duizenden. Ondertussen bereiken ons uit landen als Pakistan en China berichten over de dagelijkse discriminatie waar christenen mee geconfronteerd worden.
De EU maakt zich hier terecht zorgen over en daarom werd in 2016 de functie gecreëerd van een ‘Special Envoy for the promotion of freedom of religion or belief outside the EU’. Sinds mei 2016 wordt dit ambt bekleed door de Slovaakse Jan Figel.
Deze bezorgdheid voor de rest van de wereld is prijzenswaardig maar suggereert tegelijkertijd dat er op het gebied van godsdienstvrijheid geen problemen bestaan binnen het eigen Europese huis. Maar is onze eigen godsdienstvrijheid wellicht eveneens onderhevig aan een erosie die zich sluipenderwijs en bijna onopgemerkt voltrekt?
Het in Wenen gevestigde ‘Observatory on Intolerance and Discrimination against Christians in Europe’ publiceerde enkele maanden geleden haar jaarverslag over 2018 dat er bepaald niet om loog. Het rapport werd met grote zorg samengesteld en maakt allereerst duidelijk dat ‘intolerantie’ verwijst naar de culturele en sociale dimensie terwijl ‘discriminatie’ meer ligt in de juridische sfeer.
Het Weense ‘Observatory’ bezigt hierbij de categorieën ‘squeeze’ en ‘smash’ om de toenemende intolerantie tegen uitingen van het christelijke geloof op Europese bodem in kaart te brengen. ‘Squeeze’ (druk uitoefenen) betreft in de woorden van Paus Fransiscus een ‘’beleefde vervolging die zich vermomd met begrippen als moderniteit en vooruitgang’’.
Het rapport geeft hierbij talloze voorbeelden zoals Zweedse vroedvrouwen die werden ontslagen omdat ze weigerden te assisteren bij abortus of een Zwitserse verpleegkliniek die haar subsidie dreigde kwijt te raken omdat de artsen hier niet wilden meehelpen bij euthanasie.
Met de categorie ‘smash’ (verpletteren) worden ‘’brutale aanvallen op kerken, christelijke monumenten en begraafplaatsen’’ bedoeld.
Het vuur van de Notre Dame in Parijs is gelukkig gedoofd maar al spoedig ontstond er op de Franse sociale media een veenbrand die tot op heden voortwoekert. Talloze Fransen bleken de mening te zijn toegedaan dat er bij de Notre Dame sprake zou zijn geweest van opzettelijke brandstichting.
De gedrukte pers reageerde geschokt op deze beschuldigingen maar zag zich genoodzaakt om in bij- of nevenzinnen melding te maken van een fenomeen waarover eerder nauwelijks werd bericht. Het feit namelijk dat de afgelopen periode wel erg veel kerken in Frankrijk doelwit waren geworden van vandalisme of brandstichting.
De Duitse Die Welt am Sonntag Aktuell berichtte afgelopen maart dat er in Frankrijk gemiddeld twee kerken per dag ontheiligd worden. In 2018 werden in dit land 1063 aanvallen geregistreerd op christelijke kerken en symbolen wat een duidelijke stijging was in vergelijking met het jaar ervoor.
In 2017 waren het er namelijk ‘slechts’ 878. Sommige kerken werden bovendien meerder malen slachtoffer van vandalisme. De krant Le Parisien meldde op 6 februari jongsleden dat de Saint-Nicolas-kerk in Houiller in een korte tijdspanne tot drie keer toe werd ontwijd.
Kijkende naar de aantallen kan men dit niet langer afdoen als betreurenswaardige lokale incidenten. Er lijkt sprake te zijn van een patroon.
De geweldplegers blijken het niet zozeer voorzien te hebben op offerblokken ( geld) maar op christelijke symbolen zoals tabernakels en kruizen die voor gelovigen een gevoelswaarde vertegenwoordigen.
In Duitsland is de situatie eveneens zorgelijk. Alleen al in de deelstaat Beieren werden er afgelopen jaar zo’n 200 gevallen van kerkontwijdingen gemeld.
Tijdens deze aanvallen worden ‘’kruizen gebroken, altaren vernield, bijbels in brand gestoken en doopvonten worden omgekeerd op de grond gegooid’’. Ook kruizen die op berghoogtes werden geplaatst moeten het in toenemende mate ontgelden.
Het rapport van het ‘Observatory on Intolerance and Discrimination against Christians in Europe’ geeft lijsten met incidenten per Europees land. Geweld tegen christenen en bekeerlingen tot het christendom in opvangstehuizen voor vluchtelingen is één van de rode draden in dit rapport.
Het verschijnsel doet zich in vrijwel alle landen voor en was in Duitsland zo ernstig dat de Duitse bisschoppenconferentie hier reeds op 15 augustus 2016 een verklaring over uitgaf. Een aantal christelijke organisaties documenteerde oktober dat jaar 743 gevallen van soms zelfs dodelijk geweld tegen christenen in Duitse opvangscentra.
Net als in Frankrijk moeten ze vaak in het holst van de nacht worden afgevoerd om in het geheim te worden ondergebracht in bijvoorbeeld kerken.
Lezing van het rapport van het ‘Observatory’ doet het vermoeden rijzen dat de EU zich in de nabije toekomst wellicht verplicht zal zien om ook een speciale ambassadeur aan te stellen voor het bevorderen van religieuze tolerantie binnen de EU zelf.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
