<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Opinie

Pauselijke les nog sprankelend actueel

KN Redactie 12 mei 2016
image
Paus Leo XIII schreef met Rerum Novarum een nog altijd actuele encycliek

Oud is niet hetzelfde als ouderwets. Sommige oude zaken zijn heden ten dage nog sprankelend actueel. Dat geldt zeker voor Rerum Novarum, de pauselijke encycliek uit 1891.

Dit jaar is het precies 125 jaar geleden dat paus Leo XIII een schokgolfje liet gaan door onze wereld. Zijn tekst Rerum Novarum over werk en kapitaal gaf kritiek op het ongebreidelde kapitalisme en op het dreigende communisme, die beide in opmars waren na de Industriële Revolutie. Met het oog op de grote sociale verschillen, riep de paus op tot meer solidariteit met de zwakkeren, een rechtvaardig loon en recht op eigendom.

Panama

Hoe actueel is dat nog! Ik vind dat ook nu de solidariteit ver te zoeken is. Lees even mee om de balans op te maken: vandaag de dag worden de rijken opnieuw snel rijker. De snelle internetpioniers, aandelenjongens en Panama-belastingontwijkers leven in een geheel andere wereld dan 99% van de wereldbevolking. Zien de mensen met macht en kapitaal wel om naar de zwakkeren van nu?

Solidair

Hoe solidair zijn we nog binnen de Europese samenwerking? Rerum Novarum was de basis voor de katholieke sociale leer. Het was een impuls voor de Katholieke Volks Partij (KVP) en later het CDA. Het waren vooral katholieke KVP-politici die de samenwerking vonden met gelijkgestemde collega’s in Europa. Denk maar aan Joseph Luns, die in de tijden van de Wederopbouw bijna twintig jaar onze minister van Buitenlandse Zaken was.

De Maagd Maria

Trouwens, de vlag van Europa vindt zijn inspiratie ook in de heilige Maagd Maria: de twaalf gele sterretjes in de EU-vlag verwijzen niet naar twaalf lidstaten, maar naar de kroon met twaalf sterren die Maria draagt in het bijbelboek Openbaring. Het ontwerp was van de hand van de zeer gelovige ontwerper Arsène Heitz, naar aanleiding van een Mariaverschijning in Parijs.

De stichters richtten Europa op om de vrede te bewaren, eerst door kolen en staal te verdelen tussen de deelnemende landen. Later door ook samen te werken in de economie en politiek. Solidariteit met de armere landen in Europa stond voorop: het budget voor ‘achtergebleven’ regio’s is (nog steeds) de grootste uitgavenpost op de Europese begroting.

Euro-scepticisme

Maar het scepticisme over de EU groeit met de dag. De kritische partijen groeien bij elke verkiezing, recent nog bij de presidentsverkiezingen in Oostenrijk. Om maar niet te spreken over de groei van Alternative für Deutschland (AfD) bij onze oosterburen, of de PVV die hoog staat in de peilingen in ons land.

En dat terwijl de noodzaak voor vrede alleen maar groter is geworden. Toen Nederland mij in 2014 met voorkeurstemmen verkoos in het Europees Parlement, had ik niet verwacht dat ‘vrede’ nu nog zo’n belangrijk doel zou zijn. U merkt vast dat de vrede vervaagt aan de grenzen van Europa. In Oekraïne, Syrië en ook in het stuurloze Libië zijn zoveel uitdagingen!

Vluchtelingen

Kijk ook naar de vluchtelingen. Persoonlijk ben ik het eens met de Duitse bondskanselier Angela Merkel. We moeten onderdak geven aan degenen die echt asiel nodig hebben, maar de deur dichthouden voor de gelukszoekers die hier niets te zoeken hebben. Het is een èn-èn-verhaal.

Wat mij stoort, is dat sommigen doen alsof we nu overspoeld worden door een ongekende stroom asielzoekers. Want die indruk moeten we nuanceren. In 2001 had Nederland 83.800 asielzoekers in asielzoekerscentra. Half april was dat ongeveer de helft: 42.713.

Mauro

Toen we echt veel meer asielzoekers opvingen, betoogden Nederlanders voor opvang. In die tijd – ik was toen zelf Tweede Kamerlid – was er veel tumult als er iemand uitgezet dreigde te worden.

Wie herinnert zich niet de ophef over de jongen Mauro? Velen leefden mee met die jongen, medestanders organiseerden acties, hij was te gast bij tv-programma´s als Pauw & Witteman.

Verschil

En nu? Wat een verschil! We huisvesten nu minder asielzoekers, maar zijn helaas toch negatiever. De beelden van demonstrerende buurtbewoners gaan de wereld over.

Maar ook hierin blijkt Rerum Novarum nog zeer actueel. Een les voor de samenleving, maar ook voor de dagelijkse politiek.

De C van het CDA

Dat brengt me op de ingezonden brief over de C van het CDA, in KN van 15 april. Schrijver Louis de Wit uit Eindhoven vraagt zich af of het CDA staat voor christelijke waarden. Welnu, dat zal hem nog meevallen. Ik zal een voorbeeld geven.

Wellicht heeft u gehoord van het Zika-virus. Dat is een virus dat de hersens van ongeboren baby’s beschadigt: het blokkeert de groei van de hoofdjes, een vreselijke aandoening.

Zika

In een resolutie in het Europees Parlement had ik gevraagd om extra onderzoek naar een vaccin tegen dit virus. Ik bepleitte ook meer muskietennetten tegen de tropische muggen die het virus overbrengen. Maar in het Europarlement zijn er politieke partijen die dit aangrijpen om abortussen te promoten. Sommige collega’s dienden voorstellen om informatie over abortussen aan te bieden, zelfs in landen waar dit niet is toegestaan.

Dat gaat uiteraard veel te ver. Onze christendemocratische fractie in het Europees Parlement is gelukkig groot genoeg om hier een stokje voor te steken. We zijn voor het zelfbeschikkingsrecht, maar dat betekent niet dat je zomaar mag beschikken over ongeboren leven.

Zondagsrust

Maar er zijn andere punten waar het CDA best het christelijke karakter meer mag onderstrepen. Denk de zondagsrust bijvoorbeeld. Wat dat betreft, mag het CDA wel wat dichter bij de ChristenUnie en SGP staan, vind ik. Een dag rust per week is goed voor mens en maatschappij.

Ik denk dat sommige CDA-bestuurders ook best meer eens mogen bedenken of ze genoeg geld uittrekken voor zorg. Overijssel bijvoorbeeld trekt 750 miljoen euro extra uit voor meer natuur, terwijl de thuiszorgorganisatie als TSN failliet gaat. Ik kan dat niet uitleggen. Het geld moet dáár waar het hoort. En dat is zeker de zorg voor ouderen.

Wat betreft milieu, ben ik in december heel kritisch geweest op mijn collega’s die stemden voor méér uitstoot van dieselmotoren dan gepland. Dat is geen goed rentmeesterschap, dat is niet des CDA’s.

Christelijk karakter

Over het christelijke karakter heb ik in Hengelo pas gesproken voor een mooie conferentie van de CDA en CDU/CSU, voor de Konrad Adenauerstichting.

Mijn boodschap: de warmte rondom de ‘c’ moeten we vasthouden. Het katholicisme en de encycliek Rerum Novarum zijn goede leidraden voor ons politieke en persoonlijke leven.

Annie Schreijer-Pierik is lid van de CDA-delegatie in het Europees Parlement.

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.