Op 29 januari is de Britse traditionalistische bisschop Richard Williamson (84) overleden aan een hersenbloeding. Vanwege zijn controversiële uitspraken en rebelse daden bezorgde hij verschillende pausen en de traditionalistische Pius X-broederschap heel wat hoofdpijn.
Williamson is in de nacht van 29 op 30 januari overleden in een ziekenhuis in het Verenigd Koninkrijk, meldt de Pius X-broederschap. De Brit was tot 2012 lid van deze gemeenschap.
Richard Williamson werd geboren in een anglicaans gezin en bekeerde zich op zijn dertigste tot het katholicisme. Hij maakte daarop de stap naar het seminarie en werd in 1976 tot priester gewijd binnen de Pius X-broederschap. De Pius X-broederschap staat bekend als traditionalistisch en zeer kritisch tegenover de veranderingen die het Tweede Vaticaanse Concilie teweegbracht.
In 1988 was hij een van de vier mannen die tegen de uitdrukkelijke wens van paus Johannes Paulus II in tot bisschop werden gewijd door aartsbisschop Marcel Lefebvre. Het vijftal werd daarop geëxcommuniceerd en de broederschap brak met Rome.
Paus Johannes Paulus II en zijn opvolger Benedictus XVI hielden wel de deur op een kier in de hoop dat de breuk op een dag gelijmd zou kunnen worden. Johannes Paulus stelde daarvoor een commissie in die de dialoog op gang moest brengen. Op 21 januari 2009 leek de tijd voor verzoening rijp. Paus Benedictus XVI vaardigde toen een decreet uit waarin de excommunicatie van Lefebvre en zijn vier bisschoppen werd opgeheven.
Maar in het geval van Richard Williamson had die beslissing op geen ongelukkiger moment kunnen komen. Op dezelfde dag als de uitvaardiging van het decreet ontkende Williamson in een Zweeds televisie-interview dat de holocaust heeft plaatsgevonden.
Hij zei dat er “overweldigende bewijzen” waren dat er in de concentratiekampen geen gaskamers waren en dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog “hooguit” 300.000 Joden waren omgekomen, in plaats van zes miljoen.
Het Vaticaan haalde daardoor niet alleen een ‘verloren zoon’ naar huis, maar hengelde ook een grote crisis binnen. Benedictus werd er publiekelijk van beschuldigd dat hij een holocaustontkenner had gepardonneerd. Paus Benedictus schreef later een brief waarin hij aan alle bisschoppen zijn excuses maakte voor zijn “onhandige” aanpak.
Williamson trok zich weinig van de controverse aan. Hij bleef zijn eigen koers varen en veroorzaakte ook steeds meer wrijving binnen de Pius X-broederschap. In 2012 werd hij uit de gemeenschap gezet vanwege aanhoudende ongehoorzaamheid aan de leiding.
In 2015 werd Williamson opnieuw geëxcommuniceerd, omdat hij op eigen houtje Jean-Michel Faure tot bisschop had gewijd.
Met het overlijden van Williamson zijn nog twee van de vier oorspronkelijke Pius X-bisschoppen in leven: de Spanjaard Alfonso de Galarreta (68) en Bernard Fellay (66) uit Zwitserland. In oktober 2024 overleed Bernard Tissier de Mallerais; Lefebvre is in 1991 al overleden.
[RECTIFICATIE] In een eerdere versie van dit artikel stond dat Williamson zich na 2012 bij de sedevacantisten (mensen die geloven dat de paus in Rome niet legitiem is) had aangesloten. Omdat daarvoor geen duidelijke bewijzen te vinden zijn, is die passage geschrapt.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.