Sinds een aantal jaar kunnen in Latijns-Amerika Missen gevierd worden in het Nahuatl, de oude Azteekse taal van de oorspronkelijke bewoners. Dat gebeurt onder meer in Mexico-Stad, waar de grootste katholieke bedevaartsplaats ter wereld te vinden is.
Een groot en bont gezelschap van indianen staat op het immense plein voor het heiligdom van Onze-Lieve-Vrouw van Guadalupe in Mexico-Stad. Er wordt gezongen, gedanst, gedronken en gegeten. Eerder deze middag werd in de basiliek de Eucharistie gevierd in het Nahuatl, de inheemse taal van deze indianen, die uit alle hoeken van Mexico zijn gekomen.
Er is uitgebreid gebeden bij Onze-Lieve-Vrouw. De druk is er nu af bij de pelgrims. In de souvenirwinkels rondom het plein worden volop devotionalia gekocht en de etenswaren die in de processie zijn meegedragen, worden nu samen opgegeten. De pelgrimage naar de Maagd van Guadalupe is een jaarlijkse tocht voor deze groepen Nahuatl-sprekers sinds de paus in 2014 toestemming gaf om de Mis in hun eigen taal te vieren.
Na vertaling van de liturgische gebeden in het Nahuatl werd op 13 oktober 2015 voor het eerst de Mis in deze oude Azteekse taal opgedragen. Sindsdien beleeft een grote groep pelgrims deze jaarlijkse gebeurtenis in oktober als eerbetoon aan de Maagd van Guadalupe, maar ook als bevestiging van de eigen culturele identiteit.
De Maagd van Guadalupe – of Virgén, zoals ze in Mexico en in de rest van Latijns-Amerika wordt genoemd – is de meest vereerde heilige in het land. Haar afbeelding is overal te vinden. Het heiligdom in Mexico-Stad verwelkomt elk jaar twintig miljoen pelgrims en is daarmee het grootste bedevaartsoord ter wereld.
Het draait in de basiliek en het hele heiligdom allemaal om de tilma, de mantel van cactusvezels van de heilige Juan Diego, waarop een afbeelding van de Virgén te zien is van wie de feestdag op 12 december valt. De tilma hangt hoog boven het altaar in de basiliek. Onder het altaar lopen rolbanden die het mogelijk maken dat een niet-aflatende stroom pelgrims de afbeelding vereert en bewondert.
De heilige Juan Diego, een bekeerde Azteek, zag in 1531 op weg naar de kerk verschijningen van de Maagd van Guadalupe. Toen hij de vraag overbracht die hem was ingegeven door de verschijning van de Vrouwe om een kerk te bouwen “om het leed en nood van de armen te verzachten”, geloofden de Spaanse wereldlijke en geestelijke autoriteiten hem niet.
“Het heiligdom in Mexico-Stad verwelkomt elk jaar twintig miljoen pelgrims en is daarmee het grootste bedevaartsoord ter wereld”
Tweet dit!
Pas toen op de mantel van de boodschapper een afbeelding verscheen van Maria geloofden de bisschoppen, de andere priesters en de gouverneur en zijn ambtenaren hem. Ze gaven toestemming om een kapel te bouwen. De mantel met afbeelding werd opgesteld in die nieuwe kapel, gebouwd op de plek van de verschijningen, destijds nog op het platteland ten noorden van de stad.
De Vrouwe op de tilma is tot op de dag van vandaag en altijd op deze plek, die nu midden in Mexico-Stad ligt, vereerd. De Maagd van Guadalupe heeft zo’n speciale betekenis voor katholieken uit Latijns-Amerika omdat zij vanaf dag één een Indiaanse verschijning was, gekleed als Azteekse prinses en sprekend in het Nahuatl, de taal van de oorspronkelijke inwoners van Mexico.
Zo’n anderhalf miljoen Mexicanen spreken op dit moment nog Nahuatl, wat neerkomt op zo’n vijf procent van de bevolking. Het zijn vaak inheemse bewoners die de taal nog machtig zijn. Nahuatl komt nog voor in alle regio’s van Mexico, maar de eenheidstaal uit de precolumbiaanse periode heeft zich in de diverse streken zo ontwikkeld dat er nu verschillende dialecten in alle windstreken zijn ontstaan.
De sprekers van de oude taal zijn bijna allemaal tweetalig en spreken daarnaast ook Spaans. Vroeger werd de taal Mexicaans genoemd; inwoners die de taal spreken, noemen zichzelf nog steeds Mexicanos. De taal is vanaf de Spaanse koloniale tijd bestudeerd door missionarissen.
Door de taal te spreken, werd het mogelijk te communiceren met de oorspronkelijke Mexicanen. Ook konden ze hierdoor de oude Nahuatlgeschriften bestuderen. En hoewel Spaanse priesters een belangrijke rol hebben gespeeld in het documenteren van de taal, is het belang ervan door de jaren heen door de kolonisator geminimaliseerd en vervangen door het Spaans als officiële taal.
De groep pelgrims op het plein voor de bedevaartkerk in Mexico-Stad is divers. Afkomstig uit alle delen van het land waar nog Nahuatl wordt gesproken, zijn ze verzameld rondom een grote afbeelding van, alweer, de Maagd van Guadalupe, die op de grond ligt.
“Zo’n anderhalf miljoen Mexicanen spreken op dit moment nog Nahuatl, wat neerkomt op zo’n vijf procent van de bevolking. Het zijn vaak inheemse bewoners die de taal nog machtig zijn”
Tweet dit!
De groep wordt begeleid door een aantal priesters die allemaal het Nahuatl een warm hart toedragen. Een van hen, pater Mario Pérez uit Puebla, laat trots het missaal in het Nahuatl zien, met voorin de officiële verklaring uit 2014 van paus Franciscus waarin hij toestemming geeft de Mis in de inheemse taal te vieren.
Deze verklaring gaat elk jaar mee op pelgrimage. De groep wordt ook vergezeld door taalwetenschapper Irlanda Villegas, die onderzoek naar het Nahuatl doet aan de Universiteit van Veracruz. Villegas publiceerde over de dekolonisatie van taal en cultuur en het belang van revitalisering van de eigen taal in dat proces. Een grotere rol van taal in de persoonlijke religieuze sfeer is daarin een belangrijk aspect.
Bidden, de liturgie vieren in je eigen taal en een vertaalde Bijbel zijn componenten van een religieuze identiteit die wortelt in de eigen cultuur en niet in die van de oude overheerser. De geheel eigen cultus en verschijning van de Maagd van Guadalupe maakt die identiteit compleet. Ook voor de pelgrims op het plein in Mexico-Stad, die niet alleen komen voor Maagd, maar ook voor het vieren van de Mis in eigen taal, die daarmee een bevestiging wordt van hun eigenheid.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
