Afgelopen weekend gingen duizenden Mallorcanen de straat op om te protesteren tegen het massatoerisme, dat voor enorme overlast zorgt op het Spaanse eiland. Ook de plaatselijke bisschop wil dat Mallorca zich minder afhankelijk maakt van de toeristenindustrie.
Het wordt krap op Mallorca. De bevolking van het Spaanse eiland is de afgelopen 40 jaar verdubbeld. Volgens het Spaanse bureau voor de statistiek INE heeft het nu een miljoen inwoners. Ook veel buitenlanders hebben het eilandleven ontdekt, met name uit West-Europa.
Maar de liefde voor het Balearische eiland verergert een aantal sociale misstanden. Woonruimte is schaars; veel hotelmedewerkers hebben moeite met het vinden van woonruimte. Er is een gebrek aan personeel en transport.
“De hele logistiek en infrastructuur op Mallorca zijn niet in dezelfde mate gegroeid als de bevolking”, vertelt Manuel Molina, hoofd van het Spaanse vakblad voor toerisme Hosteltur. Toeristen worden soms de zondebok. Toch vullen ze ook de schatkist. Veel Mallorcanen aarzelen ook niet om hun huis te verkopen aan buitenlanders die meer bieden dan de lokale bevolking, Molina bekritiseert de dubbele standaarden.
Zowel de toeristenindustrie als politici zijn het erover eens: het aantal vakantiegangers kan niet blijven groeien. Elk jaar komen er 12,5 miljoen toeristen vanuit de hele wereld; 150.000 vakantiegangers verkennen nu het binnenland van het eiland per fiets.
De landwegen zijn hier echter niet goed genoeg voor ontwikkeld. De toeristische industrie heeft daar al op ingespeeld door budgethotels om te bouwen tot familie- en luxeresorts, zegt Molina: “De vakantieprijzen blijven stijgen, waardoor de vraag automatisch zal afnemen. Maar het is een lang proces.” In probleemgebieden zoals Magaluf en Ballermann zal het goedkope toerisme echter doorgaan.
Sebastià Taltavull, de katholieke bisschop van Mallorca, vreest dit ook. Ondanks enkele positieve veranderingen zijn het milieu en de sociale structuren nog steeds overbelast, zo signaleert hij. De bisschop riep onlangs de conservatieve regionale regering van de Balearen op om actie te ondernemen: ze zou andere sectoren op het eiland sterker moeten promoten om de afhankelijkheid van het toerisme te verminderen.
Taltavull herinnert zich nog goed hoe gaarkeukens floreerden tijdens de pandemie van het coronavirus. Mallorca werd toen een spookeiland – zonder vakantiegangers waren er geen inkomsten.
Ook Andreas Falow, een Duitse priester die werkzaam is op het eiland, heeft de negatieve gevolgen van het toerisme van dichtbij meegemaakt. Bij Ballermann houdt hij niet alleen elke zondagochtend een Mis in het Duits met uitzicht op zee, maar brengt hij ook veel tijd door als raadsman.
Volgens hem houden de toenemende problemen onder West-Europese jongeren die het eiland bezoeken verband met alcohol- en drugsgebruik. In meertalige berichten aan vakantiegangers waarschuwt de regionale overheid expliciet voor de gevaren van alcohol en spoort hen aan om verantwoord te drinken. Het is echter de vraag of dit jongeren bereikt die al om 8 uur ‘s ochtends in bars zitten.
Falow groeide uit tot een veelgevraagd contactpersoon op het eiland bij jongeren die in de problemen kwamen – en/of hun bezorgde ouders. Dat komt niet in de laatste plaats door het speciale rechtssysteem, vertelt hij.
“In Spanje worden verdachten van mogelijke seksuele misdrijven onmiddellijk in hechtenis genomen nadat het vermeende slachtoffer aangifte heeft gedaan – ongeacht waar ze zijn. Soms worden ze in hun onderbroek uit hun hotelbed gelicht”, vertelt de priester.
Toch wil hij het beeld dat zijn landgenoten zich voortdurend misdragen wel wat nuanceren. Er zijn, zo zegt hij, in de ‘feestmijl’ waar vooral de Duitse toeristen samendrommen niet zoveel vechtpartijen als in Magaluf aan de andere kant van hoofdstad Palma. Die badplaats is vooral populair bij Engelse vakantiegangers.
Feeststemming aan de ene kant, ellende aan de andere kant. Het aantal daklozen op Mallorca neemt ook toe. Een van hen is de 58-jarige Andre. Hij woont al 30 jaar op het eiland en brengt de zondag altijd door in Ballermann, waar Falow de Mis houdt. “Ik ben altijd gelovig geweest en nu nog meer sinds ik gestopt ben met drinken en ernstig ziek ben geworden,” zegt Andre.
Hij krijgt tenminste een sociale uitkering van de staat. De situatie is anders voor de honderden illegale Afrikaanse migranten. Ze zijn op het eiland aangekomen in de hoop op een beter leven en met gevaar voor eigen leven verkopen ze souvenirs op de stranden.
Ze hebben altijd de adem van de politie in hun nek en lopen het risico om uitgezet te worden. De agenten zijn echter meestal coulant – en laten het bij een waarschuwing. Leven en laten leven, ook dat hoort bij het dagelijks leven op het eiland.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
