De situatie op Cuba wordt steeds penibeler door een toenemend tekort aan eten en medicijnen. Ook de zusters birgittinessen op het eiland hebben er last van. Toch blijven ze doen wat ze kunnen om minderbedeelden te helpen. “Het is voor ons een manier om in contact te blijven met de realiteit.”
In de wijk Havana Vieja bevindt zich een hostel voor toeristen met de naam Casa Santa Brigida, oftewel het huis van sint-Birgitta. Zuster María Ángel Ledesma is een van de birgittinessen die het hostel runnen. Zoals zovelen in Cuba vertrouwen ook de zusters op inkomsten uit toerisme.
Met de opbrengsten van het hostel financieren de birgittinessen hun werk voor de armen en zieken in de hoofdstad Havana. Dat is des te belangrijker nu de situatie op Cuba steeds zwaarder wordt door een toenemend tekort aan voedsel en medicijnen, zelfs voor inwoners met een goed inkomen.
Want de straten van het eiland mogen dan vol staan met prachtige oude auto’s, dat staat in sterk contrast met de alom aanwezige armoede. Sinds de jaren negentig heeft Cuba al moeite om in de basisbehoeften van inwoners te voorzien.
De coronapandemie heeft dit probleem alleen maar verergerd: de internationale handel kreeg een dreun, salarissen liepen terug en overheidsdiensten werden uitgehold. Tussen 2022 en 2023 verlieten meer dan een miljoen Cubanen hun land op zoek naar een beter leven.
De zusters zijn dan ook blij met alle steun die ze via inwoners en toeristen krijgen om de allerarmsten te kunnen helpen. Zuster María Ángel maakt inmiddels zestien jaar deel uit van de birgittinessen en vertelt hoe de orde in Havana zorgt voor de zieken en armen. “Elke donderdagmiddag gaat steeds een ander tweetal zusters de straat op in Havana om de zieken, eenzamen en ouderen te bezoeken.
“Ons doel is hun hoop te bieden. We geven hun te eten, maar bieden ook geestelijk voedsel. We bidden met hen en zijn er voor hen”
Tweet dit!
We bieden hun op de eerste plaats ons gezelschap en onze gebeden aan. Vervolgens kijken we wat ze verder nog nodig hebben aan boodschappen of medicijnen. Het is voor ons een manier om in contact te blijven met de realiteit en God aan te raken in deze kwetsbare mensen.”
De zuster beaamt dat het sinds de coronapandemie steeds moeilijker is geworden om aan eten te komen. Voedsel is dan ook waar de mensen het meest behoefte aan hebben. “Net als medicijnen en dergelijke, daarna komen kleding en schoenen.”
Wat er dan ook maar gedoneerd kan worden door Cubanen zelf, geven de zusters weer door aan hen die het nog moeilijker hebben. Dat geldt ook voor donaties die worden achtergelaten door toeristen die hun hostel bezoeken.
“Ons hostel maakt deel uit van ons apostolaat. De opbrengsten ervan gebruiken we om het hostel te onderhouden, te renoveren, voor de elektriciteitsrekening en het schoonmaken van de kamers. Wat overblijft gebruiken we om mensen te helpen.”
Zuster María Ángel en haar medezusters gaan langs bij een groep armen en minderbedeelden in Havana. “Ons doel is hun hoop te bieden. We geven hun te eten, maar bieden ook geestelijk voedsel. We bidden met hen en zijn er voor hen.” Als mensen bij de birgittinessen zelf aankloppen, krijgen ze aangeboden wat er is aan voedsel en medicijnen.
De birgittinessen leven grotendeels in afzondering en kunnen dus niet zomaar hun klooster verlaten. Dat neemt niet weg dat ze elke donderdag de straat op gaan, al is dat enkel in de directe omgeving van het klooster. “Maar via priesters die we kennen en andere mensen die voor de gemeenschap werken, sturen we hulp naar de buitenwijken van Havana en andere delen van het land.”
Bidden en offeren voor de eenheid van de christenen is nog altijd het belangrijkste dienstwerk van de zusters, benadrukt zuster María Ángel. “Maar we leven niet buiten de wereld en zien de noden van de mensen. We helpen nu structureel elke week tien arme gezinnen met de eerste levensbehoeften.”
De birgittinessen zijn sinds 2003 aanwezig op Cuba. “Toen we van start gingen, hadden we meer mogelijkheden om te helpen”, vertelt de zuster. “Economisch ging het toen beter en we konden meer mensen helpen. In 2019 kwam hier elke week een groep van dertig à veertig mensen eten.”
Ook al kunnen de zusters nu minder mensen helpen, ze doen nog altijd wat ze kunnen. “Soms kloppen mensen bij ons aan om te vertellen dat iemand in het ziekenhuis ligt of arm is en hulp nodig heeft. Dan gaan we op bezoek.
Mensen zijn soms verbaasd dat ze dit soort hulp krijgen. Ik denk dat het een zegen is voor mensen die geen hoop meer hebben op een moeilijk moment in hun leven. We horen vaak van mensen dat ze erg dankbaar zijn dat iemand hen kwam helpen op een dieptepunt in hun leven.”
Zuster María Ángel vertelt over een bijzonder voorval tijdens haar werk op straat. “Op een dag ging ik een arm gezin helpen. Toen ik er aankwam, was er niemand thuis. Even later kwam ik op straat een 87-jarige blinde dame tegen. Ze was op zoek naar eten, maar had niet genoeg geld om te kopen wat ze wilde.
Ik liep een eindje met haar op en vroeg haar of ze de weinige hulp die ik haar kon bieden, wilde aannemen. Dat wilde ze wil en toen ze hoorde dat er in mijn tas met boodschappen precies zat wat ze nodig had, riep ze uit: ‘God stuurt zijn engelen de straat op en vandaag kwam ik er een tegen. Hoop stelt niet teleur.
Ik vertrouwde erop dat ik voor het einde van de dag een glas melk zou hebben en kijk hier!’ Dat was een belangrijk leermoment voor me. Te horen zeggen dat God zijn engelen de straat op stuurt. Ik had die dag een heel andere missie, maar kon opeens de hoop zijn voor iemand anders in nood.” (Vertaling/bewerking: Susanne Kurstjens)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
