Sommige normen en waarden zijn van alle tijden. Die vaste waarden in ons leven moeten we koesteren.
Zelf ben ik zeer dankbaar voor de vele wijze woorden van mijn vader. Helaas moesten we hem enkele weken geleden ten grave dragen. Dat was triest en plotseling.
Als tweede van negen kinderen uit een katholiek boerengezin werkte ook ik al jong mee op onze boerderij. Hard werken en je best doen, dat is een van de tijdloze waarden die ik zo van hem heb geleerd. Mijn ouders konden door hard werken en zuinig leven hun gepachte boerderij in eigendom krijgen. Bid en werk, was het motto.
Want nog een ding is belangrijk. Het zelfbeschikkingsrecht, dat voortvloeit uit het recht op eigendom, is een christelijk en Europees grondrecht: zelfstandig kunnen leven op je eigen grond en met je eigen familie zonder een ander iets te moeten vragen of bij een ander te hoeven bedelen.
Een wijze les voor mensen, maar ook voor landen en voor de Europese Unie. We moeten streven naar energie- en voedselzekerheid. Hoe onzeker wordt ons lot als anderen ons olie, gas, graan of vlees kunnen ontzeggen?
In het Europees Parlement ga ik daarom steeds in tegen de ‘vrije markt’-profeten. Want de belangrijkste markten zijn niet helemaal vrij, zeker niet van politieke invloeden zoals boycots, zoals we helaas zien met Rusland. We moeten altijd voorkomen dat we opnieuw kwetsbaar worden qua voedsel en energie. Dat kan alleen door een sociale markteconomie en vooruitziend beleid.
Nog een levensles die ik meekreeg van mijn vader: om invloed te hebben, moet je aan de bestuurstafel zitten. Je moet meedoen met de organisaties die er toe doen. Daarbij is het belangrijk dat je weet wat je doel is en niet zomaar toegeeft. Het gaat om de juiste argumenten. Maar altijd met het juiste evenwicht en voldoende draagvlak.
Mijn vader leerde zelf al jong dat je altijd moet kijken hoeveel de grond qua benutting en bemesting aankan. Uitputten of onderbenutten leidt niet tot het beste resultaat. ‘Alles met mate’ geldt niet alleen voor bodem en natuur, maar ook in het eigen leven, het gezin en de hele samenleving. Rentmeesterschap!
Mijn vader gaf zijn kinderen heus wel vrijheid. Maar niet de vrijheid om anderen te verdrukken of ons te laten onderdrukken. Bij een juist evenwicht ontstaat geen onrecht.
We moeten altijd rekening houden met minderheden, met andersdenkenden. Hun de ruimte geven die ze toekomt. Anders gaat het fout, zoals we nu zien met de christenen in het Midden-Oosten. Velen worden vermoord om hun geloof of systematisch verdreven. Wat een haat, wat een doden en wat een onderling onrecht.
We moeten hard blijven werken aan een oplossing. Europa doet pogingen, al is het voorlopig met veel te weinig resultaat. Als kleine bijdrage zit ik zelf in april in het Europarlement een conferentie voor over het lot van de Aramese christenen. Het is goed steeds aandacht te vragen voor het lot van de christenen en minderheden daar, om te proberen de balans te herstellen.
Een juist evenwicht is ook dichter bij huis nodig. In december stemde ik er, ondanks zware politieke tegenstand, tegen om de heilige koe – de auto – veel meer milieurechten te geven dan de gewone koe. Auto’s zouden extra mogen vervuilen, terwijl voor de landbouw nooit iets mogelijk was. Dat voelde als een groot onrecht.
Mijn vader zei me, vlak voor zijn dood: “Annie, dat heb je goed gedaan! Blijf dicht bij jezelf. Als je overtuigd bent van je recht, moet je voet bij stuk houden.” Hij verwoordde een vaste waarde, die we eigenlijk al ruim 2000 jaar kennen. Wat zou er gebeurd zijn als Christus geen voet bij stuk had gehouden? Als Hij niet was overtuigd van zijn boodschap? Als Hij zich niet had laten bespotten, geselen en kruisigen?
Te vaak worden de waarden uit Bijbel en Kerk aan de kant geschoven. Het geloof zelf is essentieel in ons leven. Ik hou erg van het Onzevader: daar is zoveel uit te halen voor ons leven. Maar ook uit het Weesgegroet, dat thuis weerklonk.
Ik wil maar zeggen: sommige vaste waarden zijn van alle tijden. Vergeet de waan van de dag. Ook in Kerk, politiek en samenleving. Als de storm van kritiek en bespotting gaat liggen, staan de beproefde vaste waarden nog overeind.
Daar houd ik me aan vast. Mijn vader is niet meer in ons midden, maar zijn waarden wel. En die probeer ik over te brengen op mijn kinderen, kleinkinderen en anderen. Om met zoveel mogelijk mensen samen te werken aan een voorspoedige toekomst, vol geloof, hoop en liefde. Opdat het ons allen goed gaat.
Annie Schreijer-Pierik is lid van de CDA-delegatie in het Europees Parlement.
