Verschillende Nederlandse bisschoppen blikken in boodschappen vooruit op een Veertigdagentijd in coronatijd, en de kansen en problemen die dat met zich meebrengt.

Kardinaal Wim Eijk schrijft dat de Veertigdagentijd een tijd is van “verstilling, bezinning en onthouding”, van een “houding van bekering naar God”.

Die vindt dit jaar plaats in een “onwerkelijke, want bizarre, werkelijkheid”: die van een aanhoudende coronacrisis, waarin het kerkelijk leven de nodige beperkingen kent en “verdriet, gemis, eenzaamheid, onzekerheid” heersen, “niet in de laatste plaats ook bij veel kinderen en jongeren”.

Christus overbrugt de afstand

Toch is het mogelijk om in die omstandigheden het geestelijk anker uit te werpen, schrijft de kardinaal: “Het anker is immers het christelijke symbool van de hoop en onze hoop is gevestigd op de Heer. … het ankerpunt van de hoop is niets minder dan de Hemel.”

Eijk benadrukt dat God naar de mensen uitkijkt en Christus actief naar hen op zoek gaat en “de afstand die er tussen Hem en ons bestaat” overbrugt. “En de Heilige Geest waait als instrument van bekering en brenger van troost en hulp waarheen Hij wil. Het is aan ons de Heilige Geest in ons toe te laten en Zijn zuiverende werk te laten doen.”

Groeiende eenzaamheid

Hij roept op tot gebed: “Ook onze angsten, mislukkingen en teleurstellingen kunnen we in deze biddende dialoog bij Hem neerleggen. Daaraan is in deze onzekere tijden misschien wel extra behoefte.”

De kardinaal wijst op het grote dubbelgebod van liefde tot God en tot de naaste. Dat laatste, schrijft hij, is extra belangrijk nu naast de coronapandemie ook een pandemie van “groeiende eenzaamheid” gaande is, die jongeren en ouderen treft. “Nu al doen veel gelovigen in onze parochies hun uiterste best om mensen nabij te zijn. Ik roep iedereen op dit te blijven doen, ook na deze crisis.”

Eijk roept mensen op om waar mogelijk de Mis en andere gebeds- en aanbiddingsmomenten bij te wonen, “en om na deze crisis te zondagse kerkgang te hernemen. Christus kijkt naar ons uit!”.

>> Lees hier de hele vastenboodschap van kardinaal Wim Eijk.

Overvloedige gerechtigheid realiseren

De Bossche bisschop Gerard de Korte spreekt in zijn ‘woord van bemoediging’ van een tijd van “bekering en levensvernieuwing. Een tijd van verzoening ook”, waarin “wij zijn geroepen om onze relatie met God, met elkaar en onszelf opnieuw te verdiepen”.

Hij wijst erop dat het evangelie van Aswoensdag deel is van de Bergrede, waarin het om “overvloedige gerechtigheid” gaat als “de grondwet van het Koninkrijk” van God.

Dat betekent aandacht voor het geven van aalmoezen, het goede doen, schrijft De Korte: “In kracht van de Heilige Geest kunnen wij ons oefenen in solidariteit waarbij de linkerhand niet hoeft te weten wat de rechterhand doet.”

Verticale gerechtigheid

Ook spreekt Jezus over “een verticale gerechtigheid”, het gebed: de Veertigdagentijd “kunnen wij gebruiken om onze band met God biddend te verdiepen”.

De “derde dimensie van de gerechtigheid” is het vasten. Steeds meer christenen, ook niet-katholieken, vinden volgens de bisschop “nieuwe vormen om het vasten inhoud te geven. Zo kunnen mensen zichzelf leegmaken zodat er meer ruimte komt voor de overdenking van de werkelijk belangrijke vragen van het bestaan”: “Dien ik met al mijn slaven en sloven werkelijk de Heer en de ander of draait alles rond mijn eigen dikke ik?”

Opgeroepen om moed te houden

Ook De Korte wijst op de eenzaamheid als gevolg van alle coronabeperkingen. “Juist nu worden wij opgeroepen moed te houden. Maar dat is vaak gemakkelijker gezegd dan gedaan. Christenen leven met een wenkend perspectief. Niet een onzichtbaar virus regeert de wereld maar onze God. Hij is immers de Heer van de werkelijkheid. Onze relatie met Hem kan ons hopelijk veerkracht geven.”

>> Lees hier het hele ‘woord van bemoediging’ van bisschop Gerard de Korte

‘Het komt aan op onze verhouding tot Christus’

Bisschop Jan Liesen van Breda blikt in de nieuwsbrief van zijn bisdom vooruit op een Veertigdagentijd in coronatijd. De maatregelen, schrijft hij, vallen “velen zwaar. Wij zoeken elkaar immers graag op om lief en leed te delen. Dat zit in onze natuur”.

De Veertigdagentijd “nodigt ons uit om naar onze gewoontes te kijken, opnieuw en bewust in ons hart te kijken en ontdekken wat ons nog dichter bij God brengt. Ook in bredere zin zijn wij daartoe uitgenodigd, zeker als wij na de coronapandemie vooruit durven kijken. Het komt aan op onze binnenkant van waaruit wij leven, onze verhouding tot Jezus Christus”.

Hij roept op om, in het onlangs afgekondigde Jozefjaar, de blik op deze heilige te richten. “Als patroon voor de familie, de gezondheid en het werk kan de getuigenis van Jozef ons inspireren om ons vertrouwen steeds opnieuw op God te stellen.”

>> Lees hier het hele voorwoord van bisschop Jan Liesen.

‘In vrijheid Gods genade ontvangen’

De Roermonds bisschop Harrie Smeets schrijft in zijn vastenboodschap hoe de quarantaine “het menszijn terugbrengt naar de essentie: ze confronteert ons met onszelf en onze driften, maar ook met onze vrijheid om Gods genade te ontvangen”.

De aandacht gaat meestal uit naar die eerste, en naar het redeloze gedrag waartoe ze kunnen leiden, zegt hij met een verwijzing naar de recente ‘coronarellen’. Veel minder aandacht is er volgens de bisschop voor de talrijke goede daden van andere mensen.

“Het goede dat we doen, komt minder in de publiciteit dan het kwade. Maar dat wil niet zeggen dat het  er niet is. Ook en juist in dit laatste jaar zien we belangeloze daden van medemenselijkheid en nabijheid en ervaren veel mensen midden in de pandemie dat bidden kracht geeft. Het zijn tekenen dat wij ook in onze woestijndagen dichter bij God kunnen komen”.

>> Lees hier de hele vastenboodschap van bisschop Harrie Smeets.