Het coronavirus drukte ook zijn stempel op de jaarlijkse vastenretraite van de Romeinse curie. Die vond zoals eerdere jaren plaats in Ariccia, op zo’n dertig kilometer afstand van Rome.
De curie-leden waren er vorige week allemaal, maar de paus ontbrak. Vanwege zijn verkoudheid, maar mogelijk ook uit voorzorg, om besmetting met het coronavirus te voorkomen dat Italië steeds meer in zijn greep heeft.
“Ik begeleid jullie tot hier. Ik volg de geestelijke oefeningen vanuit mijn kamer. Ik bid voor jullie en doe alsjeblieft hetzelfde voor mij.”
Die korte boodschap van de paus werd bij de start van de retraite voorgelezen door pater Pietro Bovati. De 88-jarige pater jezuïet en secretaris van de Pauselijke Bijbelcommissie was dit jaar aangewezen om de retraite te leiden.
Paus Franciscus denkt altijd goed na over degene die hij vraagt de jaarlijkse vastenretraite te leiden. Voor degene die de eer te beurt valt, liggen vaak ook andere rollen in het verschiet.
Zo was er Angelo De Donatis, die in 2014 pastoor was en nu kardinaal-vicaris is van het bisdom Rome. En in 2019 werd de retraite geleid door priester José Tolentino de Mendonça, die nu kardinaal is en bibliothecaris van de Vaticaanse bibliotheek.
De teksten van de negen meditaties die pater Bovati leidde, waren genomen uit het boek Exodus, het Evangelie volgens Matteüs en het boek Psalmen. Het waren gepassioneerde meditaties, waarbij Bovati steeds de verbinding legde met de huidige tijd.
Het thema van de eerste meditatie was de vertrouwdheid tussen God en Mozes. Bovati zei daarover: “De vertrouwdheid van God heeft niets te maken met kennis hebben van religieuze zaken. Die vertrouwdheid is juist geheel en al de vrucht van authentiek gebed, waarin het aan de mens is om Gods liefdevolle plan te zien.”
Zo’n vertrouwdheid met God komt niet bij toeval tot stand, maar “is het eindpunt van een proces”, voegde hij toe.
De tweede meditatie ging over de godservaring en de roeping. “Wij moeten zijn zoals Petrus, we moeten de Heer volgen, maar Hem echt volgen.”
Tegenwoordig domineert echter “de ideologie die gehoorzaamheid aan de Heer afwijst”, zei Bovati. Vooral in het Westen, waar “een progressieve verwijdering van God, van het christelijk geloof en de gehoorzaamheid aan de leer van de Kerk” zichtbaar is.
“Het geloof kan echt bergen verzetten”
Tweet dit!
Om Gods plan te volgen moeten we ons dus losmaken van onze menselijke overtuigingen, zonder ons te verzetten tegen de genade en zonder “de waarden omver te werpen waarover de profeten spraken, zij die zich altijd tot de allerarmsten en de lijdende mens richtten”.
Tijdens de derde meditatie hekelde Bovati degenen die in de huidige tijd een vorm van arrogantie hebben ontwikkeld “die gehoorzaamheid aan God en zijn profeten afwijst”.
Bovati bekritiseerde hier echter ook degenen die naar voren komen als een “beschermer van de gevestigde orde, van de gecanoniseerde vorm van de wet”. Volgens hem “is het niet genoeg om vast te houden aan de traditie, aan wat in het verleden gangbaar was”.
Wie weet of de eveneens aanwezige kardinaal Sarah zich hierdoor aangesproken voelde?
“Als je geloven vervangt door weten, als je ophoudt je te richten tot God, begin je te geloven dat je de waarheid bezit, in plaats van die te zoeken en er in nederige gehoorzaamheid naar te luisteren”, zei Bovati tijdens de vierde meditatie.
In de vijfde sprak hij dan weer over de nacht als “plek van mysterie, waar God zich toont”.
De woestijn als “beeld van het leven” was het thema van de zesde meditatie. Bovati legde uit dat de veertig dagen die Jezus in de woestijn doorbracht, een verwijzing zijn naar ons bestaan.
De woestijn is het beeld van onze aarde, waar de mens lijdt, maar waar God zich toont en dat doet “door het handelen van zijn dienaren”.
Op onze weg door het leven, moeten we altijd het kompas van het gebed volgen, zei de pater jezuïet tijdens de zesde meditatie.
“De Kerk krijgt zware openlijke en doortrapte aanvallen te verduren. Het antwoord daarop ligt in de verbinding tussen het getuigenis in de wereld en het authentieke gebed. Het geloof kan echt bergen verzetten.”
Tijdens de laatste twee meditaties sprak Bovati over de weg die de herder moet gaan om zijn kudde te leiden naar “de eeuwige velden”.
“Christus is aanwezig daar waar de leerlingen gehoorzamen aan zijn mandaat en niet gevangen blijven zitten in hun kleine schaapskooi, maar zijn genade verspreiden over de wereld. Dat is een bovenmenselijke taak, die toevertrouwd wordt aan mensen die zich bewust zijn van hun eigen kwetsbaarheid.” (Vertaling Susanne Kurstjens)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
