Nu we beschikken over de tekst van de apostolische exhortatie, is het de moeite waard terug te kijken naar de aankondiging ervan door Walter Kasper.
Volgens de Duitse kardinaal zou het document zo’n tweehonderd pagina’s groot zijn en begin april worden gepubliceerd. Dat is uitgekomen.
Kennelijk wist hij van de hoed en de rand. Dankzij paus Franciscus is de gepensioneerde theoloog aan een tweede leven begonnen. Zijn gedachtegoed mocht centraal staan op beide gezinssynode’s, waarvan de apostolische exhortatie de afsluiting is.
De grote zorg is steeds geweest in hoeverre paus Franciscus het gedachtegoed van Kasper maatgevend zou maken voor de Kerk.
Zelf vindt Kasper dat dit inderdaad gebeurd is. Niet gehinderd door bescheidenheid kondigde hij vorige maand al aan dat de Kerk “na 1700 jaar” eindelijk “een bladzijde zou omslaan”.
Geheel in lijn met zijn eigen barmhartigheidsideologie werd de oppositie tegen Amoris Laetitia alvast geframed: “We moeten geen gedateerde formuleringen herhalen en onszelf opsluiten achter de muur van exclusivisme en klerikalisme.”
Steeds vaker zien we zo de heilige christelijke deugd van barmhartigheid ingezet worden als een demoniseringsinstrument voor wie de overgeleverde katholieke waarheid belijden.
Laten we niet vergeten dat het Jezus zelf is die ons de onontbindbaarheid van het huwelijk op een zeldzaam eenduidige – zo je wilt ‘onbarmhartige’ – manier voorhoudt (Matteüs 19). De trouw hieraan is altijd de glorie van de katholieke Kerk geweest.
Als de Heer zelfs Mozes corrigeerde en korte metten maakte met de subtiele scheidingscasuïstiek van farizeeën en schriftgeleerden, kan kardinaal Kasper dan gelijk hebben dat thans zijn gedachtegoed in de Kerk triomfeert?
Veel mensen van gezag spreken dat tegen. En inderdaad, wie de lange tekst van de exhortatie leest, vindt een overdaad aan geruststellende formuleringen, aanhalingen van voorgangers van paus Franciscus en lofzangen op de christelijke huwelijksliefde.
De hete brei – hoe de Kerk moet omgaan met hertrouwd gescheidenen en andere ‘onregelmatige’ verhoudingen – wordt pas in hoofdstuk 8 opgediend.
Hoe rijkelijk de paus hier ook Sint-Thomas Aquino aanhaalt, het neemt niet weg dat hij in noot 351 de weg naar de sacramenten voor hertrouwd gescheidenen in beginsel openstelt en dus de onontbindbaarheid van het huwelijk relativeert. Deze problematische voetnoot maakt het victorie kraaien van kardinaal Kasper begrijpelijk.
De grote zorg nu is wat dit betekent voor de eenheid van de Kerk. Het is opvallend hoe zorgvuldig – om niet te zeggen argwanend – beide synodes al gemonitord werden door lekenorganisaties: een unieke ontwikkeling, mogelijk gemaakt door de sociale media.
Maar het vertrouwen binnen de Kerk wordt er zo niet groter op. Eerder dan met gezag een einde te maken aan een probleem, dreigt Amoris Laetitia er een nieuw traject van in te luiden.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
