De Amerikaanse priester Frank Pavone heeft het zo bont gemaakt dat zijn status als priester hem is ontnomen. Pavone lag onder meer onder vuur vanwege een video waarin hij een foetus op een altaar plaatste.

Laïcisering, oftewel het terugbrengen van een priester tot de lekenstaat, is een van de zwaarste sancties in het kerkelijk wetboek. De straf wordt dan ook zelden uitgevoerd, maar de Amerikaanse priester Frank Pavone (63) schijnt zo vaak over de schreef te zijn gegaan dat het Vaticaan hem gelaïciseerd heeft.

Dat heeft aartsbisschop Christophe Pierre, apostolisch nuntius in de Verenigde Staten, per brief laten weten aan de Amerikaanse bisschoppenconferentie. In de brief, die op 13 december verstuurd is, staat dat het besluit om Pavone het priesterschap te ontnemen op 9 november genomen is. Pavone krijgt geen gelegenheid om daartegen in hoger beroep te gaan.

Blasfemie en ongehoorzaamheid

Volgens aartsbisschop Pierre is Pavone teruggebracht tot de lekenstand nadat hij in een kerkrechtelijke procedure schuldig is bevonden aan “blasfemische uitingen op sociale media en voortdurende ongehoorzaamheid aan opdrachten van zijn bisschop”. Het besluit is genomen door het Dicasterie voor de Clerus.

Volgens de Amerikaanse kerkrechtdeskundige Gerald Murray wijst het feit dat Pavone niet in beroep kan gaan erop dat paus Franciscus rechtstreeks betrokken is geweest bij de beslissing: alleen de paus kan een oordeel vellen waartegen geen beroep mogelijk is.

Foetus op altaar

Pavone geldt al jaren als een van de meest controversiële priesters van de Verenigde Staten. Hij is oprichter van Priests for Life, een extreem uitgesproken anti-abortusbeweging die niet officieel erkend wordt door de Kerk. In die hoedanigheid ligt hij al twintig jaar in de clinch met zijn oversten: zo werd hij in 2011 tijdelijk geschorst vanwege ongehoorzaamheid aan zijn bisschop.

In 2016 lag Pavone onder vuur vanwege een door hemzelf op sociale media gepubliceerde video waarin hij een geaborteerde foetus op een altaar plaatste. Het bisdom Amarillo in de staat Texas, waar de priester destijds werkzaam was, begon daarop een onderzoek naar het voorval. Bisschop Patrick Zurek noemde Pavones actie “tegen de waardigheid van het menselijk leven” en “ontheiliging van het altaar”.

Pavone is zeer mondig als aanhanger van Donald Trump. In de video met de foetus riep hij katholieken op om voor Trump te stemmen, aangezien de toenmalige presidentskandidaat een voorvechter voor het ongeboren leven zou zijn. Ook was hij officieel betrokken bij Trumps presidentscampagne. Volgens het kerkrecht mogen priesters niet politiek actief zijn, tenzij ze daarvoor toestemming van hun bisschop hebben. Pavone had die toestemming niet.

Het is niet duidelijk voor welk bisdom Pavone werkzaam was ten tijde van zijn laïcisering. Volgens de website van Priests for Life verliet hij in 2019 het bisdom Amarillo voor een niet nader genoemd bisdom. Pavone heeft altijd verzwegen welk bisdom dat zou zijn. Het hoofdkantoor van zijn organisatie staat in het bisdom Orlando in Florida, maar het bisdom reageert niet op vragen van Catholic News Agency (CNA) over Pavone.

Op de hoogte

Opvallend is dat Pavone zelf dit nieuws via het Amerikaanse persbureau Catholic News Agency vernomen heeft. Toen CNA hem per e-mail om een reactie vroeg, antwoordde Pavone: “Hoe weet CNA hiervan voordat ik er zelf van weet? [De vraag van CNA] is het allereerste bericht over deze zaak dat mij bereikt heeft”, aldus het persbureau.

Of dat waar is, valt moeilijk te achterhalen. Volgens kerkrechtdeskundige Gerald Murray worden gelaïciseerde priesters “normaal gesproken binnen afzienbare tijd op de hoogte gesteld over de maatregel”, zegt hij tegen CNA. Of het aannemelijk is dat Pavone een maand na de beslissing nog niet van de maatregel heeft gehoord, kan Murray niet zeggen.

‘Geaborteerd’

Op Twitter maakte de ex-priester zondag duidelijk het niet eens te zijn met de maatregel. “Dus als je je sterk maakt voor het ongeboren leven, word je behandeld zoals zij, zelfs als priester”, schrijft hij. “Het enige verschil is dat als wij ‘geaborteerd’ worden, we ons uit blijven spreken.”

Volgens de brief van aartsbisschop Pierre heeft Pavone “genoeg kansen gekregen om zichzelf te verdedigen” en om gehoorzaamheid aan zijn bisschop te tonen. “Het is aangetoond dat Pavone geen schappelijke redenen voor zijn acties heeft kunnen geven.” De brief sluit af met de mededeling dat het aan Priests for Life zelf is om te bepalen of Pavone “als leek” zijn werk voor die organisatie voortzet.