Tijdens de algemene audiëntie van 22 februari sprak paus Franciscus over het belang van de Heilige Geest voor de evangelisatie en het leven van de Kerk.

Vandaag gaan we uit van de woorden van Jezus: “Gaat dus en maakt alle volkeren tot mijn leerlingen en doopt hen in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest” (Mt 28,19).

Kracht van de Geest

Wanneer Jezus tot zijn leerlingen – en ook tot ons – zegt: “Ga!”, deelt Hij tegelijk de Heilige Geest mee. Alleen dankzij de Geest kan men de missie van Christus ontvangen en uitvoeren (vgl. Joh. 20,21 – 22). De verkondiging van het Evangelie komt dus alleen tot stand in de kracht van de Geest, die de missionarissen voorgaat en de harten voorbereidt. Hij is de ‘motor van de evangelisatie’.

Wij ontdekken dit in de Handelingen der Apostelen, waar wij op elke bladzijde zien dat de hoofdrolspeler van de verkondiging de Heilige Geest is. Een scharniermoment in het begin van de Kerk wordt verhaald. Toen, net als nu, gingen vreugden gepaard met zorgen. Eén zorg in het bijzonder: hoe om te gaan met de heidenen die tot geloof kwamen? Zo ontstonden er twee groepen, degenen die de naleving van de Wet onontbeerlijk achtten, en degenen die dat niet deden.

Concilie van Jeruzalem

Om een onderscheid te maken, kwamen de apostelen bijeen in wat het Concilie van Jeruzalem werd genoemd, het eerste in de geschiedenis. Zij zouden hebben kunnen zoeken naar een goed compromis tussen traditie en vernieuwing: sommige regels worden nageleefd en andere worden buiten beschouwing gelaten. Maar de apostelen volgen deze menselijke wijsheid niet om een diplomatiek evenwicht te zoeken tussen het een en het ander. Ze passen zich aan het werk van de Geest aan.

En zo nemen ze bijna elke verplichting die te maken heeft met de Wet weg. Zij delen de uiteindelijke beslissingen mee, die “door de Heilige Geest en door ons” (vgl. Hand. 15,28) zijn genomen. Samen luisteren zij, zonder verdeeldheid, ondanks verschillende gevoeligheden en meningen, naar de Geest.

Verkondiging van Jezus

Het historische besluit van het eerste concilie werd ingegeven door het beginsel van de verkondiging. Alles in de Kerk moet in overeenstemming zijn met de eisen van de verkondiging van het Evangelie. Niet met de mening van de conservatieven of de progressieven, maar met het feit dat Jezus het leven van de mensen bereikt.

Daarom moet elke keuze, elk gebruik, elke structuur en elke traditie worden beoordeeld op grond van de vraag of die de verkondiging van Christus ten goede komt.

Licht voor de Kerk

Het Evangelie is geen idee, geen ideologie. Het Evangelie is een verkondiging die je hart raakt en je hart doet veranderen. Als je je toevlucht neemt tot een idee, tot een ideologie, of dat nu rechts of links of in het midden is, maak je van het Evangelie een politieke partij, een ideologie, een club van mensen.

Zo werpt de Geest licht op de weg van de Kerk. Hij is niet alleen het licht van de harten. Hij is het licht dat de Kerk de weg wijst. Daarom is het nodig Hem vaak aan te roepen. Want wij kunnen als Kerk wel goed georganiseerde gemeenschappen, instituten en bewegingen hebben, maar zonder de Geest blijft alles zielloos.

Geen parlement

Het is de Geest die de Kerk leven geeft. Als de Kerk Hem niet aanroept, sluit zij zich in zichzelf op, in steriele en vermoeiende debatten, in vermoeiende polarisaties, terwijl de vlam van de missie dooft. Het is triest om de Kerk te zien als ware zij niet meer dan een parlement. De Kerk is iets anders: de gemeenschap van mannen en vrouwen die geloven en Christus verkondigen, maar bewogen door de Heilige Geest, niet door hun eigen verstand.

Laten we als Kerk opnieuw beginnen vanuit de Heilige Geest. Het is ongetwijfeld belangrijk dat wij in onze pastorale planning uitgaan van sociologische onderzoeken, analyses, de lijst van moeilijkheden, de lijst van verwachtingen en klachten. Maar het is veel belangrijker om uit te gaan van de ervaringen van de Geest: dat is het echte vertrek.