Tijdens de algemene audiëntie van 26 januari legde paus Franciscus uit hoe gebed ons kan helpen om onze problemen het hoofd te bieden.
Beste broeders en zusters, goedemorgen!
Vandaag wil ik graag stilstaan bij de heilige Jozef als een man die droomt. In de Bijbel, zoals in de culturen van de oude volkeren, werden dromen beschouwd als een middel waardoor God zich openbaarde. De droom symboliseert het geestelijk leven van ieder van ons; die innerlijke ruimte die ieder van ons geroepen is te cultiveren en te bewaken en waar God zich manifesteert en vaak tot ons spreekt.
Maar wij moeten ook beamen dat in ieder van ons niet alleen de stem van God huist, maar ook heel veel andere stemmen. De stemmen van onze angsten bijvoorbeeld, of van onze vroegere ervaringen, en van onze hoop. En dan is er de stem van de boze die ons wil misleiden en verwarren. Daarom is het belangrijk de stem van God te kunnen herkennen te midden van alle andere stemmen.
Jozef laat zien dat hij de noodzakelijke stilte weet te bereiken voor het Woord dat de Heer in zijn binnenste tot hem richt, en vooral dat hij de juiste beslissingen weet te nemen. Het doet ons goed om vandaag de vier dromen waarvan in het Evangelie melding wordt gemaakt en die Jozef als hoofdpersoon hebben, ter hand te nemen om te begrijpen hoe wij ons moeten opstellen ten aanzien van Gods openbaring. In het Evangelie staan vier van Jozefs dromen.
In de eerste droom (vgl. Mt. 1,18-25) helpt de engel Jozef om te gaan met de ellende die hem overvalt als hij hoort van Maria’s zwangerschap: “wees niet bevreesd Maria, uw vrouw, tot u te nemen; het kind in haar schoot is van de heilige Geest. Zij zal een zoon ter wereld brengen die gij Jezus moet noemen, want Hij zal zijn volk redden uit hun zonden” (vers 20-21). En Jozef reageerde daar direct op: “Ontwaakt uit de slaap deed Jozef zoals de engel van de Heer hem bevolen had” (vers 24).
Vaak plaatst het leven ons voor situaties die we niet begrijpen en waarvoor geen oplossing lijkt te bestaan. Op zulke momenten bidden betekent de Heer toestaan ons te laten zien wat we moeten doen. In feite is het heel vaak het gebed dat ons de richting geeft naar de uitweg, naar de oplossing voor die situatie.
Beste broeders en zusters, de Heer laat nooit een probleem ontstaan zonder ons ook de hulp te bieden die we nodig hebben om ermee om te gaan. Hij gooit ons niet in ons eentje voor de leeuwen. Nee, wanneer de Heer ons een probleem laat zien of een probleem openbaart, geeft Hij ons altijd de richting, de hulp, zijn aanwezigheid, om eruit te komen, om het op te lossen.
En Jozefs tweede onthullende droom komt als het leven van het Kindje Jezus in gevaar is. De boodschap is duidelijk: “Sta op, neem het Kind en zijn moeder, vlucht naar Egypte en blijf daar tot ik u waarschuw, want Herodes komt het Kind zoeken om het te doden” (Mt. 2,13). Jozef gehoorzaamde zonder aarzelen: “Hij stond op en week in de nacht met het Kind en zijn moeder naar Egypte uit. Daar bleef hij tot aan de dood van Herodes” (vers 14-15).
“God gooit ons niet in ons eentje voor de leeuwen”
Tweet dit!
In het leven lopen we allemaal tegen gevaren aan die ons bestaan of dat van onze dierbaren bedreigen. In deze situaties betekent bidden luisteren naar de stem die ons de moed van Jozef kan geven, om moeilijkheden het hoofd te bieden zonder te bezwijken.
In Egypte wacht Jozef op Gods teken dat hij naar huis kan terugkeren; en dit is nu juist de inhoud van de derde droom. De engel openbaart hem dat degenen die het kind wilden doden, overleden zijn en beveelt hem met Maria en Jezus te vertrekken en naar zijn vaderland terug te keren (vgl. Mt. 2,19-20). Jozef “stond op, nam het Kind en zijn moeder en ging naar het land Israël” (vers 21). Maar toen hij op de terugweg “hoorde dat Archelaüs in plaats van zijn vader Herodes over Juda heerste, vreesde hij daarheen te gaan” (vers 22).
En hierna volgt de vierde openbaring: “Van Godswege in een droom gewaarschuwd, begaf hij zich daarom naar het gebied van Galilea. Hier aangekomen vestigde hij zich in een stad, Nazaret geheten” (vers 22-23).
Angst hoort bij het leven en ook daarvoor is gebed nodig. God belooft ons niet dat wij nooit angstig zullen zijn, maar dat, met zijn hulp, angst niet het criterium zal zijn voor onze beslissingen. Jozef ervaart angst, maar God leidt hem er doorheen. De kracht van het gebed brengt licht in situaties van duisternis.
Ik denk op dit moment aan al die mensen die verpletterd zijn door het gewicht van het leven en niet langer kunnen hopen of bidden. Moge de heilige Jozef hen helpen zich open te stellen voor de dialoog met God, om licht, kracht en vrede te vinden.
En ik denk ook aan de ouders die geconfronteerd worden met de problemen van hun kinderen. Kinderen met ziektes, kinderen zelfs met chronische ziektes: er is zoveel pijn. Ouders die een andere seksuele geaardheid bij hun kinderen ontwaren; hoe hiermee om te gaan en hun kinderen te begeleiden en zich niet achter een veroordelende houding te verschuilen.
Ouders die hun kinderen zien vertrekken, sterven, vanwege een ziekte, en ook – het is triest, we lezen er elke dag over in de kranten – kinderen die iets stoms doen en bij een auto-ongeluk betrokken raken. Ouders die zien dat hun kinderen niet vooruitgaan op school en niet weten wat ze moeten doen… Zoveel ouderlijke problemen.
Laten we nadenken over hoe we hen kunnen helpen. En tegen deze ouders zeg ik: wees niet bang. Ja, er is pijn, heel veel pijn. Maar denk na over hoe Jozef zijn problemen oploste en vraag hem je te helpen.
“God belooft ons niet dat we nooit angstig zullen zijn”
Tweet dit!
Veroordeel een kind nooit. Ik was in Buenos Aires bijvoorbeeld zo ontroerd toen ik met de bus langs de gevangenis reed: daar stond een rij mensen die naar binnen wilden om de gevangenen te bezoeken. En daar stonden de zo tedere moeders: geconfronteerd met het probleem van een zoon die een fout had begaan, die in de gevangenis zat, lieten zij die zoon niet alleen, maar gingen ze ernaartoe en begeleidden hem.
Zo moedig, de moed van een vader en moeder die altijd, altijd hun kinderen vergezellen. Laten we de Heer vragen om alle vaders en moeders de moed te geven die Hij aan Jozef gaf. En laten we tot de Heer bidden om ons op dit soort momenten te helpen.
Het gebed is echter nooit een abstract of intimistisch gebaar, zoals de spiritualistische bewegingen het voorstellen die meer gnostisch dan christelijk zijn. Nee, dat is het niet. Het gebed is altijd onlosmakelijk verbonden met de naastenliefde.
Alleen wanneer wij gebed combineren met liefde, liefde voor onze kinderen in het geval dat ik zojuist noemde, of liefde voor onze naaste, zijn wij in staat de boodschappen van de Heer te begrijpen. Jozef bad, werkte en had lief – drie mooie dingen voor ouders: bidden, werken en liefhebben – en daardoor kreeg hij altijd wat hij nodig had om de beproevingen van het leven het hoofd te bieden.
Laten wij ons aan hem en zijn voorspraak toevertrouwen:
Sint-Jozef, u bent de man die droomt,
leer ons het geestelijk leven te hervinden
als de innerlijke plaats waar God zich openbaart en ons redt.
Ontdoe ons van de gedachte dat bidden nutteloos is;
help ieder van ons te reageren op wat de Heer ons laat zien.
Dat onze drijfveren mogen worden verlicht door het licht van de Geest,
onze harten bemoedigd door zijn kracht
en onze angsten gered door zijn genade. Amen.
(Vertaling Susanne Kurstjens)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
