Voor de audiëntie van 16 april bereidde paus Franciscus een overweging voor over de parabel van de Verloren Zoon. En hij stelt de vraag: waar ben jij in dit verhaal?

Ik wil in de komende reeks catecheses stilstaan bij enkele parabels. Zoals we weten zijn het verhalen die situaties uit de alledaagse werkelijkheid weergeven. Daarom raken ze ook ons leven. Ze dagen ons uit. En ze vragen ons een positie in te nemen: waar sta ik in dit verhaal?

Laten we beginnen bij de beroemdste gelijkenis, die van de vader en zijn twee zonen (Lc 15,1-3.11-32). Hierin vinden we de kern van het evangelie van Jezus, namelijk Gods barmhartigheid.

De evangelist Lucas zegt dat Jezus deze gelijkenis vertelt aan de Farizeeën en Schriftgeleerden, die mopperden dat Hij met zondaars at. Daarom zou je kunnen zeggen dat het een gelijkenis is die gericht is aan hen die verloren zijn, maar dat niet weten en anderen veroordelen.

Boodschap van hoop

Het Evangelie wil ons een boodschap van hoop geven, omdat het ons vertelt dat waar en hoe we ook verloren zijn geraakt, God ons altijd komt zoeken! Misschien zijn we verdwaald als een schaap dat van het pad is afgedwaald. Of misschien zijn we verdwaald als een verloren muntstuk.

Of misschien zijn we verdwaald zoals de twee zonen van deze vader: de jongste omdat hij het zat was om in een veeleisende relatie vast te zitten; maar de oudste is ook verdwaald, omdat er trots en woede in zijn hart woekeren.

Liefde is altijd een verplichting, er is altijd iets dat we moeten verliezen om de ander te kunnen ontmoeten. Maar de jongere zoon in de gelijkenis denkt alleen aan zichzelf. In feite zien we om ons heen ook veel van dit soort volwassenen, die er niet in slagen een relatie aan te gaan omdat ze egoïstisch zijn. Ze maken zichzelf wijs dat ze zichzelf zullen vinden en in plaats daarvan verliezen ze zichzelf, want alleen als we voor iemand leven, leven we echt.

Deze jongere zoon is, net als wij allemaal, op zoek naar genegenheid, hij wil geliefd zijn. Maar liefde is een kostbaar geschenk, het moet met zorg worden behandeld. In plaats daarvan verkwist hij het, doet hij zichzelf te kort, respecteert hij zichzelf niet. Hij realiseert zich dit in tijden van hongersnood, wanneer niemand om hem geeft. Het risico is dat we in die momenten smeken om genegenheid en ons hechten aan de eerste de beste die langskomt.

Ware liefde

Het zijn deze ervaringen die in ons de valse overtuiging doen ontstaan dat we alleen als dienaren in een relatie kunnen staan, alsof we moeten boeten voor een schuld of alsof ware liefde niet kan bestaan. De jongere zoon denkt in feite zo. Alleen degenen die echt van ons houden kunnen ons van deze valse kijk op liefde bevrijden. In onze relatie met God werkt het precies zo.

Maar het is de oudste zoon die staat voor degenen aan wie de parabel wordt verteld: hij is de zoon die altijd thuis bij zijn vader bleef, maar in zijn hart toch afstand van hem hield. De vader gaat hem ook tegemoet. Hij scheldt hem niet uit, maar wil alleen dat hij zijn liefde voelt. Hij nodigt hem binnen en laat de deur open.

Die deur blijft ook voor ons open. Dit is in feite de reden voor onze hoop: we weten dat de Vader op ons wacht, ons van verre ziet en de deur altijd open laat. Laten we God de Vader vragen om de genade dat ook wij altijd onze weg terug naar huis kunnen vinden. (Vertaling: Susanne Kurstjens)