Tijdens de algemene audiëntie van 29 mei begon paus Franciscus aan een nieuwe catechesereeks over de Heilige Geest, “die het volk van God leidt naar Jezus, onze hoop”:

Laten we beginnen met de eerste twee verzen van de Bijbel: “In het begin schiep God de hemel en de aarde. De aarde was woest en leeg; duisternis lag over de diepte, en de Geest van God zweefde over de wateren” (Gen. 1,1-2).

De Geest van God verschijnt aan ons als de mysterieuze kracht die de wereld van een aanvankelijke vormloze, verlaten en sombere staat brengt naar een   geordende en harmonieuze staat. Want de Geest brengt harmonie. Met andere woorden, Hij is het die de overgang maakt van chaos naar iets moois en geordends.

Dit wordt ook heel duidelijk naar voren gebracht in het Nieuwe Testament, dat de tussenkomst van de Heilige Geest in de nieuwe schepping beschrijft, waarbij precies de beelden worden gebruikt waarover we lezen in verband met het ontstaan van de wereld: de duif die bij Jezus’ doop boven het water van de Jordaan zweeft (vgl. Mt 3,16); Jezus die in de Bovenzaal over zijn leerlingen blaast en zegt: “Ontvang de Heilige Geest” (Joh 20,22), net zoals God in het begin Adam zijn adem inblies (vgl. Gen 2,7).

De apostel Paulus introduceert een nieuw element in deze relatie tussen de Heilige Geest en de schepping. Hij spreekt over een universum dat “kreunt en lijdt als in barensweeën” (vgl. Rom 8,22). De apostel ziet dat de oorzaak van het lijden van de schepping ligt in de corruptie en zonde van de mensheid.

Dit is vandaag de dag nog net zo waar als toen. We zien de ravage die de mensheid heeft aangericht en nog steeds aanricht aan de schepping. Franciscus van Assisi toont ons een prachtige uitweg om terug te keren naar de harmonie van de Geest: de weg van contemplatie en lofprijzing. Hij wilde dat er een lofzang op de Schepper zou klinken vanuit alle schepselen.

De Heilige Geest, die in het begin de chaos in harmonie veranderde, is aan het werk om deze transformatie in ieder mens te bewerkstelligen. Door de profeet Ezechiël belooft God: “Ik zal u een nieuw hart geven en een nieuwe geest in u uitstorten (…). Mijn geest zal Ik in u uitstorten” (Ez. 36,26-27).

Want ons hart lijkt op die verlaten, donkere afgrond uit de eerste verzen van Genesis. We zijn allemaal in zekere zin dat “koninkrijk dat in zichzelf verdeeld is” waarover Jezus spreekt in het evangelie (vgl. Mc. 3,24).

We kunnen zeggen dat er in de wereld om ons heen sprake is van sociale en politieke chaos: denk aan oorlogen, denk aan zoveel kinderen die niets te eten hebben, zoveel sociale onrechtvaardigheid, dat is de externe chaos.

Maar er is ook een interne chaos in ieder van ons. Je kunt de eerste niet genezen als je de tweede niet begint te genezen! Broeders en zusters, laten we ons best doen om van onze innerlijke verwarring te veranderen in de helderheid van de Heilige Geest: het is de kracht van God die dit doet, en wij openen ons hart zodat Hij dat kan doen. (Vertaling Susanne Kurstjens)