In zijn catechese voor 9 april gaat paus Franciscus in op de ontmoeting die Jezus had met de rijke man (Mc. 10,17-31). Hij legt uit wat Jezus’ handelen zegt over ware liefde.

Vandaag richten we ons op een andere ontmoeting van Jezus. Deze keer heeft de persoon echter geen naam. Het is een man die sinds zijn jeugd de geboden heeft onderhouden, maar die desondanks de zin van zijn leven nog niet heeft gevonden.

Eeuwig leven

Deze man rent naar Jezus toe, knielt voor Hem neer en vraagt: “Goede Meester, wat moet ik doen om het eeuwig leven te verwerven?” (vers 17). Let op de werkwoorden die hij gebruikt: het eeuwige leven is voor hem iets dat met recht wordt verkregen, door het nauwgezet nakomen van verplichtingen. Maar welke plaats kan liefde hebben in een leven dat op deze manier geleefd wordt?

Terwijl deze man zijn mooie cv aan Jezus voorlegt, gaat Jezus verder en kijkt naar de binnenkant. Juist omdat Jezus in ieders binnenste kijkt, houdt Hij van ons zoals we werkelijk zijn. Hij ziet onze zwakheid, maar ook ons verlangen om bemind te worden zoals we zijn.

Gratis

Jezus, zegt het Evangelie, “keek hem liefdevol aan” (vers 21). Jezus houdt van deze man nog voordat hij hem heeft uitgenodigd om Hem te volgen. De liefde van Jezus is gratis: precies het tegenovergestelde van de logica van verdienste die deze persoon er op nahoudt.

We kunnen echt gelukkig zijn als we beseffen dat we op deze manier geliefd zijn. En dit geldt ook in onze relaties met elkaar: zolang we liefde proberen te kopen of om genegenheid smeken, zullen die relaties ons nooit gelukkig maken.

Het voorstel van Jezus aan deze man is om zijn manier van leven en zijn relatie tot God te veranderen. Want Jezus erkent dat er in hem, net als in ons allemaal, een gemis is. Het is het verlangen dat we in ons hart meedragen om geliefd te zijn.

Om dit gemis te vullen, hoeven we geen erkenning of genegenheid te ‘kopen’; in plaats daarvan moeten we alles wat ons belast ‘verkopen’ om ons hart vrijer te maken. Het is niet nodig om voor onszelf te blijven nemen, maar om aan de armen te geven, te delen.

Ten slotte nodigt Jezus deze man uit om niet alleen te blijven. Hij nodigt hem uit om Hem te volgen, om in relatie te leven met anderen. Alleen zo is het mogelijk om uit de anonimiteit te komen.

We kunnen onze naam alleen horen binnen een relatie, waarin iemand ons roept. Misschien zijn we vandaag de dag, juist omdat we in een cultuur van zelfredzaamheid en individualisme leven, ongelukkiger omdat we onze naam niet meer horen uitspreken door iemand die uit vrije wil van ons houdt.

Deze man gaat niet in op Jezus’ uitnodiging en blijft alleen achter, omdat de ballast van zijn leven hem vasthoudt. Het verdriet is een teken dat hij zich niet heeft kunnen losmaken. Soms denken we dat het rijkdommen zijn, maar in plaats daarvan zijn het gewoon lasten die ons tegenhouden. De hoop is dat deze persoon, net als ieder van ons, vroeg of laat zal veranderen en zal besluiten om van dit alles los te komen.

Zusters en broeders, laten we aan het Hart van Jezus al diegenen toevertrouwen die verdrietig en besluiteloos zijn, zodat ze de liefdevolle blik van de Heer kunnen voelen, die teder naar ons kijkt. (Vertaling: Susanne Kurstjens)