Paus Franciscus legde in een brief van 4 augustus uit waarom lezen zo belangrijk is voor de vorming van een christen: 

“Het vinden van een goed boek om te lezen is vaak een oase waarin we afstand kunnen nemen van andere keuzes die niet goed voor ons zijn. Op momenten van vermoeidheid, van woede, van teleurstelling, van mislukking, wanneer we er zelfs in het gebed niet in slagen om de stilte van de ziel te vinden, helpt een goed boek ons de storm te doorstaan, totdat we ons rustiger voelen. Voor de alomtegenwoordigheid van sociale media, mobiele telefoons en andere apparaten was dit een normale ervaring.

In tegenstelling tot audiovisuele media, waar het product ‘completer’ is en de ruimte het verhaal op een eigen manier te interpreteren meestal kleiner, is de lezer van een boek veel actiever. Een lezer versterkt het verhaal door middel van de eigen verbeelding, creëert een nieuwe wereld, gebruikt zijn vaardigheden, dromen, zijn eigen verhaal.

Een literair werk is dus een levende en altijd vruchtbare tekst, in staat om op vele manieren te spreken tot elke lezer die het tegenkomt. Bij het lezen wordt de lezer verrijkt door wat hij van de auteur ontvangt, maar dit stelt hem tegelijkertijd in staat om de rijkdom van zijn eigen persoon tot bloei te laten komen, zodat elk nieuw werk dat hij leest zijn persoonlijke universum vernieuwt en uitbreidt.

Bovendien is lezen onmisbaar voor een gelovige die oprecht in dialoog wil treden met de cultuur van zijn tijd, of gewoon met het leven van concrete mensen. Met reden stelt het Tweede Vaticaans Concilie dat “literatuur en kunsten (…) het eigen karakter van de mens tot uitdrukking willen brengen” en “diens ellende en vreugde, behoeften en capaciteiten willen illustreren”. De literatuur ontleent haar inspiratie aan de alledaagsheid van het leven.

Hoe kunnen we doordringen tot de kern van oude en nieuwe culturen als we hun symbolen, boodschappen, creaties en verhalen negeren, weggooien of het zwijgen opleggen? Hoe kunnen we tot het hart van mensen spreken als we ‘de woorden’ waarmee ze zich willen uiten, negeren of niet op waarde schatten?

Wetenschappers stellen dat lezen veel positieve effecten heeft: het helpt een bredere woordenschat te verwerven. Het stimuleert de verbeelding en creativiteit. Het verbetert het concentratievermogen, en vermindert stress en angst. Beter nog, het bereidt ons voor op het begrijpen van en dus omgaan met de verschillende situaties die zich in het leven kunnen voordoen. Door te lezen dompelen we ons onder in de zorgen en de angsten van mensen die de uitdagingen van het leven uiteindelijk hebben overwonnen.

En de spirituele kracht van literatuur herinnert uiteindelijk aan de primaire taak die God aan de mens heeft toevertrouwd: de taak om wezens en dingen een naam te geven (vgl. Gen. 2,19-20). De opdracht van bewaker van de schepping, door God aan Adam toevertrouwd, verloopt in de eerste plaats via de erkenning van zijn eigen werkelijkheid en de betekenis van het bestaan van andere wezens.” (Vertaling Susanne Kurstjens)