Tijdens de algemene audiëntie van 25 september sprak paus Franciscus over de strijd tegen de duivel.

Vandaag de dag zijn we getuige iets vreemds met betrekking tot de duivel. Op een bepaald cultureel niveau gelooft men dat hij gewoon niet bestaat. Hij is sluw: hij laat ons geloven dat hij niet bestaat en domineert zo alles.

En toch wemelt het in onze technologische en geseculariseerde wereld van tovenaars, astrologen, verkopers van amuletten, en helaas ook van echte satanische sekten. De duivel is verdreven door geloof, maar weer binnengekomen door bijgeloof.

Het sterkste bewijs van Satans bestaan ligt echter niet in zondaars of bezetenen, maar in heiligen! Ja, de duivel is aanwezig en actief in bepaalde extreme en ‘onmenselijke’ vormen van kwaad die we om ons heen zien.

Maar in individuele gevallen is het vrijwel onmogelijk om zeker te weten dat hij het inderdaad is, omdat we niet precies kunnen weten waar zijn actie eindigt en ons eigen kwaad begint. Daarom is de Kerk heel voorzichtig in het uitoefenen van exorcisme, in tegenstelling tot wat we in sommige films zien.

Juist in het leven van de heiligen wordt de duivel gedwongen om naar buiten te treden, om zich ‘tegen het licht’ te keren. Min of meer alle heiligen, alle grote gelovigen, getuigen van hun worsteling met deze duistere werkelijkheid, en je kunt er niet van uitgaan dat ze allemaal misleid werden.

De strijd tegen de geest van het kwaad wordt gewonnen zoals Jezus die in de woestijn won (Mt. 4): door het Woord van God. Je ziet dat Jezus niet met de duivel praat. Hij drijft hem uit of veroordeelt hem, maar gaat nooit in dialoog.

En in de woestijn antwoordt Hij niet met zijn woord, maar met het Woord van God. Broeders, zusters, ga nooit in dialoog met de duivel! Als hij met verleidingen komt, verhef dan je hart tot de Heer, bid tot Onze Lieve Vrouw en drijf hem uit, zoals Jezus ons geleerd heeft hem uit te drijven.

Nadat Christus aan het kruis voor altijd de macht van de “vorst dezer wereld” heeft verslagen (Joh. 12,31), is de duivel – zei een kerkvader – “gebonden, als een hond aan een ketting; hij kan niemand bijten, behalve degenen die, het gevaar trotserend, bij hem in de buurt komen…” Als je een dwaas bent en naar de duivel gaat, zal hij je ruïneren. De duivel? Op een afstand houden!

De moderne technologie bijvoorbeeld biedt naast vele positieve dingen, ook talloze middelen om de duivel de kans te geven binnen te komen, en velen trappen erin. Denk aan online pornografie. Daar is de duivel aan het werk. Dit is een wijdverbreid fenomeen, waar christenen voor moeten oppassen. Want elke mobiele telefoon heeft toegang tot deze wreedheid, tot deze taal van de duivel.

Het besef van het optreden van de duivel in de geschiedenis mag ons niet ontmoedigen. De laatste gedachte moet er weer een van vertrouwen en veiligheid zijn: “Ik ben bij de Heer, ga weg”. Christus heeft de duivel overwonnen en ons de Heilige Geest gegeven om ons zijn overwinning eigen te maken. De duivel is sluw. Maar wij christenen zijn, met Gods genade, slimmer dan hij. (Vertaling Susanne Kurstjens)