Tijdens de algemene audiëntie ging paus Leo XIV in op de parabel van de arbeiders in de wijngaard. Daarmee laat God zien dat “zelfs als het lijkt alsof we weinig kunnen doen in het leven, het altijd de moeite waard is”.

Soms hebben we de indruk dat we geen betekenis kunnen vinden in ons leven: we voelen ons nutteloos, ontoereikend, net als de arbeiders die op de markt wachten tot iemand werk voor ze heeft (vgl. Mt. 20,1-16). Maar soms gaat de tijd voorbij, gaat het leven voorbij en voelen we ons niet erkend of gewaardeerd. Misschien zijn we niet op tijd aangekomen, zijn anderen ons voor geweest of hebben zorgen ons verhinderd te vertrekken.

Marktplaats

De metafoor van het marktplein is ook heel toepasselijk voor onze tijd, want de markt is de plaats van handel, waar mensen helaas ook hun genegenheid en waardigheid kopen en verkopen, in een poging om winst te maken.

En als iemand zich niet gewaardeerd of erkend voelt, loopt hij zelfs het risico zichzelf aan de eerste de beste bieder te verkopen. In plaats daarvan herinnert de Heer ons eraan dat ons leven iets waard is, en het is zijn verlangen om ons te helpen dat te ontdekken.

Ook in de gelijkenis die we vandaag bespreken, zijn er arbeiders die wachten op werk. We zijn in hoofdstuk 20 van het evangelie volgens Matteüs en ook hier vinden we een personage wiens gedrag ongewoon en verbazingwekkend is. Hij is de eigenaar van een wijngaard die persoonlijk op zoek gaat naar zijn arbeiders. Hij wil duidelijk een persoonlijke relatie met hen opbouwen.

Hoop geven

Het is een gelijkenis die hoop geeft, omdat die ons vertelt dat deze meester verschillende keren op zoek gaat naar degenen die wachten. De meester gaat er bij zonsopgang op uit en keert dan om de drie uur terug om arbeiders te zoeken die hij naar zijn wijngaard kan sturen. Nadat hij om drie uur ‘s middags naar buiten was gegaan, zou er volgens dit schema geen reden meer zijn om weer naar buiten te gaan, omdat de werkdag om zes uur zou eindigen.

In plaats daarvan gaat deze onvermoeibare meester om vijf uur naar buiten. De arbeiders die op het marktplein zijn gebleven, hadden waarschijnlijk alle hoop verloren. De dag was voor niets geweest. En toch geloofde iemand nog in hen.

Wat heeft het voor zin om arbeiders alleen voor het laatste uur van de werkdag mee te nemen? Wat heeft het voor zin om maar één uur te gaan werken? Maar zelfs als het lijkt alsof we weinig kunnen doen in het leven, is het altijd de moeite waard. Er is altijd de mogelijkheid om betekenis te vinden, omdat God van ons leven houdt.

Wat is eerlijk?

En de originaliteit van deze meester zien we ook aan het einde van de dag, bij het uitbetalen. Met de eerste arbeiders, zij die bij zonsopgang de wijngaard ingaan, had de meester een vast geldbedrag afgesproken. Tegen de anderen zegt hij dat hij hun zal geven wat eerlijk is. En precies hier komt de gelijkenis terug om ons uit te dagen: wat is eerlijk?

Voor de eigenaar van de wijngaard, dat wil zeggen voor God, is het eerlijk dat iedereen heeft wat nodig is om te leven. Hij heeft de arbeiders persoonlijk geroepen, Hij kent hun waardigheid en volgens die waardigheid wil Hij hen betalen. En Hij geeft ze allemaal geld.

Het verhaal vertelt dat de arbeiders van het eerste uur teleurgesteld zijn: ze zien de schoonheid niet van het gebaar van de meester, dat niet onrechtvaardig was, maar gewoon gul. Hij keek niet alleen naar verdienste, maar ook naar nood. God wil iedereen zijn Koninkrijk geven, dat wil zeggen een vol, eeuwig en gelukkig leven. En dit is wat Jezus met ons doet: Hij maakt geen rangorde, aan degenen die hun hart voor Hem openen geeft Hij zijn volledige Zelf.

Waarom werken?

In het licht van deze gelijkenis zouden gelovigen nu in de verleiding kunnen komen om te denken: “Waarom gaan werken? Als de beloning hetzelfde is, waarom dan harder werken?”. Op deze twijfels antwoordt Sint-Augustinus: “Waarom treuzel je om Degene te volgen die je roept, terwijl je zeker bent van de beloning maar onzeker over de dag? Pas op dat je jezelf door je uitstel niet ontneemt wat Hij je volgens zijn belofte zal geven.”

Ik zou willen zeggen, vooral tegen jonge mensen: wacht niet af, maar reageer met enthousiasme op de Heer die ons roept om in zijn wijngaard te werken. Wacht niet, stroop je mouwen op, want de Heer is gul en je zult niet teleurgesteld worden! Door in zijn wijngaard te werken, zul je een antwoord vinden op die diepe vraag die je in je draagt: wat is de zin van mijn leven?

Beste broeders en zusters, laat je niet ontmoedigen! Laten we zelfs in de donkere momenten van het leven, de Heer vragen om weer tevoorschijn te komen en ons te ontmoeten waar we op hem wachten. De Heer is vrijgevig en zal spoedig komen! (Vertaling: Susanne Kurstjens)