Tijdens de algemene audiëntie van woensdag 31 mei sprak de paus over de Italiaanse missionaris Matteo Ricci.

Matteo Ricci, die oorspronkelijk afkomstig was uit Macerata, was na zijn studie aan de jezuïetenscholen en zijn intrede in de Sociëteit van Jezus in Rome, enthousiast geworden door de verslagen van missionarissen die hij had beluisterd. Hij vroeg of hij naar de missies in het Verre Oosten kon worden gestuurd.

Voorbereiding

Ricci en een van zijn medepaters bereidden zich zeer goed voor, ze bestudeerden zorgvuldig de Chinese taal en gebruiken. Uiteindelijk slaagden zij erin zich in het zuiden van het land te vestigen. Het duurde achttien jaar, met vier etappes door vier verschillende steden, om uiteindelijke Beijing te bereiken.

Matteo Ricci was in staat moeilijkheden en gevaren, wantrouwen en tegenstand te overwinnen. Maar wat was zijn geheim? Hij volgde altijd de weg van dialoog en vriendschap met alle mensen die hij tegenkwam. Dit opende voor hem vele deuren voor de verkondiging van het christelijk geloof.

Vruchtbare ontmoeting

Om door te dringen in de Chinese cultuur en het Chinese leven, kleedde hij zich eerst volgens de gebruiken van het land. Maar daarna begreep hij dat de beste manier was om de levensstijl en de gewaden over te nemen van de plaatselijke intellectuelen, die gekleed gingen als universiteitsprofessoren. Deze missionaris wist het christelijk geloof ‘in te burgeren’.

Zijn uitstekende wetenschappelijke kennis wekte de belangstelling en bewondering van beschaafde mensen. De wiskundige en astronomische kennis van Ricci en zijn volgelingen droeg ook bij tot een vruchtbare ontmoeting tussen de cultuur en de wetenschap van het Westen en het Oosten.

Getuigen van het geloof

Ricci’s roem als man van de wetenschap mag echter niet de diepste motivatie van al zijn inspanningen verhullen: namelijk de verkondiging van het Evangelie. Met de wetenschappelijke dialoog ging hij vooruit, maar hij getuigde van zijn geloof.

De geloofwaardigheid verkregen door de wetenschappelijke dialoog gaf hem het gezag om de waarheid van het christelijk geloof en de christelijke moraal voor te stellen, waarover hij diepgaand sprak in zijn belangrijkste Chinese werken, zoals het boek De ware betekenis van de Heer van de Hemel.

Intelligent en vroom

Naast de leer was er zijn getuigenis van religieus leven, deugdzaamheid en gebed: deze missionarissen baden. Ze gingen prediken, ze waren actief, ze zetten politieke stappen, maar ze baden.

Dat is wat het missieleven voedde. Ze hielpen anderen, nederig, met totale desinteresse in eer en rijkdom, wat veel van zijn leerlingen en vrienden ertoe bracht het katholieke geloof te omarmen. Omdat ze een man zagen die zo intelligent was, zo wijs, maar tegelijkertijd ook zo vroom.

Leven in overeenstemming

Ze zeiden: “Wat hij predikt, is waar, omdat het deel uitmaakt van een persoonlijkheid die getuigt. Hij getuigt met zijn eigen leven van wat hij predikt.”

Dit is de samenhang van de missionarissen. En dit geldt voor alle christenen, die missionaris zijn. We kunnen het Credo uit het hoofd opzeggen, we kunnen alles wat we geloven, benoemen, maar als ons leven daarmee niet in overeenstemming is, heeft het geen nut.

Een leven voor de missie

Wat mensen aantrekt, is het getuigenis van de consistentie. Wij christenen moeten leven zoals we spreken, en niet doen alsof we als christenen leven, maar op een wereldse manier leven.

Matteo Ricci stierf in 1610 in Peking op 57-jarige leeftijd. Een man die zijn hele leven had gegeven voor de missie. Zijn missionarisgeest en zijn liefde voor het Chinese volk zijn een voorbeeld.

Groots

Hij bracht het christendom naar China. Hij is groots, maar hij is vooral groots omdat hij consequent was in zijn roeping, consequent in zijn verlangen Jezus Christus te volgen.