Tijdens de algemene audiëntie van 14 april sprak paus Franciscus over hoe het geloof en het gebed samengaan en alles in stand houden.
De Kerk is een grote gebedsschool. Velen van ons hebben de eerste gebeden geleerd terwijl we op schoot van onze ouders of grootouders zaten. Misschien koesteren we de herinnering aan mama en papa die ons gebeden leerden opzeggen voordat we gingen slapen. Die momenten van bezinning zijn vaak momenten waarop kinderen intieme zaken aan hun ouders toevertrouwen, waarop ouders hun advies kunnen geven, geïnspireerd door het Evangelie. Vervolgens vinden er tijdens de weg van groei andere bijeenkomsten plaats, met andere getuigen en gebedsleraren (vgl. Catechismus van de Katholieke Kerk, 2686-2687). Het is goed om ze te onthouden.
Het parochieleven en het leven van elke christelijke gemeenschap wordt gekenmerkt door de liturgische tijden en het gemeenschappelijk gebed. We beseffen dat dit geschenk dat we in onze kindertijd met eenvoud ontvingen, een groot erfgoed is, een zeer rijk erfgoed, en dat de ervaring van het gebed steeds meer verdiept moet worden (vgl. ibid. 2688).
Het kleed van het geloof is niet verstijfd, het ontwikkelt zich met ons mee. Het is niet rigide, het groeit, zelfs tijdens momenten van crisis en opstandingen. Je kunt inderdaad niet groeien zonder crisismomenten, want de crisis laat je groeien. Om te kunnen groeien is het noodzakelijk om door een crisis te gaan. En de adem van het geloof is het gebed: we groeien in geloof in dezelfde mate als we leren bidden.
Na bepaalde momenten in het leven beseffen we dat we het zonder geloof niet hadden kunnen redden en dat het gebed onze kracht is geweest. Niet alleen het persoonlijk gebed, maar ook dat van de broeders en zusters, en van de gemeenschap die ons begeleidde en steunde, van de mensen die ons kennen, van de mensen die we vragen om voor ons te bidden.
Ook om deze reden bloeien gemeenschappen en groepen die aan het gebed zijn toegewijd voortdurend in de Kerk. Sommige christenen voelen zelfs de roeping om van het gebed de belangrijkste dagelijkse handeling te maken. In de Kerk zijn er kloosters, kluizenaarswoningen, waar mensen die aan God zijn toegewijd leven en die vaak centra van spirituele uitstraling worden.
Het zijn gebedsgemeenschappen die spiritualiteit uitstralen. Het zijn kleine oases waar intensief wordt gebeden en dag in dag uit broederlijke gemeenschap wordt opgebouwd. Het zijn vitale cellen, niet alleen voor het kerkelijke weefsel, maar ook voor de samenleving zelf. Laten we bijvoorbeeld denken aan de rol die het kloosterleven speelde bij het ontstaan en de groei van de Europese beschaving, en ook bij andere culturen.
Bidden en werken in de gemeenschap houdt de wereld draaiende. Het is een motor.
Alles in de Kerk ontstaat uit het gebed, en alles groeit dankzij het gebed. Wanneer de vijand, de boze, de Kerk wil bestrijden, doet hij dat allereerst door te proberen haar bronnen leeg te maken en haar te verhinderen te bidden. We zien dit bijvoorbeeld bij bepaalde groepen die ermee instemmen kerkelijke hervormingen door te voeren, veranderingen in het leven van de Kerk. Er is sprake van een goede organisatie, er zijn de media die iedereen informeren… Maar het gebed is niet te zien, men bidt niet. “We moeten dit veranderen, we moeten deze belangrijke beslissing nemen…” Het voorstel is interessant, er is discussie, er zijn media, maar waar is het gebed?
Het gebed opent de deur voor de Heilige Geest, het inspireert ons om verder te gaan. Veranderingen in de Kerk zonder gebed, zijn geen veranderingen van de Kerk, het zijn groepsveranderingen. En als de vijand – zoals ik al zei – de Kerk wil bevechten, doet hij dat allereerst door te proberen haar van haar bronnen weg te voeren, haar te verhinderen te bidden en haar over te halen dergelijke andere voorstellen te doen.
Als het gebed ophoudt, lijkt het een tijdje dat alles kan doorgaan zoals altijd, maar na een korte tijd realiseert de Kerk zich dat ze als een lege huls is geworden, dat ze de ondersteunende basis heeft verloren, dat ze niet langer de bron bezit van warmte en liefde.
Heilige vrouwen en mannen hebben geen gemakkelijker leven dan anderen, integendeel. Ook zij moeten hun problemen onder ogen te zien. Bovendien hebben ze vaak met tegenstand te maken. Maar hun kracht is het gebed, dat ze altijd putten uit de onuitputtelijke bron van onze moeder, de Kerk. Met gebed voeden ze de vlam van hun geloof, net als met de olie van lampen. En zo blijven ze wandelen in geloof en hoop. De heiligen, die in de ogen van de wereld vaak weinig tellen, zijn in feite degenen die haar ondersteunen. Niet met de wapens van geld en macht, de media enzovoort, maar met de wapens van het gebed.
In het evangelie volgens Lucas stelt Jezus een dramatische vraag die ons altijd doet nadenken: “Zal de Mensenzoon bij zijn komst het geloof op aarde vinden?” (Lc 18,8). Of zal Hij alleen organisaties vinden, als een groep goed georganiseerde ‘geloofsondernemers’, die veel liefdadigheidswerk doen. Of zal Hij geloof vinden? “Zal de Mensenzoon bij zijn komst het geloof op aarde vinden?”
Deze vraag staat aan het einde van een gelijkenis die de noodzaak aantoont om met volharding te bidden, zonder daarin te versagen (vgl. v. 1-8). Daarom kunnen we concluderen dat de lamp van het geloof altijd op aarde zal branden zolang er de olie van het gebed is. De lamp van het ware geloof van de Kerk zal altijd op aarde branden zolang er de olie van het gebed is. Het is wat zowel het geloof als ons arme, zwakke, zondige leven voortzet. Het gebed draagt het met zekerheid voort.
Het is een vraag die wij christenen onszelf moeten stellen: bid ik? Bidden wij? Hoe bid ik? Zoals een papegaai of met mijn hart? Hoe bid ik? Bid ik binnen de Kerk en met de Kerk, of bid ik een beetje volgens mijn ideeën en probeer ik van mijn ideeën een gebed te maken? Dat is een heidens, geen christelijk gebed.
Ik herhaal: we kunnen concluderen dat de lamp van het geloof altijd op aarde zal branden zolang er de olie van het gebed is. En dit is een essentiële taak van de Kerk: bidden en leren bidden. Om zo de lamp van het geloof van generatie op generatie over te dragen met de olie van gebed. De lamp van het geloof die verlicht, die de dingen werkelijk rangschikt zoals ze zijn, maar die alleen door kan gaan met de olie van het gebed. Anders dooft ze uit.
Zonder het licht van deze lamp zouden we de weg om te evangeliseren niet kunnen zien, of veeleer ze we het pad om goed te geloven niet kunnen zien; we zouden de gezichten van onze broeders en zuster niet kunnen zien om tot hen te naderen en hen te dienen. We zouden de kamer waar we elkaar als gemeenschap ontmoeten niet kunnen verlichten.
Zonder geloof stort alles ineen, en zonder gebed dooft het geloof uit. Geloof en gebed, samen. Er is geen andere weg. Om deze reden is de Kerk, die een huis en school van communio is, een huis en school van geloof en gebed. (Vertaling: Francesco Paloni)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
