Tijdens de algemene audiëntie van 20 april sprak paus Franciscus over de zondige vrouw die door haar tranen vergiffenis verkrijgt (Lc. 7,36 – 50).

Beste broeders en zusters, goedemorgen!

Vandaag wil ik stilstaan bij een aspect van de barmhartigheid dat heel goed wordt weergegeven in de passage van het evangelie van Lucas, dat we hebben gehoord. Het gaat over iets dat Jezus overkwam toen hij te gast was bij een Farizeeër, die Simon heette. Deze man had Jezus bij zich thuis willen ontvangen, omdat hij veel goeds over Hem had horen vertellen, als over een grote profeet.

Haar tranen

En terwijl zij aan tafel gezeten waren en de maaltijd gebruikten, kwam er een vrouw binnen, die bij iedereen in de stad bekend stond als een zondares. Deze vrouw werpt zich aan de voeten van Jezus en barst in tranen uit; haar tranen stromen over de voeten van Jezus en zij droogt ze af met haar haren, waarna zij ze kust en ze zalft met een reukolie die zij mee had gebracht.

Liefde en verering

Het gaat hier om de confrontatie tussen twee personen: Simon, de ijverige dienaar van de Wet, en de anonieme zondige vrouw. Terwijl de eerste de anderen beoordeelt op basis van uiterlijke kenmerken, geeft de tweede met haar gebaar in oprechtheid uiting aan wat er leeft in haar hart. Simon, hoewel hij Jezus heeft uitgenodigd, wil zich niet compromitteren noch zijn leven laten betrekken in dat van de Meester; de vrouw daarentegen, vertrouwt zich volledig aan Hem toe met liefde en verering.

De zonde en de zondaar

De Farizeeër begrijpt niet dat Jezus zich laat “besmetten” door zondaars. Hij meent dat als Hij werkelijk een profeet was, Hij ze zou moeten herkennen en verre van zich houden om niet te worden bevlekt, alsof het melaatsen waren. Deze houding is karakteristiek voor een bepaalde kijk op de godsdienst, en wordt ingegeven door het feit dat God en de zonde radicaal elkaars tegengestelde zijn.

Maar het Woord van God leert ons onderscheid te maken tussen de zonde en de zondaar: met de zonde moet geen compromis gesloten worden, maar de zondaars – dat wil zeggen, wij allemaal! – wij zijn als zieken, die worden genezen, en om hen te genezen moet de dokter hen nabij zijn, hen bezoeken, hen aanraken. En natuurlijk moet de zieke, om te worden genezen, erkennen dat hij de dokter nodig heeft!

‘In vrede’

Tussen de Farizeeër en de vrouw, kiest Jezus voor de laatste. Jezus, die geen vooroordelen kent waardoor de barmhartigheid zich niet zou kunnen uiten, laat haar haar gang gaan. Hij, de Heilige van God, laat zich door haar aanraken zonder bang te zijn te worden besmet. Jezus is vrij, want Hij is God nabij die de barmhartige Vader is. En die nabijheid tot God, de barmhartige Vader, geeft Jezus die vrijheid.

Meer nog, wanneer Jezus in contact treedt met de zondares, maakt Hij een einde aan die positie van isolement waartoe het genadeloze oordeel van de Farizeeër en zijn tafelgasten – die haar uitbuitten – haar veroordeelde: “Je zonden zijn je vergeven” (v. 48). De vrouw kan dus nu “in vrede” heengaan.

Haar geloof en haar bekering

De Heer heeft de oprechtheid gezien van haar geloof en haar bekering; daarom zegt Hij ten overstaan van iedereen: “Uw vertrouwen is uw redding” (v. 50). Aan de ene kant is er de hypocrisie van de wetgeleerde, aan de andere kant de oprechtheid, de nederigheid en het geloof van de vrouw.

Wij zijn allemaal zondaars, hoeveel keer vervallen we niet voor de verleiding van de hypocrisie, ons beter te menen dan anderen en zeggen we: “Kijk naar je zonde…” Allemaal echter moeten we onze zonden bekijken, onze valpartijen, onze fouten en naar de Heer opzien. Dat is de weg van de redding: de relatie tussen “mijzelf” als zondaar en de Heer. Als ik denk dat ik goed genoeg ben, dan bestaat die reddende relatie niet.

Op dit punt gekomen, maakt zich nog een grotere verbazing meester van alle disgenoten: “Wie is deze man, die zelfs de zonden vergeeft?” (v. 49). Jezus geeft geen expliciet antwoord, maar de bekering van de zondares heeft plaats voor ieders ogen en toont aan dat in Hem de macht van de barmhartigheid van God schittert, die de harten kan omvormen.

Het reddingsplan van God

De zondige vrouw leert ons wat geloof, liefde en dankbaarheid met elkaar verbindt. Haar zijn “veel zonden” vergeven, en daarom heeft zij veel lief; “Maar wie weinig wordt vergeven, heeft weinig liefde” (v. 47). Ook Simon zelf moet erkennen dat hij degene het meest liefheeft die het meest veroordeeld is.

God heeft allen ingesloten in het mysterie zelf van de barmhartigheid; en door die liefde, die ons altijd vóór is, leren wij lief te hebben. Zoals de H. Paulus zegt: “In Hem [Christus] hebben wij de verlossing door zijn bloed, de vergeving van de zonden, dankzij zijn rijke genade. Daarmee heeft Hij ons overladen in al zijn wijsheid en inzicht” (Ef. 1,7 – 8).

In deze tekst is de term “genade” praktisch synoniem met barmhartigheid, en wij worden “er mee overladen”, dat wil zeggen dat het gaat om met buiten onze verwachting veel genade, om het reddingsplan van God voor elk van ons in gang te zetten.

Dankbare liefde

Beste broeders en zusters, laten we dankbaar zijn voor de gave van het geloof, laten we God danken voor zijn grote en onverdiende liefde! Laten we toelaten dat Christus’ liefde in ons wordt gestort: deze liefde verwerft de leerling en op deze liefde fundeert hij zich; met die liefde kan iedereen zich voeden en laven.

En zó, in de dankbare liefde die wij op onze beurt aan onze broeders, in onze huizen, in het gezin, in de samenleving doorgeven, zo wordt de barmhartigheid van de Heer aan iedereen meegedeeld. (Vert. BR)