Tijdens de algemene audiëntie van 5 september sprak paus Franciscus over de zondagsrust.
Beste broeders en zusters, goedemorgen!
De reis door de Tien Geboden brengt ons vandaag bij het gebod over de rustdag. Het lijkt een gemakkelijk gebod om je aan te houden, maar die indruk is onjuist. Uitrusten is echt niet eenvoudig, want er bestaat zoiets als valse rust en echt rust. Hoe kunnen we die twee uit elkaar houden?
De huidige samenleving smacht naar vermaak en vakantie. De amusementsindustrie zit enorm in de lift en reclames schetsen de ideale wereld als een groot pretpark waar iedereen plezier heeft. Het concept van het leven dat vandaag de dag domineert, legt het zwaartepunt niet op actief bezig zijn en je inzetten, maar op vluchten. Je verdient geld om je te kunnen vermaken, om je tevreden te stellen.
Het beeld dat daarvoor model staat, is van een succesvol iemand die zich heel veel verschillende pleziertjes kan veroorloven. Maar die mentaliteit leidt tot de ontevredenheid van een bestaan dat verdoofd is door het plezier dat geen rust is, maar vervreemding en een vlucht uit de werkelijkheid. De mens heeft nog nooit zoveel rust gehad als vandaag de dag, maar toch heeft de mens nooit eerder zo’n leegte ervaren als tegenwoordig! De mogelijkheid om je te vermaken, erop uit te gaan, cruises en reizen te maken en zo meer, geven je niet de volheid van het hart. Meer nog: ze geven je geen rust.
De woorden uit de Tien Geboden zoeken en vinden het hart van het probleem. Ze werpen een ander licht op wat rust is. Het gebod bevat een bijzonder element: het geeft een reden. Uitrusten in naam van de Heer heeft een duidelijke reden: “In zes dagen immers heeft Jahwe de hemel, de aarde, de zee met al wat er in is, gemaakt. Maar de zevende dag heeft Hij gerust en zo de sabbat gezegend en tot een heilige dag gemaakt” (Ex. 20,11).
Dat is een verwijzing naar de schepping, als God zegt: “God bezag alles wat Hij gemaakt had, en Hij zag dat het heel goed was” (Gen. 1,31). En dan begint de rustdag, die Gods vreugde is om wat Hij heeft gemaakt. Het is de dag van bezinning en van zegening.
Wat is dan rust volgens dit gebod? Het is een moment van bezinning, een moment van lof, niet van vluchten. Het is een tijd om naar de realiteit te kijken en te zeggen: wat is het leven mooi! Tegenover de rust als vlucht uit de realiteit, wordt door de Tien Geboden de rust als een zegening van de realiteit geplaatst. Voor ons christenen is wat centraal staat op zondag, de dag van de Heer, de eucharistie. Eucharistie betekent ‘dankzegging’.
Het is de dag om tegen God te zeggen: bedankt God van het leven voor uw barmhartigheid, voor al uw gaven. De zondag is niet de dag om alle andere dagen uit te wissen, maar om die te herinneren, te zegenen en vrede te sluiten met het leven. Er zijn zoveel mensen die zoveel mogelijkheden hebben om zich te vermaken, maar die niet in vrede leven met het leven! De zondag is de dag om vrede te sluiten met het leven door te zeggen: het leven is kostbaar; het is niet gemakkelijk, soms is het pijnlijk, maar het is kostbaar.
De echte rust leren kennen is Gods werk in ons, maar het vereist dat we afstand nemen van de vervloeking en haar aantrekkingskracht (vlg. Evangelii gaudium, 83). Het is heel gemakkelijk om je hart te richten op ontevredenheid door alle redenen voor je onvrede te benadrukken. De zegening en de vreugde betekenen een openheid voor het goede en dat is een volwassen gerichtheid van het hart. Het goede is liefdevol en dringt zich nooit op. Je kiest ervoor.
De vrede, daar kies je voor. Die kan zich niet opdringen en die vind je niet per toeval. Door zich te verwijderen van de bittere neigingen in zijn hart, moet de mens vrede sluiten met datgene waarvoor hij wegvlucht.
Het is noodzakelijk dat je je verzoent met je eigen geschiedenis, met de dingen die je niet kunt aanvaarden, met de moeilijke delen van je eigen bestaan. Ik vraag jullie: heeft ieder van jullie zich verzoend met zijn of haar eigen geschiedenis?Dat is een vraag om over na te denken: heb ik me verzoend met mijn geschiedenis? De ware vrede is dan ook niet je eigen geschiedenis veranderen, maar die omarmen en op waarde schatten, precies zoals die is.
Hoe vaak hebben we niet zieke christenen ontmoet die ons hebben getroost met een rust die we niet vinden bij de pleziermakers en de hedonisten! En hoe vaak hebben we geen nederige en arme mensen gezien die verheugd waren over de kleine genades met een gelukzaligheid die wat weghad van de eeuwigheid.
In Deuteronomium zegt de Heer: “Leven en dood houd ik u voor, zegen en vloek. Kies dan het leven, dan zult gij met uw nakomelingen het leven bezitten” (30,19). Deze keuze is het fiat van de Maagd Maria, het is een opening naar de Heilige Geest die zich in de voetsporen van Christus begeeft, Hij die zich overgaf aan de Vader op het meest dramatische moment en zo de weg koos die leidt naar de verrijzenis.
Wanneer wordt het leven mooi? Wanneer je erover begint te denken als goed, ongeacht je eigen geschiedenis. Wanneer je begint te beseffen dat alles genade is. Die heilige gedachte breekt de innerlijke muur van de ontevredenheid af en verwelkomt zo de ware rust. Het leven wordt mooi wanneer je je hart opent voor de Voorzienigheid en je ontdekt dat wat er in de Psalm gezegd wordt, waar is: “Bij God alleen verstilt mijn ziel” (62,2). Die zin uit de Psalm is prachtig: “Bij God alleen verstilt mijn ziel.” (Vert. SvdB)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
