Tijdens de algemene audiëntie van 30 mei sprak paus Franciscus over het vormsel als zichtbaar merkteken van de Geest.
Beste broeders en zusters,
We gaan verder met het onderwerp van het vormsel en vandaag wil ik de aandacht vestigen op de “de nauwe band van dit sacrament met de gehele christelijke initiatie” (Sacrosanctum Concilium,71).
Voordat ze de geestelijke zalving ontvangen die de genade van het Doopsel bevestigt en versterkt, zijn de vormelingen geroepen om de beloften te herhalen die destijds werden gedaan door hun ouders en peetouders. Nu zijn zij het zelf die hun geloof in de Kerk belijden door bereid te zijn om ‘ik geloof’ te antwoorden op de vragen die hun door de bisschop worden gesteld; en in het bijzonder bereid om te geloven “in de Heilige Geest, die Heer is en het leven geeft en die hen, vandaag, door middel van het sacrament van het vormsel, wordt geschonken zoals aan de apostelen op de dag van Pinksteren” (Ritus van het vormsel, nr. 26).
Omdat de komst van de Heilige Geest vraagt om harten die volharden in gebed (vlg. Hand. 1,14), strekt de bisschop, na het stille gebed van de gemeenschap, zijn handen uit over de vormelingen en bidt hij tot God om in hen de Heilige Geest, de Trouwe Helper uit te storten.
Er is slechts één Geest (vlg. 1Kor. 12,4), maar door tot ons te komen brengt Hij een rijkdom aan geschenken met zich mee: wijsheid, verstand, raad, kracht, kennis, barmhartigheid en de heilige angst voor God. We hebben geluisterd naar de passage in de Bijbel waar gesproken wordt over de gaven die de Heilige Geest schenkt.
Volgens de profeet Jesaja (11,2) zijn dit de zeven deugden die de Geest uitstort over de Messias ten behoeve van de uitvoering van zijn missie. Ook de apostel Paulus beschrijft de overvloedige vruchten van de Geest: “Liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, trouw, zachtheid, ingetogenheid” (Gal. 5,22).
De unieke Geest verdeelt de veelheid aan gaven die de unieke Kerk verrijken: Hij is de Auteur van de diversiteit, maar tegelijkertijd is Hij de Schepper van eenheid. Zo schenkt de Geest al deze rijkdommen die divers zijn, maar tegelijkertijd harmonie brengen, ofwel de eenheid van al deze geestelijke rijkdommen waarover wij christenen beschikken.
Volgens de traditie die werd overgeleverd door de apostelen wordt de Geest, die de genade van het doopsel vervolmaakt, overgedragen door het opleggen van de handen (vlg. Hand. 8,15-17; 19,5-6; Heb. 6,2). Om de uitstorting van de Geest, die degenen die Hem ontvangen doordringt, beter tot uitdrukking te brengen, werd aan die Bijbelse handeling al snel een zalving met welriekende olie toegevoegd. Die olie wordt tot op de dag van vandaag chrisma genoemd, zowel in het Oosten als in het Westen (vlg. de Catechismus van de katholieke Kerk, 1289).
De olie, het chrisma, is een genezende en cosmetische substantie die door binnen te dringen in het lichaam, wonden geneest en het lichaam doet geuren; om die redenen werd de zalving opgenomen in de Bijbelse en liturgische symboliek om uitdrukking te geven aan de werking van de Heilige Geest, die de dopeling wijdt en doordringt en verfraait met charisma’s. Het sacrament wordt toegediend door de zalving met de olie op het voorhoofd, terwijl de bisschop de handen oplegt met deze woorden: “Ontvang het zegel van de Heilige Geest, de gave Gods.”
De Heilige Geest is het onzichtbare geschenk en de olie is daar het zichtbare zegel van. Door op zijn voorhoofd het kruisteken te ontvangen met de welriekende olie, ontvangt de vormeling dus een geestelijk en onuitwisbaar stempel. Dit is het ‘merkteken’ dat hem meer op Christus doet gelijken en hem de genade geeft om onder de mensen ‘een heerlijke geur’ te verspreiden (vlg. 2Kor. 2,15).
Laten we luisteren naar de uitnodiging van de heilige Ambrosius aan de nieuw gevormden. Hij zei: “Vergeet niet dat je het geestelijk zegel hebt ontvangen (…) en bewaar wat je hebt ontvangen. God de Vader heeft in u het zegel gedrukt en Christus de Heer heeft u gesterkt en u de Geest als onderpand in uw hart gelegd (De mysteries 7,42: CSEL 73,106; cf. RKK, 1303).
Het is een gave om met zorg te bewaren, met gehoorzaamheid te ontplooien en ons er, als was, door te laten vormen door zijn vurige liefde om Jezus Christus in de wereld vandaag te weerspiegelen (Apostolische exhortatie Gaudete et Exultate, 23). (Vert. SvdB)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
