Na de release van de documentaire over de grote kunstenaar Raphael in augustus (zie KN 33), ging begin september Botticelli: Inferno in première in verschillende Nederlandse filmhuizen. Anders dan Raphael vertelt de documentaire niet het verhaal van Sandro Filipepi (1445-1510) en diens omvangrijke oeuvre, maar concentreert die zich op zijn geïllustreerde Divina Comedia van Dante Alighieri (1265-1321).
De naam Botticelli zou verwijzen naar een bijnaam van zijn broer vanwege diens omvang (“tonnetje”) en de gelijkenis. Maar of dat een naam is om je als serieus kunstenaar mee te vestigen, lijkt wat sterk. Er zijn ook andere, meer plausibele verklaringen.
Dat er geen zekerheid over bestaat, heeft er wellicht mee te maken dat hij lange tijd in vergetelheid was geraakt en pas in de negentiende eeuw wordt herontdekt, als de twaalfde hertog van Hamilton (1863-1895) uit geldgebrek zijn geïllustreerde **Divina Comedia aan het Berlijns Prentenkabinet verkoopt.
Het was een opdracht die Botticelli, een bewonderaar van Dante, had gekregen van de Medici’s. Hij werkte er minstens vijf jaar aan en het werk is nooit voltooid. De enige volledig voltooide en ingekleurde tekening is het eerste vel, een plattegrond van de hel, die in de Vaticaanse bibliotheek is terechtgekomen. Je zou het een soort contactafdruk kunnen noemen, een totaal van de oorspronkelijk 102 getekende scènes.
En daar raakt de documentaire een beetje de weg kwijt. Want in plaats van de kijker mee te nemen op die tocht door het inferno gaat het alle kanten uit en krijgen we van die hel eigenlijk maar bar weinig te zien.
Wel aardig dat willekeurige voorbijgangers op straat worden geïnterviewd over hun visie op de hel – volgens sommigen de onvermijdelijke bestemming van politici – maar wat kun je daarmee? En hoe het werk bij de hertogen van Hamilton terechtkwam en moest worden verpatst is een aardig weetje, maar draagt weinig bij aan de kennis over Botticelli of zelfs diens Inferno.
Er zijn spannendere dingen over zijn leven te vertellen. Wat valt er te zeggen over Botticelli’s vroege bewondering voor Dante en zijn latere navolging van de vervolgde boeteprediker Girolamo Savonarola (1452-1498)? Er is veel tijd en geld gestoken in deze documentaire, maar een boeiende vertelling is het niet geworden. Wie even ‘Botticelli’ googelt, begrijpt hoezeer dit een gemiste kans is.
Botticelli: Inferno: een reis naar de onderwereld door de negen niveaus van de hel. Duitsland (2016), regie: Ralph Loop, TV Plus Productions Germany.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
