De Spaanse regering heeft dinsdag een plan uitgebracht om misbruikslachtoffers te compenseren. De bisschoppen in het land reageren verbaasd. Het plan focust volgens hen alleen op de katholieke Kerk, en laat de meerderheid van misbruikslachtoffers buiten beschouwing.
Het plan is tot stand gekomen naar aanleiding van een onderzoek van de Spaanse ombudsman voor mensenrechten, dat in oktober is gepubliceerd. Daaruit kwam volgens verschillende media naar voren dat ruim 1 op de 200 Spanjaarden ooit slachtoffer was van seksueel misbruik binnen de Kerk.
De Spaanse bisschoppen verwelkomden de aanbevelingen en spraken hun medeleven uit richting de slachtoffers. Met een kritische noot: de cijfers uit het rapport zouden niet overeenkomen met de werkelijkheid. Waar sommige critici de bisschoppen betichtten van weinig inlevingsvermogen richting misbruikslachtoffers, wezen andere ingewijden op de discutabele werkwijze waarmee de cijfers zouden zijn verzameld.
Critici wijzen voornamelijk naar een drie jaar durend onderzoek van dagblad El País. De krant onthulde eind 2021 251 beschuldigingen van misbruik binnen de Kerk, verspreid over tachtig jaar. Maar in het onderzoek ontbreken de namen van de mensen die de beschuldigen uiten, was de kritiek van de Spaanse bisschoppen. Ook is niet altijd duidelijk in welk jaar het misbruik heeft plaatsgevonden, en zijn “beschuldigingen verzameld van een aantal overleden personen”.
Daarnaast onthulde dagblad ABC eind 2023 dat een van de aanklachten die zowel door El País als de ombudsman waren verzameld, verzonnen was. Het doel van de initiatiefnemers van de actie was om “de gebrekkigheid aan te tonen van het onderzoek”. De beschuldiging werd slechts op basis van een emailbericht verzonden, en naar wat lijkt, zonder wederhoor overgenomen.
De discutabele omgang met gegevens leidde opnieuw tot kritiek van de bisschoppenconferentie toen het rapport van de ombudsman uitkwam. Op basis van dat rapport berekenden verschillende media dat er in totaal 440.000 misbruikslachtoffers in kerkelijke kringen zouden moeten zijn. De Spaanse bisschoppen vonden dat moeilijk te geloven. Het aantal staat volgens hen totaal niet in verhouding met de 487 gevallen in het rapport, bijna duizend keer minder dan het aantal dat door verschillende media is verspreid.
“De Spaanse Kerk heeft geregeld moeite met de sociaal-progressieve regering van premier Pedro Sánchez”
Tweet dit!
De “extrapolatie” van gegevens werd door kardinaal Juan José Omella aangekaart. De aartsbisschop van Barcelona vroeg vergiffenis aan misbruikslachtoffers en erkende de ernstige fouten van de Kerk die in het rapport naar voren kwamen.
Dat de Spaanse overheid in haar zoektocht naar gerechtigheid alleen focust op de katholieke Kerk, stuit opnieuw op kritiek van de bisschoppenconferentie. De bisschoppen zien een herhaling van zetten, nu de Spaanse minister van Justitie Félix Bolaños een plan heeft aangekondigd waarmee de regering misbruikslachtoffers wil compenseren.
Het plan baseert zich op vijf actiepunten: erkenning en compensatie, aandacht voor de slachtoffers, preventie, vorming en bewustwording en informatie en onderzoek naar de gevallen. Daarnaast kondigde de regering aan een openbaar evenement te organiseren met de slachtoffers van seksueel misbruik binnen de katholieke Kerk, bedoeld als “symbolische genoegdoening”.
Volgens Bolaños zal het plan in samenwerking met de katholieke Kerk worden uitgevoerd. De Spaanse bisschoppen reageerden maandag echter verrast. Zij geven aan het plan “uitvoerig te zullen bestuderen” wanneer zij het “officieel hebben ontvangen”.
Hoewel de bisschoppenconferentie aangeeft zich te kunnen vinden in de vijf speerpunten waarmee seksueel misbruik moet worden bestreden, zou het plan “negen van de tien slachtoffers buitensluiten”. “De Kerk kan geen plan accepteren dat de meerderheid van de misbruikslachtoffers discrimineert”, luidt de officiële verklaring van de bisschoppen.
De tekst zou daarnaast veroordelend zijn richting de “hele Kerk”, en geen “juridische garanties” bieden. Doordat het plan alleen gericht is op de Kerk, wordt slechts een deel van het probleem aangekaart, menen de bisschoppen. “Het is een gedeeltelijke analyse van een sociaal probleem van enorme proporties.”
De Spaanse Kerk heeft geregeld moeite met de sociaal-progressieve regering van premier Pedro Sánchez, die eind 2023 aan zijn derde termijn begon. Zijn regering kwam na veel moeite tot stand dankzij de omstreden steun van Catalaanse separatistische partijen.
Sánchez kwam woensdag met een onverwachte boodschap. De premier overweegt af te treden omdat er een justitieel onderzoek is aangekondigd tegen zijn echtgenote. Die zou zich schuldig hebben gemaakt aan corruptie.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
