Waar gaat het christendom naartoe, nu het in de maatschappij steeds meer marginaal wordt? Is dit inderdaad een denker die van grote invloed is (geweest) op wat paus Franciscus eigenlijk nastreeft?
Dat zijn enkele uitdagingen van dit niet zo eenvoudige boek. We leven aan het einde van het confessionele tijdperk. Misschien komt nu de ware bedoeling van het Evangelie pas echt uit de verf.
Michel de Certeau (1925-1986) is een Franse jezuïet. Zijn eerste boek ging over Petrus Favre (+1546), evenals hijzelf afkomstig uit Savoie, die met Ignatius in Parijs studeerde. Deze Favre werd door paus Franciscus kort na diens verkiezing snel heilig verklaard.
De vraag van De Certeau luidt: wat is de achterliggende kracht van de menselijke geschiedenis en vooral van de mystiek, de Godservaring in de huidige seculiere wereld? In de onstuimige gebeurtenissen van Parijs in 1968 herkende hij een aankondiging van een minder institutioneel denken en leven, een nieuw omgaan met God.
Recente pauselijke documenten zoals Evangelii Gaudium (2013) en Laudato Si’ (2015) getuigen van een tot nu toe ongebruikelijke benadering van de toekomst van het katholieke geloof.
Paus Franciscus kiest opnieuw voor het gesprek met de wereld en noemde al verschillende malen De Certeau als een belangrijke inspiratiebron. Hij ziet een productieve spanning tussen leer en leven, als door God gegeven en daarom als genade.
Wie snel veel te weten wil komen, kan dit boek beter laten liggen. De Certeau stelt eisen aan onze wijsgerige kennis en ons begrip van psychoanalyse, vooral ontleend aan Jean Lacan. De cultuurinschattingen van het boek zijn niet altijd de mijne.
De bundel is zeer informatief en goed doordacht. Michel de Certeau komt uit de leerschool van Henri de Lubac, maar na enige tijd scheiden hun wegen, omdat De Certeau’s denken zich op een ander niveau gaat bewegen.
In acht hoofdstukken maken we onder meer kennis met Jean Labadie en Nicolaus Cusanus in het verre verleden, maar ook met de bewuste zoektocht naar de christelijke betekenis van het alledaagse leven in onze tijd, want “het revolutionaire protest ontstaat uit de ervaring van het lijden”. Vooral in de Verenigde Staten schijnt De Certeau vanwege dit laatste thema vandaag veel interesse te wekken.
Niet eenvoudig, wel geëngageerd geschreven (vanuit het Titus Brandsma Instituut in Nijmegen).
Inigo Bocken en Eveline van Buijtenen, Weerbarstige spiritualiteit – het denken van Michel de Certeau, Uitg. Berne Media, 252 pp., pb., € 19,90, ISBN 978 90 8972 1525
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
