<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Lokaal

De Stille Omgang: ‘Wij zijn een traditie in transitie’

Selinde van Dijk-Kroesbergen 20 maart 2023
image
De lantaarn in de Kalverstraat die de plek van het Mirakel van Amsterdam aanwijst. Foto: Milliped - Wikimedia Commons

De Stille Omgang in Amsterdam werd zaterdag voor het eerst sinds 2019 weer “ouderwets” gelopen. Althans, helemaal ouderwets was het niet: het aantal bedevaartgangers was beduidend minder en ook liepen er meer pelgrims op individuele basis mee.

“Op zich is het goed verlopen”, vertelt Jeroen Brenninkmeijer, voorzitter van het Gezelschap van de Stille Omgang. “De meeste mensen hebben het als fijn ervaren om de route op de ouderwetse manier te kunnen lopen.”

Maar toch, tijden veranderen en ook de organisatie van de Stille Omgang zal zich moeten aanpassen aan die veranderingen, denkt Brenninkmeijer. “Het is nog een hele puzzel om de Stille Omgang ook in de toekomst goed vorm te kunnen geven.”

‘Geen gewoonte meer’

In de jaren van voor corona liepen jaarlijks naar schatting zo’n vierduizend pelgrims de stille gebedstocht door het centrum van Amsterdam mee. Tijdens de pandemie kon de herdenking van het wonder uit 1345 niet fysiek plaatsvinden. Vorig jaar werd de tocht in afgeslankte vorm georganiseerd.

https://www.kn.nl/abonnementen/

De voorzitter denkt dat er dit keer 1500 mensen de tocht liepen. Hij wijt deze krimp aan verschillende factoren. Allereerst omdat na corona “iets wat gewoonte was, geen gewoonte meer is”. Niet alleen binnen de Kerk, maar ons hele maatschappelijk leven is sinds corona meer “naar binnen gekeerd”, signaleert Brenninkmeijer. “Aan de ene kant zien we dat mensen het fijn vinden om weer onder de mensen te zijn. Er worden weer veel feesten en festivals georganiseerd. Maar zodra het om zwaardere dingen gaat, ook dingen als toneel en theater, dan zien we in onze samenleving een enorme afname.”

‘Zwaar’ is de Stille Omgang in zekere zin niet, denkt Brenninkmeijer. De tocht is juist bedoeld om mensen op een eenvoudige manier bij elkaar te brengen. “Het is stil, we hoeven onze gedachten en meningen niet met elkaar te delen. Hierdoor ontstaan er geen tegenstellingen, maar juist een gevoel van cohesie en gelijkgestemdheid.”

Katholiek landschap

Natuurlijk heeft niet iedereen de gewoonte verloren om deel te nemen aan de Stille Omgang. “Helaas is het voor veel van deze toch overwegend oudere mensen fysiek niet meer mogelijk. De pelgrims vergrijzen en hebben op een of andere manier de traditie niet goed weten door te geven.”

Behalve vergrijzing zijn er in het katholieke landschap ook verschuivingen door fusies en een afnemend aantal vrijwilligers. Dat laatste is een “transitie die zich in elke vorm van verenigingsleven voordoet” zegt de voorzitter.

https://www.us12.list-manage.com/subscribe/post?u=d22144bf286104d517b638301&id=b3f10e4ed1

Het maakt de organisatie van het evenement wel steeds complexer. “Door alle verschuivingen en het wegvallen van vrijwilligers weten we soms moeilijker de mensen lokaal te bereiken.” In Utrecht schoot het aartsbisdom te hulp. Het wist mensen uit te nodigen en te mobiliseren. “Het aartsbisdom staat in contact met besturen van parochies. Via hen konden we parochianen bereiken.”

Ook het bisdom Haarlem-Amsterdam droeg bij aan de organisatie van de Stille Omgang en nam het jongerenprogramma grotendeels voor zijn rekening. Uiteindelijk was het aantal jongeren – tegen de 150 – dat deelnam aan de jongerenviering “aanzienlijk meer dan voorgaande edities”.

Individualisme

Doordat katholieken voor de organisatie moeilijker te bereiken zijn, maar ook door het “individualisme in onze samenleving” is er een opvallende toename van het individuele lopen, vertelt Brenninkmeijer. Het probleem volgens hem hierbij is dat het voor die individuen vaak “moeilijk is om mee te doen in de bestaande gewoontes van de groep. Vaak reizen groepen met de bus. In sommige bussen wordt gezongen, de andere bus kiest voor het bidden van de rozenkrans of men wil dat het compleet stil is. De individuele deelnemers lopen dan met een bestaande groep. We zullen dus moeten nadenken hoe we hen kunnen vormen tot een groep die zelf georganiseerd kan lopen.”

https://www.kn.nl/donaties/

“Alles bij elkaar zijn wij een traditie in transitie.” Desondanks ziet Brenninkmeijer de toekomst positief. “Al sinds 1346 brengt het wonder mensen op de been. Dat zal over tweehonderd jaar nog steeds zo zijn.”

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.