‘EU zonder de Britten ‘te katholiek’’ kopt een opiniestuk in de Volkskrant op 22 juni j.l., twee dagen voor de stembusgang in het Verenigd Koninkrijk. Wat mij betreft kan de Europese Unie niet katholiek genoeg zijn!
Het Britse volk heeft gekozen. Vertrouwend op een goede uitslag gingen velen donderdagavond met een gerust hart slapen, maar werden de dag erna met een kater wakker. De meerderheid had toch vóór EU-uittreding gestemd.
We begeven ons nu op nieuw terrein en vele vragen liggen op tafel: wat gaat er gebeuren met de handel en investeringen tussen Nederland en het Verenigd Koninkrijk? Wat gebeurt met het vrij verkeer van personen en diensten?
Wat doet Schotland, wat gebeurt er met Gibraltar en wie wordt de nieuwe premier van het Verenigd Koninkrijk? In de huidige periode van voorzichtig economisch herstel is deze onzekerheid wel het laatste wat we kunnen gebruiken. Het is dan ook zaak om de onderhandelingen met het Verenigd Koninkrijk over onze toekomstige relatie zo snel mogelijk te starten.
In de tussentijd moeten we ons niet verliezen in doemscenario’s, in angst en onzekerheid, maar dienen we dit moment juist met beide handen aan te grijpen om een nieuwe impuls te geven aan Europese samenwerking.
De uitslag van het referendum in het Verenigd Koninkrijk mogen we niet naast ons neerleggen, die moeten we juist uiterst serieus nemen. En bij de analyse van die uitslag komen de tegenstellingen in de Britse samenleving heel duidelijk naar voren.
Tegenstellingen tussen jong en oud, hoog- en laagopgeleid, stad en platteland. Stuk voor stuk herkenbare trends die niet uniek zijn voor het Verenigd Koninkrijk. Iedere lidstaat, óók Nederland, laat soortgelijke tendensen zien waarin onderlinge verschillen alsmaar groter worden.
Hoe haal je dergelijke tegenstellingen uit de samenleving? Hoe bevorder je kansen voor iedereen? We moeten een antwoord geven op de angsten die er leven onder de mensen: zorgen over hun baan, hun identiteit, hun eigen toekomst en die van hun kinderen.
Niets doen is geen antwoord op deze angsten. Er is juist behoefte aan een duidelijk verhaal waar men hoop uit kan putten en het is aan de politiek om dat verhaal te leveren en ook uit te voeren.
Dat Europa na het vertrek van de Britten té katholiek zou worden is dan ook grote lariekoek. De inspiratie die de Europese politiek nu nodig heeft, komt wat mij betreft juist uit de katholieke sociale leer. Een antwoord op het doorgeschoten liberalisme waar juist het Verenigd Koninkrijk binnen Europa de grootste aanjager van was. Het liberalisme waarbij de markt het voor het zeggen heeft en de mensen die niet mee kunnen zichzelf maar moeten zien te redden.
Het vertrek van het Verenigd Koninkrijk biedt juist een uitgelezen mogelijkheid om Europa terug te brengen naar de katholieke basis van de sociale markteconomie. De crisis en de daaraan gerelateerde bezuinigingen en maatregelen hebben aangetoond dat Europese samenwerking over meer moet gaan dan enkel economie, financiën en handel. De Europese Unie is meer dan enkel een optelsom van markt en munt.
We moeten bouwen aan een Europese Unie die meer oog heeft voor de kwetsbaarheid van grote groepen in onze samenleving en die bescherming biedt tegen de harde kanten van de globalisering, ook binnen de Europese markt.
En eigenlijk moeten we daarmee terug naar de basis die paus Leo XIII ons in 1891 gaf. Het is dit jaar precies 125 jaar geleden dat hij ons via Rerum Novarum de opdracht gaf te strijden tegen het probleem van de uitbuiting van arbeiders.
En die strijd vereiste volgens de paus structurele veranderingen, waarbij het loon niet enkel mocht worden overgelaten aan de ijzeren marktwet van vraag en aanbod, maar in overeenstemming zou moeten zijn met de menselijke waardigheid. 125 jaar geleden opgeschreven maar nog altijd actueel.
En dat betekent bijvoorbeeld heel concreet dat we meer moeten doen om onze werknemers beter te beschermen op de Europese arbeidsmarkt en te strijden tegen oneerlijke concurrentie en verdringing. En dat kunnen we doen door Europese regels te veranderen, maar laat het nou toevallig juist het Verenigd Koninkrijk zijn, met de Nederlandse liberalen van de VVD en Oost-Europese lidstaten in het kielzog, dat zich daar fel tegen verzet.
Europa moet niet minder katholiek worden. Europa moet terug naar haar katholieke basis.
Jeroen Lenaers is lid van de CDA-delegatie in het Europees Parlement.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
