Hoeveel mensen kerken er nog? Hoeveel priesters zijn er nog? De ‘nog-vraag’ klinkt veel binnen de Kerk. Dat helpt parochies en gelovigen echter niet verder. Drie voorstellen die wél verder kunnen helpen.
In parochies wordt vaak gesproken in termen van ‘nog’. Hoeveel vormelingen hebben jullie nog? En hoeveel mensen komen er nog naar de Mis? Dit spreken sluipt er o zo gemakkelijk in, maar helpt ons niet verder. Het gaat namelijk (onbewust) uit van een visie dat het christelijk geloof uiteindelijk ophoudt te bestaan. En de vraag is of dit zo is.
Natuurlijk, we moeten realistisch zijn. We zien dat er veel parochiekerken zijn gesloten en ook de komende jaren zullen sluiten. Wekelijks spreek ik bovendien met mensen, die er veel verdriet van hebben dat hun kinderen of kleinkinderen niet meer gelovig zijn of niet meer naar de kerk gaan.
Onvermijdelijk komt dan ook de ‘schuldvraag’ naar boven: “Wat heb ik, wat hebben wij fout gedaan?” Het is niet verkeerd om deze vraag te stellen, maar uiteindelijk helpt het ons niet verder. Ik wil graag drie dingen voorstellen, die ons misschien wel verder kunnen helpen.
Het eerste is om de pijn die we ervaren, te accepteren. Op een bepaalde manier ben ik ook blij als ik hoor dat mensen deze pijn ervaren, want het betekent dat het geloof, de Kerk hun dierbaar is en dat het veel voor hen betekent. Sommige mensen kunnen van deze pijn ook een gebed maken, het ‘opdragen’. Dat is mooi, omdat we geloven dat deze pijn zo op een wonderlijke manier ‘vruchtbaar’ kan zijn.
Bovendien: alle liefde en aandacht die ouders en opvoeders in de opvoeding van (klein)kinderen steken of hebben gestoken, is in zich goed! Alle dingen die we uit liefde doen, hebben eeuwigheidswaarde, wat voor ‘resultaat’ ze ook hebben. En daarbij: niemand kan iemand anders dwingen om te geloven. Het mooie aan het geloof is dat het een gave is en dat elke mens de vrije keuze heeft op het aanbod van God in te gaan of niet.
Het tweede betreft de vraag “Wat heb ik, wat hebben wij fout gedaan?”. Natuurlijk is het goed om de hand in eigen boezem te steken en te kijken wat wij anders hadden kunnen doen. Ik denk dat de Kerk als geheel in de afgelopen decennia haar missie niet helder voor ogen heeft gehad (wel in de kerkelijke documenten, maar niet in de praktijk).
Een persoonlijke vriendschap met Jezus werd verondersteld, en mensen werden niet uitgenodigd tot en ingeleid in deze relatie met Hem. Als de cultuur christelijk is, houdt een dergelijk geloof met veel nadruk op rituelen stand, maar als de cultuur seculariseert, is de vraag wat er dan overblijft. Als het geloof niet van binnen landt, zal het uiteindelijk afslijten.
Dit is een inhoudelijk punt om de komende tijd mee bezig te zijn in de parochie. De crisis in de Kerk werpt ons terug op de fundamentele vragen van Kerk zijn: waarom geloof ik? Wat betekent Jezus Christus voor mij? Wat is de Kerk en waarom zijn we Kerk? Wat kan de parochie betekenen voor mensen in deze tijd?
Laten we met behulp van de Heilige Schrift of met Evangelii Gaudium van paus Franciscus dat gesprek aan durven gaan in onze parochies en onze sprakeloosheid op dit punt overwinnen.
Ten derde, als christenen zijn we niet zozeer optimistisch of pessimistisch, maar hebben we hoop. Als wij ontrouw zijn, blijft God trouw (2 Tim. 2,13). In de Schrift lezen we dat God zich in tijden van crisis steeds op een nieuwe manier laat zien. Denk bijvoorbeeld aan de ballingschap van het Joodse volk ongeveer 600 jaar voor Christus. Misschien is er wel een crisis nodig, opdat wij een nieuw zicht krijgen op wie God is en wie Hij voor ons wil zijn.
Laten we niet te veel kijken naar het verleden – spreken in termen van ‘nog’ – maar letten op de “tekenen van de tijd,” wat God nu wil doen in ons leven en in de omgeving waarin we leven (Gaudium et Spes 4). Opdat we niet missen hoe Hij zich juist in deze tijd aan ons wil laten zien en ons nabij wil zijn.
Mirjam Spruit is stafmedewerkster bij het Centrum voor Parochiespiritualiteit in Nijmegen. Zie www.parochiespiritualiteit.nl.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
