“Dat hoort ook bij het jawoord”, klinkt het indrukwekkend uit de mond van de Surinaamse Ethel Symor. In Andere Tijden spreekt zij over het lijden en de dood van haar man Willem. Die overleed in 2008, zestien jaar nadat hij zwaargewond was geraakt bij de Bijlmerramp.

Naar Pa Sem, zoals Willem liefkozend in de Bijlmer werd genoemd omdat hij in het door hem gerunde buurthuis oppaste op kinderen van alleenstaande moeders, is bij de 25-jarige herdenking van de ramp afgelopen week op de onheilsplek een brug vernoemd.

‘De held van de Bijlmer’

Hiermee wil men ‘de held van de Bijlmer’ – een bijnaam die hij zelf onterecht vond – een passend eerbetoon geven, omdat hij op die bewuste 4 oktober 1992 de achtergebleven Reinaldo (10) redde uit de vuurzee. Daarvoor moest hij terug het brandende gebouw in.

Vlak voor de uitgang valt er een hete stalen buis op hem en het hoofd van het jongetje dat hij in zijn armen houdt. Doordat Symor de buis weghaalt, smelt die aan zijn hand vast. Hij laat de jongen naar buiten rennen en vecht met de brandende pijp, die hem de weg naar buiten verspert. Hoewel hij denkt dat het afgelopen is, lukt het Symor op wilskracht buiten te komen. Brandend staat hij buiten, waar hij zijn vrouw Ethel en vierjarige dochter Tamara treft.

Voor het leven getekend

Beide vrouwen herinneren zich hoe hij Ethel op het hart drukt voor Tamara te zorgen mocht hij het niet halen. Pa Sem overleeft, maar is voor het leven getekend door de derdegraads brandwonden. Symor zei daar later over dat hij niet verder had kunnen leven als de jongen het niet gered had. “Dan had ik zoveel verdriet gehad dat ik niet de wilskracht had gehad om te vechten. Want die kinderen waren aan mij toevertrouwd.”

Volgens Ethel en Tamara was hun man en vader nadat hij uit zijn coma was ontwaakt “misvormd en gebroken”, lichamelijk en geestelijk totaal anders dan de man die ze kenden. “Toen begon het drama”, zegt Ethel. Zestien jaar lang zorgen moeder en dochter voor Pa Sem, ondanks alle pijn, verdriet, teleurstelling, agressie en wanhoop die hij kon hebben. “Hij wilde eens van vier hoog springen, zo moeilijk had hij het”, zegt Ethel begripvol. “Hij had veel pijn, kon geen vuist maken, geen knoopjes dichtknopen, dat moesten wij voor hem doen.”

Trouw en toewijding

“Ik heb wel wat meegemaakt”, zegt Ethel verzachtend. “Dat hoort ook bij het jawoord, tot de dood.” Ze noemt haar jawoord “voltooid” op het moment dat de kist waarin Willem lag, dichtging voor de crematie.

Ethel was met de trouw en toewijding aan haar jawoord, dat net zoals de naar haar man vernoemde brug in beton gegoten was, met recht een sterke vrouw. Haar naam zou eigenlijk ook op de brug moeten staan.