Tijdens de algemene audiëntie van woensdag 19 maart sprak paus Franciscus over het christelijk martelaarschap.

We zullen onze aandacht richten op de vele martelaren die hun bloed hebben vergoten om Christus te belijden. De eerste was de diaken Stefanus, die buiten de muren van Jeruzalem werd gestenigd. Het woord ‘martelaar’ is afgeleid van het Griekse martyria, dat ‘getuige’ betekent.

Elke dag getuigen

Een martelaar kan dus iemand zijn die elke dag getuigt. Maar vervolgens werd het woord ook gebruikt voor iemand die zijn bloed geeft, die zijn leven geeft. De martelaren moeten echter niet gezien worden als ‘helden’ die individueel optraden, als bloemen die bloeien in een woestijn, maar als de rijpe en voortreffelijke vruchten van de wijngaard van de Heer die de Kerk is.

Christenen werden door de Geest geleid om hun leven te baseren op het mysterie van liefde: namelijk op het feit dat Jezus zijn leven voor hen had gegeven. Daarom konden en moesten ook zij hun leven geven voor Hem en voor hun broeders en zusters. De heilige Augustinus benadrukt vaak de kosteloze wederkerigheid van het geven.

Heilige Laurentius

Dit is bijvoorbeeld wat hij preekte op het feest van de heilige diaken Laurentius: “De gezegende apostel Johannes legde het mysterie van het avondmaal duidelijk uit, toen hij zei: ‘Zoals Christus zijn leven voor ons heeft gegeven, zo moeten ook wij ons leven geven voor de broeders’ (1 Joh. 3,16). De heilige Laurentius begreep dit en deed het ook.”

Zo verklaarde Augustinus de geestelijke dynamiek die de martelaren bezielde. Met deze woorden: de martelaren hebben Christus lief in hun leven en imiteren Hem in hun dood.

Talrijker dan in eerste eeuwen

Laten we vandaag, beste broeders en zusters, alle martelaren gedenken die het leven van de Kerk hebben begeleid. Zij zijn in onze tijd talrijker dan in de eerste eeuwen. Vandaag zijn er veel martelaren in de Kerk, omdat zij voor het belijden van het christelijk geloof uit de samenleving worden verbannen of in de gevangenis belanden.

De martelaren maken, in navolging van Christus en met zijn genade, van het geweld van hen die de verkondiging afwijzen een grote gelegenheid tot liefde, die zo ver gaat dat zij hun eigen vijanden vergeven. De martelaren vergeven hun folteraars altijd.

Iedere christen is geroepen

Al wordt het martelaarschap slechts van enkelen gevraagd, “toch moeten allen bereid zijn, Christus voor de mensen te belijden en Hem bij de vervolgingen, die aan de Kerk nooit zullen ontbreken, te volgen op de weg van het kruis” (Lumen Gentium 42). Vandaag zijn er vele vervolgingen van christenen in de hele wereld.

De martelaren laten ons zien dat iedere christen geroepen is tot het getuigenis van het leven, ook als dat niet zo ver gaat als het vergieten van bloed, door zichzelf te geven aan God en aan de broeders, in navolging van Jezus.

Lichtende geloofsgetuigenissen

Tot slot wil ik herinneren aan het christelijk getuigenis dat overal ter wereld aanwezig is. Ik denk bijvoorbeeld aan Jemen, een land dat al vele jaren geteisterd wordt door een verschrikkelijke, vergeten oorlog, die vele doden heeft veroorzaakt en ook nu nog veel mensen, vooral kinderen, doet lijden.

Juist in dit land zijn er lichtende geloofsgetuigen geweest, zoals de Missionarissen van Naastenliefde, die er hun leven hebben gegeven. Zij zijn nog steeds aanwezig in Jemen, waar zij hulp bieden aan oudere zieken en gehandicapten. Sommigen van hen zijn gemarteld, maar de anderen gaan door, met gevaar voor eigen leven, maar ze blijven doorgaan.

Getuigen van het Evangelie

Laten we dus bidden dat we nooit moe mogen worden om te getuigen van het Evangelie, zelfs in tijden van beproeving. (Vertaling: Francesco Paloni)