Beiden zijn van 1955, beiden historicus, beiden actief in de Kerk en beiden veranderden tijdens de briefwisseling van ‘baan’. Fijen werd directeur van uitgeverij Adveniat, al blijft hij nog hoofd levensbeschouwelijke programma’s bij KRO-NCRV. De Korte verruilde het kleinste bisdom (honderdduizend katholieken) voor het grootste (een miljoen katholieken).

Het is niet echt een persoonlijke uitwisseling geworden. De schrijvers houden toch vooral de lezer voor ogen. Voor wie de twee auteurs kent, zijn er veel bekende uitspraken en anekdotes. Maar gelukkig zijn er ook nieuwe verhalen van Leo Fijen, die hij goed verwoordt en die het hart raken. Beiden vertellen over het afscheid van hun oude werkomgeving en het wennen aan de nieuwe. Onder meer hoe De Korte zijn installatie beleefde.

Het boek levert geen nieuws op. Maar al lezend zie je wel duidelijker de verschillen tussen de katholieken in de diaspora van Noord-Nederland, waar ze 6% van de bevolking uitmaken, en de Brabantse volkskatholieken. Dat maakt de geloofscrisis in het bisdom Den Bosch veel groter.

Ook zie je hoe Fijen en De Korte pastoraal op één lijn zitten. Bijvoorbeeld waar het gaat om het “bevrijdende” televisieoptreden van bisschop Bekkers en van paus Franciscus in Amoris Laetitia. En beiden dringen erop aan om ondanks fusies en kerksluitingen lokaal bijeen te blijven komen, desnoods in buurthuizen of protestantse kerkgebouwen.

De brieven laten zien hoe de auteurs hun geloof beleven in de concrete werkelijkheid van hun leven en in hun reacties op het nieuws van onder meer de aanslagen in Parijs. Het is vooral Leo Fijen die inhoudelijk het voortouw neemt. Hij doet dat op een concrete en een vaak kwetsbare wijze.

De bisschop haakt daarop in. De enige keer dat hij Fijen aanvult, is wanneer hij aangeeft dat diens nadruk op God voor hem te mager is: het gaat voor hem om Christus als degene die God openbaart. Datzelfde doet De Korte wanneer Fijen schrijft over de waarden binnen KRO-NCRV.

In de laatste brieven schrijft mgr. De Korte over zijn ‘reisverslag’, dat vorige week is gepubliceerd als zijn beleidsnota Samen bouwen in vertrouwen. Die vormt op diverse punten een breuk met het beleid van zijn voorgangers. Pastorale openheid in de concrete weerbarstige werkelijkheid hartelijkheid tellen zwaarder dan de kerkelijke leer. Een bisschop en vooraanstaande leek naar het hart van onze paus.

Mgr. Gerard de Korte en Leo Fijen, Loslaten en thuiskomen – een bewogen jaar in brieven’, Uitg. Adveniat, 240 pagina’s, prijs € 17,50, ISBN 978 94 9209 324 0