Ik werk al jaren veel met jongvolwassenen. Tijdens workshops voor studentenverenigingen of gastcolleges, gesprekken op het Kloosterfestival of in het retraitecentrum van mijn vorige klooster. En natuurlijk ben ikzelf en is een deel van mijn vriend(inn)en van die leeftijd.

‘Stom toeval’

Een flink deel van de huidige generatie jongvolwassenen heeft enorme last van prestatiedrang. De oorzaak ligt in de gedachte dat je eigen levensgeluk en voorspoed grotendeels afhankelijk zijn van je mentaliteit en inzet.

Niet dat de huidige generatie denkt het paradijs te kunnen maken. Ze zijn cynischer dan generatie X of de babyboomers. Ze denken alleen net als hen vooral vanuit individualistische oorzaken en zien te weinig hoe invloedrijk de sociale omgeving is en hoe ‘stom toeval’ je leven ook danig kan verstieren.

Offers

Christelijke jongeren weet ik nog wel eens te bereiken met het (serieuze) grapje dat God ons heeft geschapen voor een echte tuin, niet een kantoortuin. Het lijkt wel alsof we ook in de Kerk niet durven te geloven dat God ons in leven heeft gebracht, puur om van het leven te genieten.

Ook in het religieuze wereldje kom je maar al te vaak de overtuiging tegen dat hoe meer je ‘voor God’ lijdt, hoe religieuzer je bezig bent. Jezelf offeren. Alsof Jezus niet zei dat hij geen offers meer wilde, maar barmhartigheid. En barmhartigheid is een tweerichtingsverkeer. Het is mildheid en zorgzaamheid, zowel naar de ander als naar jezelf.

Stilte is een belangrijk middel om die barmhartigheid te voeden. Het is het wonder van de contemplatie. Daar kan de liefdevolle stem van God opnieuw klinken en kun je identificeren welke leugenachtige stemmen je aanzetten tot destructief gedrag, wat leidt tot overbelasting en schade door stress.

Handvatten voor stilte

Daarom vertel ik jongvolwassenen regelmatig over de stilte. Zij hebben daar in toenemende mate handvatten voor nodig, maar ik denk dat dat voor alle generaties steeds meer geldt. De oude monniken en nonnen deden het overigens al: manden vlechten, in de tuin werken. Zoek iets dat je zintuigen bezighoudt, zodat je hoofd tot rust kan komen. Daarom loop ik met ze door meditatieve labyrinten, organiseer ik stiltewandelingen en ga ik met ze schilderen of knutselen.

Het makkelijkst is om dit niet te doen in tijd die je ervoor reserveert, maar om het in te bouwen in je dagelijkse routine. Dus tijdens het sporten, het autorijden of de was strijken. Als dit desondanks toch niet lukt, maak dan eens een ‘harde reset’. Ga in een stille kerk zitten, bezoek een Mariakapelletje of ga een paar dagen het klooster in.

Het lukt kloosterlingen ook niet altijd de stilte te bewaren, geloof me, maar ze zullen er zeker weten alles aan doen om ervoor te zorgen dat jij dit grote geschenk wel krijgt. Misschien dat je de vrede van de stilte daarna weer door kunt geven aan anderen. Ik weet het eigenlijk wel zeker. Want in de stilte is God zelf te vinden. Een God die geen offers vraagt – enkel barmhartigheid.