Paus Franciscus heeft bevestigd dat hij in mei 2017 naar Fatima komt. Dan wordt het eeuwfeest gevierd van de spraakmakendste Mariaverschijningen in de geschiedenis van de Kerk. Die liepen tussen de twee Mariamaanden van 1917, van 13 mei tot 13 oktober.
Vandaag is het de 99e verjaardag van het Zonnewonder: het wonderbaarlijke dansen van de zon voor een samengestroomde menigte van gelovigen, twijfelaars en ongelovigen.
Er leeft binnen de Kerk een toenemend besef dat we de ‘geheimen’ en betekenis van Fatima nog niet doorgrond hebben. “Wie denkt dat de profetische missie van Fatima is afgesloten, vergist zich”, zei paus Benedictus XVI op 13 mei 2010 in Fatima. Al dan niet terecht bestaat er zelfs een verwachting dat het eeuwfeest dit zal verhelderen. Veel gelovigen zien er reikhalzend naar uit.
De priesters Mura en Huber hebben onderzocht in hoeverre Fatima als sleutel tot de geschiedenis kan dienen. Die benadering wordt door de verschijningen zelf gesuggereerd, doordat zij precies vallen in de aanloop naar de Russische Oktoberrevolutie, midden in de Eerste Wereldoorlog.
Nu zijn historici het over weinig eens, maar dat de Eerste Wereldoorlog een beschavingsexplosie was, die een aaneenschakeling van nieuwe rampen voor de twintigste eeuw met zich meesleepte, daarover bestaat weinig discussie.
Maria heeft in Fatima de bekering van Rusland centraal gesteld. De toewijding van dat land aan haar Onbevlekt Hart zou daaraan moeten voorafgaan. Rode lijn bij Mura en Huber is dat dit nooit naar behoren, door paus, alle bisschoppen en heel de Kerk, gebeurd is, hoewel onvolmaakte pogingen daartoe direct door de hemel werden beloond.
Ook de mariale paus Johannes Paulus II maakte er geen werk van, totdat hij op 13 mei 1981 wonderbaarlijk ontsnapte aan een moordaanslag. Al enige weken later droeg hij de mensheid aan Maria op en liet hij zich de tekst van het Derde Geheim brengen. Een jaar later pelgrimeerde hij naar Fatima, en plande de toewijding op 25 maart 1984.
In diezelfde periode stierven in communistisch Rusland drie leiders op rij (Brezjnev, Andropov, Tsjernenko) en explodeerden op 13 mei 1984 de marinebasis en het rakettenarsenaal van Severomorsk. Op 11 maart 1985 trad Michail Gorbatsjov aan als secretaris-generaal, die met zijn perestrojka – ongewild – de val van de Muur, de vredige bevrijding van Oost-Europa in 1989 en de opheffing van de Sovjet-Unie in 1991 zou bewerken.
Zulke samenhangen zijn niet bewijsbaar, maar dringen zich eenvoudig op. Er valt veel over te zeggen. Ook al hoef je het niet alles met hen eens te zijn, het is de verdienste van Mura en Huber deze complexe materie in een boeiend overzichtswerk ondergebracht te hebben.
Gérard Mura, Martin Huber, Fatima-Rom-Moskau. Durch die Weihe Russlands zum Triumph Mariens. Uitg. Sarto Verlag, 494 pp., geb., € 24,90, ISBN 978 3 932691 68 3
