Tijdens de algemene audiëntie blikte paus Franciscus vooruit op het Paastriduüm, de drie dagen van Jezus’ lijden, dood en verrijzenis.

Reeds ondergedompeld in de spirituele sfeer van de Goede Week, staan we aan de vooravond van het Paastriduüm. Van morgen tot zondag zullen we de centrale dagen van het liturgische jaar beleven en het mysterie van het lijden, de dood en de opstanding van de Heer vieren. En we beleven dit mysterie elke keer als we de Eucharistie vieren.

Als we naar de Mis gaan, gaan we niet alleen bidden, nee: we gaan om te hernieuwen, om het opnieuw tegenwoordig te stellen, dit mysterie, het paasmysterie. Het is belangrijk dit niet te vergeten. Het is alsof we naar Golgotha gaan – het is hetzelfde – om te hernieuwen, om het paasmysterie opnieuw te beleven.

Witte Donderdag

Op de avond van Witte Donderdag, bij het betreden van het Paastriduüm, zullen we de Mis herbeleven die bekendstaat als  In Coena Domini, dat wil zeggen de Mis waarin we het Laatste Avondmaal gedenken, daar, op dat moment. Het is de avond waarop Christus zijn leerlingen het testament van zijn liefde in de Eucharistie naliet, maar niet als herinnering, maar als gedenkteken, als zijn eeuwige aanwezigheid.

Redding uit de slavernij van zonde en dood

Zoals ik in het begin zei: elke keer dat de Eucharistie wordt gevierd, wordt dit mysterie van verlossing vernieuwd. In dit sacrament verving Jezus het slachtoffer – het paaslam – door zichzelf: zijn lichaam en bloed geven ons redding uit de slavernij van zonde en dood. Daar is redding uit alle slavernij: het is de avond waarop Hij ons vraagt elkaar lief te hebben door ons tot dienstknechten van elkaar te maken, zoals Hij deed door de voeten van de leerlingen te wassen.

Een gebaar dat vooruitloopt op het bloedige offer aan het kruis. En inderdaad zal de Meester en Heer de volgende dag sterven, niet om de voeten van zijn leerlingen te reinigen, maar hun harten en hun hele leven. Het was een offer van dienstbaarheid voor ons allemaal, want met die dienst van zijn offer redde Hij ons allen.

Goede Vrijdag

Goede Vrijdag is een dag van boete, vasten en gebed. Door middel van de teksten van de Heilige Schrift en liturgische gebeden zullen we op Golgotha bijeenkomen om het lijden en de verlossende dood van Jezus Christus te herdenken. In de intensiteit van het ritueel, door de liturgische handeling, zal ons het kruisbeeld worden gepresenteerd om te aanbidden.

Als we het kruis aanbidden, zullen we het pad herbeleven van het onschuldige Lam dat geofferd is voor onze redding. We zullen in onze geest en in ons hart het lijden van de zieken, de armen, de verworpenen van deze wereld met ons meedragen.

De gekruisigden van vandaag

We zullen ons de geofferde lammeren herinneren, onschuldige slachtoffers van oorlogen, dictaturen, van dagelijks geweld, van abortussen… Voor het beeld van de gekruisigde God zullen we in gebed de vele, te vele gekruisigden van vandaag bijeenbrengen, die alleen door Hem de troost en de zin van hun lijden kunnen ontvangen. En vandaag zijn dit er veel: vergeet de gekruisigden van vandaag niet, die het beeld zijn van de gekruisigde Jezus, in hen is Jezus aanwezig.

Sinds Jezus de wonden van de mensheid en de dood zelf op zich nam, heeft Gods liefde deze woestijnen van ons besproeid, Hij heeft deze duisternis in ons verlicht. Omdat de wereld in duisternis verkeert. Laten we een lijst maken van alle oorlogen die op dit moment worden uitgevochten, van alle kinderen die van honger sterven, van kinderen die geen onderwijs krijgen, van hele volkeren vernietigd door oorlogen, door terrorisme. Van heel veel mensen die drugs nodig hebben om zich beter te voelen, van de drugsindustrie… Het is een ramp, het is een woestijn!

Christus aan je zijde

Er zijn kleine eilanden van het volk van God, zowel christelijk als van enig ander geloof, die het verlangen om beter te worden in hun hart bewaren. Maar laten we de realiteit onder ogen zien: op deze Calvarieberg van de dood is het Jezus die lijdt in zijn leerlingen. Tijdens zijn missie had de Zoon van God het leven met volle handen uitgestort, door te genezen, te vergeven, tot leven te wekken…

Nu, in het uur van het hoogste offer aan het kruis, voltooit Hij het werk dat Hem door de Vader is toevertrouwd. Hij treedt de afgrond van lijden binnen, betreedt deze rampen van de wereld om te verlossen en te veranderen. Hij doet dit ook om ieder van ons te bevrijden van de macht van de duisternis, van trots, van de weerstand om door God bemind te worden, dit kan alleen Gods liefde doen.

Door zijn striemen zijt gij genezen (vgl. 1 Pt 2,24), zegt de apostel Petrus. We zijn allemaal wedergeboren door zijn dood. En dankzij Hem, die verlaten was aan het kruis, is niemand ooit meer alleen in de duisternis van de dood. Nooit, Hij staat altijd aan je zijde: je hoeft alleen maar je hart te openen en jezelf door Hem te laten zien.

Stille Zaterdag

Stille Zaterdag is de dag van stilte. Er heerst grote stilte over de hele aarde, een stilte beleefd met tranen en verbijstering door de eerste leerlingen, die verbijsterd waren door de smadelijke dood van Jezus.

Terwijl het Woord zwijgt, terwijl het Leven in het graf is, worden degenen die op Hem hadden gehoopt, zwaar op de proef gesteld, ze voelen zich wees, misschien zelfs wezen van God. Deze zaterdag is ook Maria’s dag. Ook zij beleeft die met tranen, maar haar hart is vol geloof, vol hoop, vol liefde.

De Moeder van Jezus was haar Zoon gevolgd langs de Via Dolorosa en bleef aan de voeten van het kruis, met een doorboorde ziel. Maar als alles voorbij lijkt, houdt ze de wacht, ze waakt in verwachting, terwijl ze hoop houdt op de belofte van God die de doden opwekt.

Zo werd ze in het donkerste uur van de wereld, moeder van de gelovigen, moeder van de Kerk en teken van hoop. Haar getuigenis en haar voorspraak steunen ons wanneer het gewicht van het kruis voor ieder van ons te zwaar wordt.

De Paaswake

In de duisternis van Stille Zaterdag zullen vreugde en licht uitbreken met de riten van de Paaswake en, in de late avond, het feestelijke lied van het Alleluia. Het zal de ontmoeting in geloof zijn met de verrezen Christus en de paasvreugde zal de vijftig dagen die volgen, tekenen, tot de komst van de Heilige Geest. Hij die werd gekruisigd, is verrezen! Alle vragen en onzekerheden, aarzelingen en angsten worden door deze openbaring weggenomen.

De Verrezene geeft ons de zekerheid dat het goede altijd het kwade overwint, dat het leven altijd de dood overwint en dat ons doel niet is om lager en lager af te dalen, van verdriet naar verdriet, maar om erboven uit te stijgen. De Verrezene is de bevestiging dat Jezus in alles gelijk heeft: door ons leven te beloven over de dood heen en vergeving voorbij de zonden. De leerlingen twijfelden, ze geloofden niet.

Zij zag en geloofde

De eerste die geloofde en zag was Maria Magdalena, zij was de apostel van de opstanding die ging vertellen dat ze Jezus had gezien, die haar bij naam had geroepen. En toen zagen alle leerlingen het. Maar ik zou hier graag bij stil willen staan: de bewakers, de soldaten, die bij het graf stonden om de leerlingen te beletten om het lichaam weg te nemen, zagen Hem: ze zagen Hem levend en verrezen. De vijanden zagen het, en deden toen alsof ze het niet zagen. Waarom? Omdat ze werden betaald.

Hier is het ware mysterie van wat Jezus eens zei: “Er zijn twee heren in de wereld, twee, niet meer: twee, God en geld. Wie het geld dient, is tegen God.” En hier is het geld dat de realiteit veranderde.

Ze hadden het wonder van de opstanding gezien, maar werden betaald om te zwijgen. Laten we eens denken aan de vele keren dat christelijke mannen en vrouwen zijn betaald voor het niet erkennen van de opstanding van Christus in de praktijk, en niet hebben gedaan wat Christus van ons vroeg, als christenen.

Hoop die niet teleurstelt

Beste broeders en zusters, ook dit jaar beleven we de paasvieringen in het kader van de pandemie. In veel situaties van lijden, vooral wanneer die mensen, gezinnen en bevolkingsgroepen treffen die al door armoede, rampspoed of conflict zijn beproefd, is het kruis van Christus als een baken dat de haven aangeeft voor schepen die nog ver in de stormachtige zee liggen.

Het kruis van Christus is het teken van hoop die niet teleurstelt. Het vertelt ons dat er geen traan, zelfs geen zucht verloren gaat in Gods verlossingsplan. Laten we de Heer vragen om ons de genade te geven om Hem te dienen en Hem te erkennen en ons niet te laten betalen om Hem te vergeten. (Vertaling Francesco Paloni)