Voor wie bewust christen wil zijn in een antikerkelijke samenleving is de periode van de Franse Revolutie (1789-1815) een uitstekende leerschool.
In de Notre-Dame van Parijs heeft de God van de Rede het enkele jaren als enige voor het zeggen en in de tijd van de Terreur (1792-1794) zijn talloze katholieken onder de guillotine, de valbijl, om het leven gebracht.
Zo’n periode kan men bestuderen met aandacht voor wetten, gezagsdragers en oorlogshandelingen. De aandacht kan ook uitgaan naar de levenswijze en de spiritualiteit van zowel vooraanstaande als eenvoudige gelovigen.
Dan kijkt men naar de sociale context, het gebedsleven en devoties, omgang met de communie en de inzet voor armenzorg door vrouwelijke religieuzen, ondanks het feit dat deze laatsten officieel door de staat verbonden waren. Het is de zogeheten Annales-methode: je kijkt ‘achter de schermen’.
Wie daar meer over wil weten kan interessante uren doorbrengen met het lijvige boek over Adélaïde Marie Champion de Cicé (1749-1818), een adellijke dame – twee broers waren bisschop, die zich overigens distantieerden van haar plannen – die nauw betrokken is bij de stichting van enkele religieuze gemeenschappen en zich presenteert als ‘Bruid van Christus’ en als ‘Moeder van de armen’.
Verschillende priesters zijn haar geestelijke begeleiders, onder wie de jezuïet Pierre de Clorivière – maar de Sociëteit van Jezus is in die jaren door de paus officieel opgeheven. Haar leven speelt zich vooral af in Rennes en Parijs.
Je leest over haar retraitevoornemens, de verering van de vijf wonden van Christus, maar ook over de blauwdrukken, spiritueel en organisatorisch, voor een nieuwe gemeenschap van charitatieve vrouwen onder de naam Dochters van het Hart van Maria. En over haar arrestatie door de burgerlijke overheid. Haar brieven worden uitvoerig geciteerd.
Na korte tijd telt deze nieuwe beweging zo’n tweehonderdvijftig leden, want het vuur van echt geloof laat zich niet temmen, zelfs niet in dagen van christenvervolging. Abandon, overgave is de spirituele focus.
Het karakter van het proefschrift blijft herkenbaar: korte paragrafen, veel details en verwijsnoten, na ieder hoofdstuk een samenvatting en aan het einde een uitvoerig kalendarium in drie kolommen: gebeurtenissen in Frankrijk, de levensloop van de Cloriviëre en die van Adélaïde de Cicé.
Noëla J. Polet, De weg van Adelaïde Marie Champion de Cicé – een zoektocht van het hart in bewogen tijden (1749-1818). Uitg. Berne Media, 576 pp., € 39,95, ISBN 978 90 8972 363 5
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
