Het is voor tienjarige, wat onzekere en verlegen jongetjes heel normaal om een denkbeeldig vriendje te hebben. Iemand die je aanspoort, die je kunt vertrouwen, bij wie je je verhalen kwijt kunt en met wie je kunt lachen. Het imaginaire maatje van de tienjarige Duitse Johannes (Jojo genoemd) is wat minder normaal: Adolf Hitler. Een tamelijk clowneske versie weliswaar, maar toch.
Het is 1940, fascisme is gemeengoed en het totalitaire regime van het Derde Rijk verdeelt en heerst. Allemaal heel gewoon voor de van nature gevoelige en slimme Jojo, want hij weet niet beter. Hij heeft in zijn nog jonge leven nooit anders meegemaakt.
Hij staat te trappelen om naar het zomerkamp van de Hitlerjugend te gaan: lekker bommen gooien en hinderlagen leggen. De Hitler in zijn hoofdje moedigt hem aan: “Je bent de beste kleine nazi die ik ooit heb ontmoet.” Jojo blijkt direct totaal ongeschikt, want niet eens in staat om een konijntje de nek om te draaien.
Jojo’s wereldbeeld gaat wankelen wanneer hij ontdekt dat zijn moeder, van wie hij zielsveel houdt, een Joods meisje verstopt in hun huis. Joden, waarvan Jojo gelooft dat er duivelse hoorntjes op hun hoofd groeien. Elsa is iets ouder dan Jojo en houdt hem regelmatig een spiegel voor: “Jij bent geen nazi. Je vindt het gewoon leuk om je te verkleden en bij een club te horen.”
De Nieuw-Zeelandse regisseur Taika Waititi (tevens scenarioschrijver, producent én vertolker van Hitler) staat bekend om zijn vermogen satire, emotie en humor overtuigend te mixen. Met Jojo Rabbit wil hij laten zien dat kinderen nooit vol haat worden geboren, maar geïndoctrineerd worden om te gaan haten. “Film kan ze laten luisteren en leren, in de hoop dat ze wijzer en verenigd de toekomst tegemoet treden.”
De film is losjes gebaseerd op het boek Caging Skies van Christine Leunens uit 2004. Hoewel de gruwelijke realiteit van dictatuur en genocide niet wordt genegeerd, is het enig denkbare commentaar op de film wellicht dat deze te charmant en kluchtachtig is (met dank aan Jojo en zijn ultiem olijke vriendje Yorki).
Maar de kracht is vele malen groter dan deze eventuele zwakte. In Jojo Rabbit komen gruwelijkheden, gewaagde humor en aandoenlijkheid op ongekende wijze samen.
Film: Jojo Rabbit (2019), Verenigde Staten, 108 min. Regie: Taika Waititi, met o.a. Roman Griffin Davis, Scarlett Johansson en Taika Waititi.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
